1.5 Machtige staten

• gs
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vooraf

Voor het einde van de timer, zorg je dat je klaar bent voor de les (dus niet pas als de timer voorbij is....)

Lessonup

• Gebruik je eigen naam (smiley/emoji mag)

• Gebruik elke keer dezelfde naam!

Afspraken

• De telefoon blijft in de telefoontas!
• Je zit volgens de plattegrond
  
• We respecteren elkaar en elkaars spullen; we laten elkaar uitspreken en behandelen elkaar met respect.
• Je komt goed voorbereid naar de les; materiaal goed voor elkaar, ingelezen, huiswerk gemaakt.
• Eten, drinken of naar het toilet doen we na de les of in de pauze
• We gebruiken de laptop uitsluitend voor schooldoeleinden
  

Lessonup:

• Bij het einde van de timer start de les.
• Login met je eigen naam.

Wat betekende het einde van de ijstijd voor de nomaden in Nederland?

1. Dat zij langer op één plek konden gaan wonen
2. Dat er meer groepen nomaden bij kwamen
3. Dat de groepen groter werden
4. Dat de wapens/werktuigen beter werden

Wat was er zo bijzonder aan de vruchtbare halvemaan?

1. Hier ontstond de homo sapien
2. Hier ontstond de landbouw
3. Hier ontstond het schrift
4. Hier ontstond het geloof

00:17

Probeer te bedenken waarom juist op deze plek mensen als eerste overgingen op landbouw

1. Hier groeide al veel meer dan op andere plekken
2. Hier waren de groepen groter, omdat hier al langer mensen leefden
3. Warm en nat gebied waardoor er hier veel dieren te vinden waren
4. Op de andere plekken was ijstijd nog gaande

00:50

Het voedseloverschot had ook een ander gevolg, welke?

1. Er waren meer oorlogen om elkaars voedsel te stelen
2. Mensen werden een stuk dikker
3. Er werden meer kinderen geboren
4. Er kwamen meer ziektes bij, door allergieën

Door de landbouw ontstond ook het schrift. Waarvoor?

1. Om de wetten op te schrijven als iemand het voedsel zou stelen
2. Om bij te houden hoeveel voedsel er was
3. Om recepten uit te kunnen schrijven
4. Om op te schrijven hoe je planten moest verbouwen

Wat staat er op dit tablet?

1. Hoe duur een stuk brood is
2. Hoeveel bier de arbeiders voor het werk krijgen
3. Hoeveel belasting er aan de koning betaald moet worden
4. Het laatste nieuws uit de omgeving

De Nijl

• Nijl onderdeel van vruchtbare halvemaan
• Elk jaar overstroomt de Nijl
  
• Vruchtbare slib blijft liggen op de oevers
  
• Irrigatie kanalen zorgen ervoor dat akkers bewaterd werden

01:07

Ondanks de gevaren van de Nijl gaan mensen toch juist hier wonen. Waarom?

1. Omdat men dan makkelijker kan handelen via de rivier
2. Omdat men naast landbouw ook kon vissen in de Nijl
3. Omdat alleen hier vruchtbare grond te vinden was
4. Omdat dit zoet water is wat men ook kon drinken

02:44

De landbouw was afhankelijk van drie seizoenen. Welke waren dit en probeer per seizoen uit te leggen wat men toen deed

Specialisatie

• Door de landbouw kwam er een voedseloverschot (er was te veel voedsel)
  

• Gevolg: niet iedereen hoeft meer boer te zijn en kunnen dus nu andere beroepen gaan uitoefenen: smid, meubelmaker, pottenbakker
  

• Mensen worden beter in hun ambacht (beroep) en gaan zich specialiseren (er beter in worden)
  

Voorbeeld: iedereen kan potten maken, maar een specialist kan de mooiste potten maken

Welke andere soorten beroepen zou je in de Egyptische tijd terug kunnen zien?

De leider van Egypte

Mensen die werken voor het bestuur

Zorgen voor de veiligheid

"Geld"

Belasting

Het bestuur van een land (Farao + ambtenaren) = regering

De staat: Egypte

Oogst

slaven

Handelaren

Soldaten

Farao

Ambtenaren

Schrijvers

Ambachtslieden

Arbeiders

Zou je als arbeider omhoog kunnen klimmen tot bovenin de (sociale) piramide?

1. Ja
2. Nee

Imhotep

• Geboren in arbeiders familie
  
• Uitgekozen voor tempelschool
• Klimt op tot priester
  
• wordt aangewezen als vizier onder farao Djoser (hoogste rang onder Farao)

• Architect van de eerste Piramide

Opklimmen is mogelijk, maar het verhaal van Imhotep is uniek. Hoe lager de sociale laag, hoe minder kans om op te klimmen.

Waarom zouden wij meer over mensen als Imhotep (of Farao's) weten dan over de normale Egyptenaar?

Hiërogliefen 

• Eerste dingen die men opschreef: hoeveel voedsel er was, wetten, etc.

•  Hiërogliefen alleen voor speciale gelegenheden: graftombes, farao, religieuze zaken

• Alleen priesters leren het Hiërogliefen schrift

Wat voor type bron is dit?

1. Ongeschreven, primair
2. Geschreven, primair
3. Ongeschreven, secundair
4. Ongeschreven, primair

Is de bron bruikbaar als je iets wilt weten over het leven van de Egyptenaren?

1. Ja
2. Nee

Huiswerk

Lezen bladzijde: 16 - 18

Maken: 36, 40, 43

(bladzijde 17-18)

Wie heeft er allemaal een kat thuis?

IK! :D

Ik niet :(