Les 7: Het parlement beslist

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Chromebook, JdW-map, etui 

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan het welbevinden van leerlingen. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zitten startklaar en zijn bijvoorbeeld ingelogd in LessonUp en hebben hun JdW-map op tafel.

WERK & MEDIA

Les X: Titel les

Maatschappijleer

HB3B

Les 7: Het parlement beslist

Maatschappijkunde Basis 4

2024-2025

POLITIEK

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat de taken van het parlement zijn (R) 
• Je kunt uitleggen wat de regering hiermee heeft te maken (I)

Eerste en Tweede Kamer

Het Parlement bestaat uit de Eerste en de Tweede Kamer. De Tweede Kamer heeft 150 leden, die eens in de vier jaar direct door de bevolking worden gekozen. Zij zitten dus namens de bevolking in de Kamer om het land te besturen. Daarom noemen we hen volksvertegenwoordigers. 

In de Eerste Kamer zitten 75 leden. Ook zij zijn volksvertegenwoordigers, maar ze worden niet rechtstreeks gekozen. Dat gebeurt namelijk door de bestuurders van de provincies. 

Coalitie en oppositie

Politieke partijen in het parlement kun je onderverdelen in coalitiepartijen en oppositiepartijen. De coalitiepartijen zijn de partijen die ook ministers in de regering hebben zitten. Een coalitie is een ander woord voor een groep partijen die samenwerkt. Vaak stemmen deze partijen voor wetsvoorstellen van de regering. 

Oppositiepartijen zijn politieke partijen die niet in de regering zitten. Deze partijen zijn vaak kritisch over voorstellen van de regering. 

Wat doet het parlement?

De twee belangrijkste taken van het parlement zijn: 

• (mede)wetgeving
• controle van de ministers

Het parlement bespreekt alle wetsvoorstellen. Eerst de Tweede Kamer en daarna de Eerste Kamer. Meestal maken de ministers de wetsvoorstellen. Maar ook een Tweede Kamerlid heeft het recht om een wetsvoorstel in te dienen. 

Als een meerderheid van de Tweede Kamer voor stemt, is de Eerste Kamer aan de beurt. De Eerste Kamer kan wetsvoorstellen niet meer veranderen, alleen goed- of afkeuren. 

Controle

Een andere taak is het controleren of de ministers en staatssecretarissen hun werk goed doen. Als dat niet zo is, dan komt de Kamer in actie. Kamerleden kunnen de minister ter verantwoording roepen. De minister moet dan naar de Kamer komen, allerlei vragen beantwoorden en uitleggen waarom het mis is gegaan. Dit is de verantwoordingsplicht of ministeriële verantwoordelijkheid. De ministers zijn verantwoordelijk voor het beleid van de regering. 

Om te zorgen dat het parlement zijn controlerende taak goed kan uitvoeren heeft het kabinet een informatieplicht: het moet alle informatie aan het parlement geven en alle vragen op tijd en volledig beantwoorden. 

Zelfstandig werken

Examenkatern Politiek (Essener)
Opdracht 5 t/m 12

(blz. 46-48)

Huiswerk voor volgende keer

Invullen: begrippen en samenvatting H6 (blz. 49) 

Begrippen H7

• Fractie
• Coalitiepartijen
• Oppositiepartijen
• Ministeriële verantwoordelijkheid
• Informatieplicht
• Motie