H5 Nationalisme en imperialisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 5 -Nationalisme

en modern imperialisme

Tijdvak 8: Burgers & Stoommachines

Leerdoelen:

• Wat gebeurde er tijdens het Congres van Wenen?
• Wat zijn nationalisme en modern imperialisme?
• Welke oorzaken zijn er voor modern imperialisme?
• Welke gevolgen had de wedloop om Afrika? 

§1 - Introductie

Napoleon en de ideeen van de Franse Revolutie

Blijvende resultaten van de Franse Revolutie

- Standenmaatschappij afgeschafd.

- Burgers hebben grondrechten (vrijheid godsdienst, meningsuiting)

Politiek- maatschappelijke stromingen

- Liberalisme

- Socialisme

- Confessionalisme

- Feminisme

- Nationalisme

Deze opdracht gaat over politiek-maatschappelijke stromingen. Sleep de woorden naar de juiste plaats.

Hoorden bij de stroming die er naar streefde om bestaande toestanden te behouden:

Hoorden bij de stroming die streefde naar vrijheid:

Hoorden bij de stroming die streefde naar gelijkheid:

Hoorden bij de stroming die uitging van het geloof:

Confessionelen

Conservatieven

Socialisten

Liberalen

§2 - Het Congres van Wenen

NATIONALISME

0

Congres van Wenen

- Europa toe aan rust en vrede.

- Europese leiders proberen dit te bewerkstelligen bij het Congres van Wenen.

- Luxemburg, Nederland en Belgie worden 1 land --> Groot land boven Frankrijk zodat Frankrijk minder snel een nieuwe oorlog kan beginnen.

- Landen kunnen het beste bestuurd worden door vorsten --> Willem 1

Lodewijk de 18e wordt nieuwe koning van Frankrijk.

Terugbrengen van de vorsten wordt de restauratie genoemd.

Nationalisme in het Koninkrijk der Nederlanden

- Koning Willem I wil van zijn nieuwe land een eenheid maken.

- Koning Willem I wil infrastructuur aanleggen om er 1 land van te maken. (vooral met Belgisch geld)

- Iedereen dezelfde taal (Nederlands)

- Minder invloed van de katholieke kerk. (Willem was protestant)

0

Belgie boos

- Belgen waren hier boos over zij waren katholiek / Frans sprekend.

- Kregen minder ministers dan dat ze recht op hadden.

- Het leger werd vooral geleid door Nederlanders.

- Veel Belgisch geld werd gebruikt om kanalen etc. in Nederland aan te leggen.

Belgische opstand

- 1830: een opstand na een opvoering in een schouwburg waar opgeroepen werd tot revolutie.

- 1830: Belgie verklaart zich onafhankelijk.

- Nederland (Willem I) grijpt in en lijkt te gaan winnen (burgeroorlog)

- Frankrijk helpt de Belgische opstandelingen

- 1839: Belgie officieel onafhankelijk.

- Leopold I  is de nieuwe koning

- Congres van Wenen is mislukt. Er is geen groot land boven Frankrijk meer.

Nationalisme

Eenwording

Onafhankelijkheid

Onafhankelijkheid

§3 - Modern imperialisme 

IMPERIALISME

Modern imperialisme

Een wereldrijk veroveren vanaf 1870

Europa verovert de wereld om economische, politieke en culturele redenen.

Wat is modern imperialisme?

1. Veel grond in Europa veroveren
2. Veel kolonies stichten in Zuid Amerika
3. Veel grond veroveren en besturen in Afrika en Azie
4. Veel handelen met kolonies

Modern Imperialisme

Het Europese moederland controleert de hele kolonie, niet alleen de kustgebieden..

Ze gebruiken de landen en bevolking voor grondstoffen, 

een afzetmarkt te creeren.

Maar ook om een groot rijk te verkrijgen (Britse imperium)

en 

Om de Europese beschaving te verspreiden.

Modern imperialisme

Welk verband hebben imperialisme en nationalisme?

Nationalisme

Militarisme

Imperialsme

§4 - Wedloop om Afrika 

Kolonisatie Afrika

Waarover gaat het:

• 1880- 1914 Wedloop om Afrika (scramble of Africa)
  
• Conferentie van Berlijn: 1884/1885 opdeling van Afrika onder Europese grootmachten
  .

De Conferentie van Berlijn

- Rond 1880 proberen ontdekkingsreizigers gebieden voor Europese landen te bemachtigen --> Zorgt voor onrust tussen Europese landen. (macht)

- Duitsland is na 1871 ook machtig geworden en wil ook kolonies bezitten.

- Om dit zonder oorlog te bewerkstelligen wordt de Conferentie van Berlijn georganiseerd.

Conferentie van Berlijn 

 1884-1885

De Europese landen en de V.S. geven zichzelf hier toestemming voor de verdere kolonisering van Afrika en verdelen de taart ehhh .....de kaart dus...

Conferentie van Berlijn

1884-1885

- 15 Europese landen en VS

- Verdeling van Afrika

- Duitsland probeerde Frankrijk en Engeland tegen elkaar op te zetten

wedloop om Afrika

ca 1880-1914

• Na uitbreiding Aziatische kolonies is Afrika het laatste "terra incognita" 
  

• Conferentie van Berlijn (1884): Europese landen spreken over verdeling Afrika
  

• Initiatiefnemer: Duitse kanselier Bismarck, Duitsland wilde óók kolonies in Afrika
• Afspraak: land kon alleen worden opgeeist als het door een leger bezet was (EN en FR tegen elkaar uitspelen)
• na de conferentie proberen landen zoveel mogelijk gebieden in Afrika te bezetten. 
  

Verdeling

• De Conferentie van Berlijn (1884/1885)
• Voornamelijk Frankrijk en Groot-Britannië waren winnaars
• De drie G's: God, Goud, Glorie
• Verovering: wedloop om Afrika

a. Noem enkele strategische gebieden in Afrika

b. Welke begrippen passen bij bovenstaande afbeelding ?

Over welke gebeurtenis gaat deze prent?

1. Conferentie van Berlijn
2. Conferentie van München
3. Conferentie van Potsdam
4. Wannseeconferentie

Wanneer vond de Conferentie van Berlijn plaats?

1. 1882-1883
2. 1883-1884
3. 1884-1885
4. 1885-1886

Tijdens de conferentie van Berlijn werd

1. Afrika verdeeld onder West-Europese landen
2. De alliantiepolitiek van Bismarck bedacht
3. Het Duitse keizerrijk uitgeroepen
4. De overgave van Frankrijk besproken

16e eeuw

Slavenhandel

1884

Blokvorming

Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie

Conferentie van Berlijn

De uitbouw van Europese overheersing, met name in plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme

Opdracht

Bij deze lessenreeks hoort ook een afsluitende opdracht, deze kun je vinden op It's Learning. 

Leerdoel

• Wat gebeurde er tijdens het Congres van Wenen?
• Wat zijn nationalisme en modern imperialisme?
• Welke gevolgen had de wedloop om Afrika? 

Jaartallen uit deze les

• 1814-1815: Congres van Wenen
• 1830: Opstand van België
• 1870-1900: Modern Imperialisme
• 1871: Duitse Keizerrijk
• 1884-1885: Conferentie van Berlijn
• 1880-1914: Wedloop om Afrika

Personen uit deze les

• Koning Willem I
• Koning Leopold I
• 
  

Begrippen uit deze les

• Nationalisme
• Modern Imperialisme
• Europees superioriteitsgevoel
• Wedloop om Afrika
• Congres van Wenen 
• Conferentie van Berlijn

Schrijf 3 dingen op die je
deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je
deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Einde