7.5 Kringlopen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

7.5 Kringlopen

Basisstof 6 Kringlopen

Leerdoelen

1. Je kunt de koolstofkringloop uitleggen

2. Je kunt de stikstofkringloop uitleggen

3. Je kunt de BINAStabellen gebruiken (93F en 93G)

Voedselkringloop

Koolstofkringloop

Waarom is het zo belangrijk dat een kringloop gesloten is?

koolstofkringloop

• Koolstof = C
• In de lucht zit het vast in CO₂
• Autotrofe organismen maken van CO_{2 (uit de lucht)} en H₂O (uit de bodem) glucose (C₆H₁₂O₆)
• Bij dissimilatie komt CO₂ weer vrij in de lucht 

koolstofkringloop

• Consumenten eten de producenten en gebruiken de organische stoffen om andere organische stoffen te maken (voortgezette assimilatie). Bij het eten van een ander organisme komt de koolstof van het ene organisme terecht in het andere organisme

• Alle dode resten en andere afvalproducten van organismen wordt samen detritus genoemd 
• De organische stoffen in de detritus wordt door reducenten gebruikt voor dissimilatie

In de koolstofkringloop wordt door veel organismen stoffen verbrand. Welke organismen in de koolstofkringloop doen aan verbranding? Meerdere antwoorden mogelijk.

1. Producenten
2. Reducenten
3. Consumenten
4. Afvaleters

In welke vorm kan koolstof in de koolstofkringloop NIET voorkomen?

1. CO2
2. C6H12O6
3. N2
4. CH4

Stikstofkringloop

• Stikstof = N
• Organisch gebonden stikstof komt vooral voor in eiwit, nucleotiden en nucleïnezuren.
• Stikstof komt ook voor in afvalproducten als ureum (basisstof van urine).

Stikstofkringloop

• Producenten nemen stikstof op via NO3^- of NH4⁺. 
• Stikstoffixerende bacteriën kunnen N₂ uit de lucht omzetten in bruikbare stikstof voor planten. Dit kan alleen anaeroob. Vandaar dat deze bacteriën in symbiose leven met planten. 

Stikstof kringloop

Gebruikelijke route

(vergelijk met BINAS 93G)

1. Planten nemen nitraat (NO₃-) op.
2. Er vindt stikstofassimilatie plaats (vorming aminozuren, vorming eiwitten is voortgezette assimilatie)
3. Dier eet plant, verteert en assimileert eigen        organische stoffen.
4. Bij dissimilatie komt ureum vrij.
5. Rottingsbacterien breken ureum af tot NH₃
6. NH₃ lost in (grond)water op tot NH₄+
7. Nitrietbacterien zetten NH₄+ om in NO₂-
8.  Nitraatbacterien zetten NO₂- om in NO₃-

Andere routes

'Verstorende' routes:

- NO₃-  > NH₄+    ammonificatie

- NO₃- > N_{2 (g)    denitrificatie}

Er kan stikstof (tijdelijk) verloren gaan via:

- uitspoeling in de bodem (NH₄- en NO₃-)  

- vervluchtiging (NH₃)

Bijzondere route

Sommige bacteriën kunnen ammoniak (NH₃) omzetten in N₂(g). 

Gevolg: bodem minder voedselrijk voor planten.

Weer andere bacteriën kunnen N₂ (g) omzetten in NH₃.

Gevolg: bodem voedselrijker.

!! Groenbemesten

Denitrificerende bacteriën maken...

1. N2
2. NO3-

Stikstofbindende bacteriën gebruiken...

1. N2
2. NO3-

(Binas 93G) De omzetting van nitriet naar nitraat noemen we

1. ammonificatie
2. denitrificatie
3. nitrificatie
4. stifstoffixatie

(Binas 93G) De omzetting van eiwit naar ammoniak noemen we

1. ammonificatie
2. denitrificatie
3. nitrificatie
4. stifstoffixatie

(Binas 93G) De omzetting van nitraat naar stikstofgas noemen we

1. ammonificatie
2. denitrificatie
3. nitrificatie
4. stifstoffixatie

Hoe kan NH3 uit de kringloop verdwijnen?

1. omzetten naar NH4+
2. ammonificatie
3. vervluchtiging
4. uitspoeling

(Huis)werk

Lees eerst de tekst van basisstof 5, kringlopen goed door. Arceer de belangrijkste woorden of zinnen.

Maak opdracht 30 t/m 38