Les 8 Als alles anders gaat

• PDO
• MBO
• Studiejaar 2

Les 8 Als alles anders gaat.

Boek DCO ho.5

5.3  & 5.5

Wat gaan we behandelen?

-terugblik op de vorige les

-doelen van deze les

-5.3 Achtergronden en oorzaken

-5.4 Wordt niet getoetst

-5.5 Een passende aanpak voor ieder kind

-afsluiting (wat hebben jullie onthouden van deze les)

-huiswerk voor komende week

5.3, 5.4 & 5.5

Terugblik op de vorige les

Wat weet je nog? 

Doel: ophalen van kennis opgedaan in het maken van de powerpoint en het lezen van de lesstof

Een leerling is opstandig, gaat veel in verzet, luistert slecht en maakt veel ruzie, van welke stoornis kan er dan sprake zijn?

1. ASS
2. CD
3. ADHD
4. ODD

5.3, 5.4 & 5.5

ODD

Oppositioneel Opstandige Gedragsstoornis

 

Bij een persoon met ODD komt ernstig negatief gedrag vaker en sterker voor dan gemiddeld. 

Voor dit gedrag is geen aanwijsbare oorzaak in de omgeving (trauma, moeizame opvoeding, etc.) en het is langere tijd aanwezig.

Als iemand moeite heeft met rekenen spreken we over een leerprobleem. Over welk leerprobleem hebben we het dan?

NLD (Non-verbal learning Disorder) is een ontwikkelingsstoornis

1. Waar. NLD is een ontwikkelingsstoornis.
2. Niet waar NLD is een leerstoornis.

5.3 & 5.5

Doelen van de les en paragrafen

Aan het einde van deze paragrafen weet je dat scheiding, rouw, onveilige en/of stressvolle thuissituaties  en ziekte bij familieleden invloed hebben op het gedrag en ontwikkeling van een kind.

Je weet elk kind een eigen aanpak nodig heeft en je leert dat positiviteit en humor essentieel zijn in het onderwijs.

5.3 Achtergronden en oorzaken

Stoornissen zijn vaak erfelijk. Een kind met ADHD of ASS heeft vaak een ouder die dezelfde (leer)stoornis ook heeft. 

Opvallend gedrag is echter vaak een uiting van verlies, wanhoop, onveiligheid en angst.

In paragraaf 5.3 worden vier oorzaken besproken:

-onveilige en stressvolle omgeving

-scheiding

-rouw

-ziekte bij familieleden

5.3 Achtergronden en oorzaken

Onveilige en stressvolle omgeving:  

Je kunt dan denken aan een gezin met financiële problemen, gezinsleden met psychische problemen, relatie problemen of verslavingen.

In de basis is het van belang dat elk mens veiligheid, acceptatie, liefde én grenzen ervaart. Wanneer dit mist zal een kind opvallende gedrag gaan vertonen.

Wie van jullie heeft hier een voorbeeld van?

5.3 Achtergronden en oorzaken

Echtscheiding:
Het meemaken van een echtscheiding kan een oorzaak zijn van verandering in gedrag of ontwikkeling van een kind.

Er kan sprake zijn van regressieverschijnselen (zie. blz. 175) of parentificatie 

Bij een scheiding kunnen kinderen het verstandelijk wel begrijpen, maar emotioneel nog niet verwerken. Zij hebben tijd, liefde, aandacht en ouders die normaal communiceren nodig.

Volgens de laatste cijfers gaan 1/3 van stellen met kinderen uit elkaar. 

Hoe ziet jouw gezinssamenstelling er uit?

1. Mijn ouders zijn samen
2. Mijn ouders zijn gescheiden
3. Ik ben opgegroeid in een bewust éénoudergezin
4. Mijn vader of moeder is overleden.

5.3 Achtergronden en oorzaken

Rouwverwerking bij kinderen:

Hoe een kind reageert op een overlijden hangt af van de leeftijd van het kind.

0-6 jaar: Kinderen weten nog niet precies wat de dood is.

6-9 jaar: Ze weten dat iemand die dood is niet meer terugkomt, maar beseffen zich niet wat dat op de langere termijn betekent.

Vanaf 9 jaar: Ze weten wat de dood inhoudt, maar weten zich er geen houding bij te geven.

Troost en warmte zijn heel belangrijk. Gedragingen die kinderen kunnen vertonen in hun rouwproces komen overeen met die van een echtscheiding. 

5.3 Achtergronden en oorzaken

Filmpje over het belang van begeleiding bij rouwverwerking van kinderen

5.3 Achtergronden en oorzaken

Ziekte bij familieleden:

Het opgroeien met een langdurige ziek familielid (vader, moeder, broer(tje) of zus(je) kan van invloed zijn op het gedrag en de ontwikkeling van een kind.

