4.6 Verzuiling en ontzuiling van Nederland

Nederland na 1945: cultuur en mentaliteit


4.6 Verzuiling en ontzuiling van Nederland
1 / 19
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo, mavoLeerjaar 3,4

This lesson contains 19 slides, with text slides.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

Nederland na 1945: cultuur en mentaliteit


4.6 Verzuiling en ontzuiling van Nederland

Slide 1 - Slide

Leerdoel
Aan het einde van deze les kun je herkennen en uitleggen welke zuilen er waren in Nederland, wat de oorzaken van de ontzuiling waren en hoe Nederland na de ontzuiling is veranderd. 

Slide 2 - Slide


Verzuiling

  • De verdeling van de Nederlandse samenleving in 4 groepen (zuilen): protestanten, katholieken, liberalen, socialisten
  • Eigenlijk werd van je verwacht dat je alleen omging met mensen binnen je eigen zuil
  • Er was veel sociale controle: familie, vrienden en de buurt controleerden of je je wel aan de 'regels' van de zuil hield.

Slide 3 - Slide

Waarom ontstaan politieke partijen?
  • Protestanten richten eigen organisaties en partijen op.
  • Katholieken voelen zich achtergesteld. Zij strijden voor emancipatie: gelijke rechten als protestanten
  • Socialisten willen de sociaal zwakkeren helpen.
  • Liberalen werden ook een aparte groep. 

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Slide

SDAP (Sociaal Democratische Arbeiders Partij)
ARP (Anti-Revolutionaire Partij)

Slide 6 - Slide

RKSP (Rooms-Katholieke Staatspartij)
Vrijheidsbond

Slide 7 - Slide

Slide 8 - Slide

Maarten Luther
De protestantse zuil kun je vaak herkennen aan het gebruik van namen van personen die (in de geschiedenis) belangrijk voor de protestantse kerk waren.
Christelijke Werklieden Vereeniging
De protestantse zuil gebruikt vrijwel altijd de termen: Christelijk of Protestants-Christelijk
Stoere arbeider
De arbeider wordt hier 'stoer' afgebeeld: gespierd met opgestroopte mouwen.
Klok
De klok is het symbool van zowel een nieuwe dag, als het oproepen om gehoor te geven aan de oproep van de arbeiders beweging.
Opkomende zon
Dit is het teken van een nieuwe dag: een nieuw en positief begin.

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Slide

Slide 12 - Slide

Samen werken aan de wederopbouw
  • Rooms-Rode coalities: katholieken en socialisten (aangevuld met protestanten) 
  • vanaf eind jaren 50: stijgende welvaart, beter onderwijs en opbouw van de verzorgingsstaat zorgden ervoor dat de zuilen minder belangrijk werden. 

Slide 13 - Slide

Ontzuiling
  •   Groeiende welvaart, meer vrije tijd, betere opleidingen zorgden ervoor dat mensen zich langzaam losmaken van hun zuil.
  • Vanaf de jaren 60 verdwijnen veel verzuilde organisaties of gaan ze samenwerken met andere zuilen, bv verschillende confessionele partijen fuseren tot het CDA. Ook richten verzuilde organisaties zich steeds meer op een breder publiek. 
  • Resten van zuilen: sommige partijen, scholen en omroepen. 

Slide 14 - Slide

Leerdoel
Aan het einde van deze les kun je herkennen en uitleggen welke zuilen er waren in Nederland, wat de oorzaken van de ontzuiling waren en hoe Nederland na de ontzuiling is veranderd. 

Slide 15 - Slide

Welke zuilen waren er in Nederland?

  • Liberalen (vrijheid)
  • Socialisten (gelijkheid)
  • Protestanten (geloof / Bijbel)
  • (Rooms-)katholieken (geloof / Paus)

Slide 16 - Slide

Wat waren de oorzaken van de ontzuiling?

  • Bezetting WO II (verzuilde instanties verboden door de Duitsers)
  • Stijgen van de welvaart vanaf
    jaren '50
  • Opkomst van jeugdculturen

Slide 17 - Slide

Hoe is Nederland na de ontzuiling veranderd?

  • Verzuilde organisaties verdwenen / gingen samenwerken
  • Kranten schrijven niet meer uitsluitend voor hun eigen zuil
  • Normaal om bv. op een christelijke school te gaan als je ongelovig bent of bv. bij een R.K. voetbalclub te gaan spelen.

Slide 18 - Slide

Begrippen uit deze les
  • verzuiling
  • socialisten
  • liberalen 
  • katholieken
  • protestanten
  • ontzuiling

Slide 19 - Slide