Grammatica - zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Werkwoordelijk gezegde

• alle werkwoorden in de zin
• te is ook onderdeel van het werkwoordelijk gezegde als het voor het hele werkwoord in de zin staat
• aan het is ook onderdeel van het werkwoordelijk gezegde als deze woorden voor het hele werkwoord in de zin staan

Werkwoordelijk gezegde

• scheidbare werkwoorden: werkwoorden die je kunt splitsen
• wederkerende werkwoorden: werkwoorden met een vast wederkerend voornaamwoord
• figuurlijke uitdrukkingen: niet letterlijk

Naamwoordelijk gezegde

werkwoordelijk deel (koppelwerkwoord + andere werkwoorden) én een naamwoordelijk deel (ander zinsdeel)

Het koppelwerkwoord is samen met de andere werkwoorden in de zin het werkwoordelijk deel.

Je weet dat een koppelwerkwoord het onderwerp van de zin koppelt aan een zelfstandig naamwoord of een bijvoeglijk naamwoord dat iets zegt over het onderwerp. Dat heet het naamwoordelijk deel.

Stappenplan

1. persoonsvorm
2. werkwoordelijk gezegde
3. onderwerp
4. lijdend voorwerp
5. meewerkend voorwerp

Persoonsvorm

• vraagzin maken
• van tijd veranderen (tegenwoordige tijd/verleden tijd)
• van getal veranderen (enkelvoud/meervoud)

          werkwoord dat verplaatst of verandert, is de persoonsvorm

Werkwoordelijk gezegde

• alle werkwoorden in de zin

(Meer informatie: zie begin van deze Lesson-Up)

Onderwerp

• wie/wat + werkwoordelijk gezegde

          antwoord op de vraag is het onderwerp

• van getal veranderen (enkelvoud/meervoud)

Lijdend voorwerp

• wie/wat + persoonsvorm + onderwerp + overige werkwoorden

          antwoord op de vraag is het lijdend voorwerp

Meewerkend voorwerp

• aan/voor wie/wat + persoonsvorm + onderwerp + lijdend voorwerp + overige werkwoorden

          antwoord op de vraag is het meewerkend voorwerp

Pim koopt een cadeau voor zijn broer.

Ik heb mijn oma een mooie verjaardagskaart geschreven.