Kinderen kunnen dan op jonge leeftijd mantelzorger zijn.

Is er iemand in de klas die hier ervaring mee heeft en kan vertellen wat hij of zijn destijds het meest nodig had van de juf of meester?

Wat doe jij als je bijzonderheden in gedrag signaleert bij een leerling?

5.5 Een passende aanpak voor ieder kind

Mensen die, net zoals jullie, werken in het onderwijs hebben belangrijke taken:

-je biedt een veilige basis,

-je begeleidt leerlingen met een ontwikkelings- of leerachterstand.

-je helpt bij lastige thuissituaties

-je kunt omgaan met storend en opvallend gedrag.

5.5 Een passende aanpak voor ieder kind

Je biedt een veilige basis

Je zorgt voor een veilige en positieve omgeving.

-open en positieve houding

-geeft warmte en structuur

-je toont aandacht voor elk kind: de drukke, de stille en het 

           gemiddelde kind.

-je hebt inlevingsvermogen en

-je reageert sensitief op kinderen

5.5 Een passende aanpak voor ieder kind

Je begeleidt leerlingen met een ontwikkelings- of leerachterstand

Hier worden de onderwijsassistenten veelal voor ingezet.

Door deze leerlingen passende activiteiten aan te bieden krijgt het kind het gevoel dat het iets goed kan. Het doet succeservaringen op, zodat hij of zij een positief zelfbeeld kan ontwikkelen.

Positiviteit, structuur, duidelijkheid en luisteren naar het kind zijn dan van essentieel belang.

Wat doe jij in het begeleiden van leerlingen met een extra hulpvraag?

5.5 Een passende aanpak voor ieder kind

Je helpt bij lastige thuissituaties

Denk aan:

-gescheiden ouders,

-omgaan met rouw

-omgaan met ziekte in het gezin

Luisteren is hierin een sleutelwoord. Luister echt. Luister niet om antwoord te geven, maar luister om te luisteren.

5.5 Een passende aanpak voor ieder kind

Je kunt omgaan met storend en opvallend gedrag

De juiste bril op: bedenk dat het gedrag van het kind lastig is, niet het kind zelf. 

Positieve aandacht: let eens bij jezelf op hoe jij een kind corrigeert. Is dat met een positieve of negatieve lading? En kun je dit omdraaien?

Negatief: 'Wat ben jij toch druk vandaag!'

Positief: 'Wat heb jij toch veel energie vandaag!'

Complimenten geef je niet alleen in woorden, maar nog meer non verbaal: een glimlach, knipoog, duim omhoog schouder klopje of een aai over de bol.

Negeren: Sommige kinderen hebben zo veel behoefte aan aandacht dat ook negatieve aandacht oke is. In dat geval kun je het beste kiezen voor het negeren van  het negatieve gedrag. Let op: grijp wel in wanneer het kind door zijn gedrag in gevaar komt of gevaar voor een ander veroorzaakt.

Afleiden: Jonge kinderen kun je uit een negatieve bui halen door een grapje, de aandacht op wat anders te leggen of het bij de hand te nemen.

5.5 Een passende aanpak voor ieder kind

Humor: Heel belangrijk! Humor blijft langer hangen dan mopperen. Kinderen houden van grapjes. 

Corrigeren:  Regelmatig zul je er niet aan ontkomen om een kind of jongere te corrigeren. Corrigeer door te benoemen welk gedrag je ziet en wat de gevolgen zijn van dat gedrag,

Corrigeer kort en duidelijk.

Straffen: Straffen doe je wanneer een kind ongewenst of gevaarlijk gedrag laat zien.

Je doet het pas als alle andere maatregelen niet werken.

Wanneer een kind ongewenst gedrag vertoont straf je dus niet meteen. Probeer eerst de andere vormen van aanpak. 

Wanneer je niets doet met storend gedrag, kunnen andere leerlingen zich onveilig voelen.

1. waar
2. niet waar

Bij het verlies van iemand is het belangrijk dat alles zoveel mogelijk normaal blijft

1. Waar
2. Niet waar

Parentificatie betekent

1. dat een kind terugvalt in zijn ontwikkeling
2. dat een kind de rol van de ouder op zich neemt
3. dat een kind niet beseft wat de dood op de langere termijn betekent.
4. dat een kind zijn eigen identiteit verliest

5.5 Een passende aanpak voor ieder kind

Voor de toets

 Maak de opdrachten van 5.3 en 5.5 in je werkboek.

Je weet: je brein automatiseert de theorie beter door er op verschillende manieren mee te werken. Tip: maak voor jezelf 5 toetsvragen per paragraaf. Zet de vraag of de ene kant van een papiertje en zet het antwoord op de nadere kant. Oefen zo de stof. Dit kun je ook met je ouders, vriend of vriendin doen. 

                                             ~ Succes met de toets !