pesten

• Economie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 2

Introductie

Op school wordt vaak gezegd dat pesten niet mag. “Dat hoort niet!” Maar wist je dat het uittesten van elkaar, echt ín ons zit? Dat iedereen het wel eens doet en het er dus ook bij hoort? Het is een groepsverschijnsel: overal waar groepen samen zijn komt het voor. Zelfs dieren, zoals mensapen, plagen en pesten!

Zo simpel als “niet doen, dat hoort niet!” is het dus (helaas) niet.
Pesten is er altijd geweest en het zal er altijd zijn.

Bekijk het filmpje

Reflecteer op het fragment. Wat vertelt Sarah Mutsaers? Wat doen apen allemaal als het over pesten gaat? Wat is zijn belangrijke verschillen die in dit filmpje worden benoemd. Hoe komt dat?

LINK:

https://www.youtube.com/watch?v=dP2kbWtEWSg

Het verschil tussen mens en dier...

Het is dus een belangrijk verschil tussen mensen en dieren. Bij mensen kan plagen uit de hand lopen, dan wordt het pesten. Dit gebeurt bij dieren bijna niet/nauwelijks.

Dieren stoppen bij een bepaalde 'plaag-grens', doen ze dit niet dan grijpt de leider de van de groep in. Wij leven niet in groepen met één leider.

Wel leven we in subgroepen met iemand die de leiding heeft. Denk bijvoorbeeld aan de klas, een voetbalteam of thuis.

Bij mensen is er (als het goed is) geen dominate grommende alfa-male die bepaalt hoe iedereen zich gedraagt. Eigen verantwoordelijkheid vinden wij mensen belangrijk.

Ook bij pestsituaties zouden we die verantwoordelijkheid samen moeten nemen! Maar hoe?

Plagen of pesten
Om te weten wat je kunt doen, is het belangrijk te snappen wat er gebeurt bij pesten.

Elkaars grenzen opzoeken en elkaar uittesten hoort er dus bij, en als dat een beetje plagend is wordt het (meestal) geaccepteerd.

Maar, wanneer wordt het dan pesten?  Wat is dan het verschil tussen plagen en pesten?

Wat denken jullie?

Schrijf mee op het bord!

Gebruik hiervoor een zwarte stift.  

TIP: mocht de brainstorm moeilijk op gang komen dan kun je zelf wat situaties schetsen en vragen of zij het plagen of pesten vinden. En waarom dan?  

Hoeveel leerlingen worden er gemiddeld in elke klas NIET gepest?

1. 25
2. 15
3. 10
4. 5

Hoeveel leerlingen pesten gemiddeld in elke klas?

1. 1
2. 5
3. 22
4. 30

Waar worden vaker kinderen gepest?

1. Op de basisschool
2. Op de middelbare school
3. Allebei even veel

Wie gebruiken er vaker fysiek geweld (slaan, schoppen) bij het pesten?

1. Jongens
2. Meisjes
3. Allebei even veel

Wie pesten vaker via het internet, mobiele telefoon en social media?

1. Jongens
2. Meisjes
3. Allebei even veel

Kan iemand die gepest wordt, er in zijn eentje voor zorgen dat het pesten ophoudt?

1. Ja
2. Nee
3. Het kan wel, maar het is heel erg moeilijk.

stelling: Een pestkop is altijd iemand die heel zelfverzekerd is!

1. waar
2. niet waar

Pesten kan ernstige gevolgen hebben!
kun jij er een aantal noemen?

Veel pestkoppen worden zelf ook gepest of zijn in het verleden zelf gepest. 

Ze zijn gaan pesten om zelf niet het slachtoffer te zijn.

stelling: Wanneer een docent ingrijpt bij pesten, dan wordt het pestgedrag nog veel erger.

1. waar
2. niet waar

Plagen of pesten II

Bekijk nu de resultaten van jullie brainstorm en omcirkel de elementen van pesten met rood! Vul eventueel dingen aan die je mist.

 
INFO: De kenmerkende elementen van plagen zijn:

• Het is gelijkwaardig, vaak met humor.
• Niemand wordt opzettelijk kwaad gedaan.
• Iedereen kan doelwit zijn.
• Het gebeurt af en toe en niemand vindt het echt heel erg.

De kenmerkende elementen van pesten zijn:

• Het is kwetsend bedoeld (of wordt zo ervaren) 
• Het is vaak gericht op één persoon
• Het gebeurt regelmatig/vaak.
• Er is sprake een machtsverschil (bv. groot tegen klein, veel tegen weinig, sterk tegen zwak, snel tegen traag, populair tegen niet populair, etc.) 

Deze kenmerkende elementen kunnen de leerlingen uiteraard in hun eigen woorden benoemen. 

Plagen

Iedereen maakt weleens een grapje over een ander

Een ander houdt jou ook weleens voor de gek.

• Plagen gebeurt niet steeds bij

dezelfde persoon.

• Bij plagen ben je gelijk aan elkaar.

• Je doet het niet om iemand te kwetsen.

Een pester pest altijd omdat hij of zij zelf bang is om gepest te worden.

1. Eens
2. Oneens

Een leerling wordt niet gepest als hij of zij van zich afbijt

1. Eens
2. Oneens

Pesten gaat vanzelf weer over

1. Eens
2. Oneens

Als ik in mijn eigen klas zie dat er gepest word doe ik hier iets aan

1. Ja
2. Nee
3. Soms

Wat heb je aan deze les gehad?