3.1 Hoe ga jij geld verdienen?

• Economie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

3.1 Hoe ga jij geld verdienen?

H1 Economie is meer dan geld

Leerdoelen 3.1

• Je kunt het verschil uitleggen tussen een werkgever werknemer.
• Je kunt gegevens uit een staafdiagram aflezen en een staafdiagram tekenen.
• Je kunt uitleggen wat er in een arbeidsovereenkomst staat en wat een proeftijd is.
• Je kunt uitleggen wat een cao is en voor wie een cao geldt.
• Je kunt met gegeven informatie het nettoloon berekenen. 

Werken voor een baas

• Als je voor een baas gaat werken ben je een werknemer.
• Je doet betaald werk in dienst van een baas.
• Je baas is de werkgever. Hij heeft één of meer personen in dienst aan wie hij loon betaalt.

Grafieken aflezen

Bij economie maak je regelmatig gebruik van grafieken. Bijvoorbeeld een staafdiagrammen.

• Een staafdiagram laat in één oogopslag de verschillen tussen groepen zien.
• In de grafiek staat wat zo'n staaf voorstelt.
• Aan de hoogte of lengte van een staaf kun je zien wat de hoeveelheid ervan is.
• Omdat de staven naast elkaar staan, kun je ze makkelijk vergelijken.

Afspraken

• Bedrijven zoeken soms nieuw personeel. Als een bedrijf een baan heeft waarvoor het iemand zoekt, is er een vacature.
• Als jij voor die vacature wordt aangekomen, zijn afspraken belangrijk.
• Als je ergens gaat werken, sluit je een arbeidsovereenkomst.
• In je arbeidsovereenkomst staat wat voor werk je doet en wat je arbeidsvoorwaarden zijn. Zoals loon, uren, vakantiedagen en of je cursussen of een opleiding mag volgen.
• Vaak spreek je eerst een proeftijd af. Tijdens de proeftijd bekijken zowel de werkgever als de werknemer of het bevalt.

CAO

• Een groep gelijksoortige bedrijven noem je een bedrijfstak.
• Een bedrijfstak maakt gezamenlijke afspraken tussen werkgevers en werknemers. 
• Ze spreken dan arbeidsvoorwaarden af die gelden voor alle mensen in die bedrijfstak.
• Bijvoorbeeld afspraken over werktijden, loon en vakantiedagen. 
• Deze afspraken worden vastgelegd in een cao (collectieve arbeidsovereenkomst).

Loon

• In je arbeidsovereenkomst staat hoeveel je brutoloon is. 
• Dat is het loon dat je met je werkgever hebt afgesproken en waarop nog niets is ingehouden.
• Van je brutoloon gaan nog inhoudingen af voor loonbelasting en sociale premies. 
• Nadat deze inhoudingen van je brutoloon afgehaald zijn, houd je het nettoloon over, dit ontvang je op de bank.

Begrippen paragraaf 3.1

• Arbeidsovereenkomst
• Brutoloon
• Cao
• Nettoloon
• Proeftijd
• Vacature
• Werkgever
• Werknemer

Je kunt nu

• Je kunt het verschil uitleggen tussen een werkgever werknemer.
  
• Je kunt gegevens uit een staafdiagram aflezen en een staafdiagram tekenen.
  
• Je kunt uitleggen wat er in een arbeidsovereenkomst staat en wat een proeftijd is.
  
• Je kunt uitleggen wat een cao is en voor wie een cao geldt.
  
• Je kunt met gegeven informatie het nettoloon berekenen. 

Aan het werk!

Maken opdrachten 3.1: 1, 2(k), 4(k), 5, 6, 7(k), 9, 10, 11(k), 12, 13, 14(k) en 16

Klaar?

Laten controleren bij de docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  

Laten aftekenen bij de docent, bij goedkeuring:

• Bezig met een ander vak
• Lezen