3.4 naar minder co2-uitstoot

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

3.4 C02 uitstoot in Nederland

Paragraaf 3.4 Naar minder CO2-uitstoot in Nederland

Les planning 

Start + lesdoelen

Herhaling vorige paragraaf

Uitleg 3.4

Zelf aan de slag

Herhaling 3.3

1.Wat is geen duurzame energiebron?

1. kernenergie
2. windenergie
3. biomassa
4. waterkracht

2. Waarom is biomassa volgens sommige mensen geen duurzame energiebron?

1. Het kan opraken
2. bossen worden ervoor gekapt
3. bij de verbranding komt CO2 vrij
4. de productie gaat ten koste van voedselgewassen

3. Wat is een manier om klimaatverandering tegen te gaan?

1. CO2 uitstoot verminderen
2. bevolkingsgroei tegengaan
3. CO2 opslag in de grond
4. Alle drie zijn goed

4. Wat is een nadeel van CO2 opslag?

1. het is kwetsbaar voor schade
2. het is slecht voor de bodem
3. het is niet goed voor de dieren
4. het helpt niet

5. Wat zijn twee nadelen van duurzame energie?

1. kost veel geld
2. neemt veel ruimte in beslag
3. is schadelijk voor het milieu
4. raakt snel op

6. Met hoeveel graden mag de temperatuur maximaal stijgen bij het klimaatakkoord van Parijs?

1. <2 graden
2. 1 graad
3. 1,5 graden
4. 2,5 graden

3.4 Minder C02 uitstoot in Nederland

Leerdoelen

* Je kent het bestaan van de Klimaatwet en je weet waarom Europees gezien Nederland lang een grote Co2-uitstoot/pp heeft gekend

* Je begrijpt waarom er door de energietransitie en klimaatadaptatie ruimtelijke conflicten kunnen ontstaan en waarom mede-eigenaarschap van omwonenden bij de keuze van de locatie van duurzame energiebronnen van belang is

* Je kunt op een kaart aangeven welke soorten duurzame energielocaties in bepaalde gebieden meer of minder geschikt zijn

In hoeverre vinden jullie dat Nederland "duurzaam" bezig is?

Uitstoters

In Nederland is er een aantal grote uitstoters:

1. Intensieve veehouderij

2. Energiecentrales

3. Glastuinbouw

4. Chemische industrie

CO2 beleid Nederland

Ingedeeld in vier categorieën:

1. Kracht en licht (oplossing: elektriciteitsnetwerk aanpassen)

2. Hoge temperatuurwarmte: energie-intensieve industrie (oplossing: opslaan CO2)

3. Lage temperatuurwarmte: verwarming van gebouwen (oplossing: isoleren)

4. Vervoer (oplossing: stadsbussen op waterstof)

Nadelen van duurzame energie

- hoge kosten

- nemen veel ruimte in, gevolgen inrichting landschap.

- horizonvervuiling. --> veel weerstand door omwonenden

- betrouwbaarheid --> niet altijd levering van energie door zon of wind.

Daarnaast zijn dus andere vormen van (duurzame) energiebronnen nodig.

1. Welke van de volgende sectoren zorgt voor de meeste CO2 uitstoot?

1. onderwijs
2. toerisme
3. veehouderij
4. zorg

2. Welk gas stoten koeien uit?

1. CO2
2. methaan
3. koolmono-oxide
4. stikstof

3. Door welke maatregel zal CO2-uitstoot in het verkeer afnemen?

4. Wat is zowel een korte termijn als lange termijn nadeel van duurzame energiebronnen?

3.4 C02 uitstoot in Nederland

Paragraaf 3.4 Naar minder CO2-uitstoot in Nederland

Les planning 

Inplannen proefwerk

Lesdoelen

Herhaling vorige les

Opdracht voor thuis

Maken opdrachten werkboek

Leerdoelen

* Je kent het bestaan van de Klimaatwet en je weet waarom Europees gezien Nederland lang een grote Co2-uitstoot/pp heeft gekend

* Je begrijpt waarom er door de energietransitie en klimaatadaptatie ruimtelijke conflicten kunnen ontstaan en waarom mede-eigenaarschap van omwonenden bij de keuze van de locatie van duurzame energiebronnen van belang is

* Je kunt op een kaart aangeven welke soorten duurzame energielocaties in bepaalde gebieden meer of minder geschikt zijn

Het CO2-beleid van Nederland

4 categorieën:

1. Kracht en licht: Minder co2 uitstoten tijdens het opwekken van elektriciteit en het aanpassen van het energie netwerk.

Bijv. zonnepanelen (stroom daarvan terug kunnen leveren), ledverlichting, zonneboiler (niet zo hip)

Het CO2-beleid van Nederland

2. Hoge temperatuurwarmte: Weinig/geen co2 uitstoten bij de energie intensieve industrie. Op die manier kunnen we energie-intensieve industrie blijven exporteren.

Bijv.  afvangen van co2 om daarna op te slaan in oude aardgasvelden, geo-thermische energie/aardwarmte

Het CO2-beleid van Nederland

3. Lage temperatuurwarmte (ruimteverwarming en tapwater): Energie besparen in gebouwen door aardgasverbruik te verminderen.

Bijv. cv-ketel op gas vervangen door een aardwarmte pomp, gebouwen isoleren; tocht strips, verwarmingsfolie, vloerverwarming, dubbel of trippelglas. 

Het CO2-beleid van Nederland

4. Vervoer: transport draait op fossiele brandstof. We moeten meer brandstof besparen, duurzame biobrandstoffen inzetten en voertuigen gebruiken die geen CO2 uitstoten. 

Bijv. elektrische auto's/scooters, rijden op bio-ethanol (biobrandstof). 

Functionaliteiten in klimaatakkoord

Verschillende energiebehoefte vragen om verschillende oplossingen

hoge temperatuurs- warmte

lage temperatuurs- warmte

kracht en licht

vervoer

In Rotterdam en Helmond rijden al stadsbussen op waterstof.

In plaats van een cv-ketel op gas wordt een pomp geïnstalleerd om aardwarmte binnen te halen

en oplossing kan de opvang en opslag van CO2 in oude aardgasvelden zijn

Het aanpassen van het netwerk, zodat tweerichtingsverkeer mogelijk wordt

De schaalniveaus

De inrichting en infrastructuur

In Nederland moet men goed nadenken welke ruimte geschikt is voor duurzame energiebronnen. 

Als men dit niet doet dan ontstaat een ruimtelijk conflict op nationaal schaalniveau

Ruimtelijk conflict: meningsverschillen over waarvoor een gebied gebruikt mag worden.

Waterstof 

• Energie wordt gewonnen door duurzame bronnen
• Het wordt door elektrolyse omgezet in waterstof
• Waterstof kun je opslaan zonder energieverlies
• Waterstof kun je weer verbranden wanneer je energie nodig hebt.
• Waterstof is een energiedrager.

Waterstof

- Waterstof is een energiedrager

- Er is energie voor nodig om te maken

- Maar kan dus gebruikt worden om energie van groene bronnen op te slaan (bewaren)

Nakijken opdrachten

paragraaf 3.4

opdrachten 1, 2 en 6

Aan de slag!

Maak de herhaling en daarna de verdieping in je werkboek