Betoog mondeling

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Hoe maak ik een betoog?

Leerdoelen

• Je leert wat een betoog is.
• Je leert wat een goede opbouw is van een betoog. 
• Je leert de begrippen standpunt, argument, tegenargument en weerlegging.

Opbouw van een betoog

1. Inleiding met stelling
2. Kern met argumentatie
   - Minimaal twee argumenten voor
   - Minimaal een argument tegen
   - Weerlegging van het tegenargument
3. Slot

INLEIDING: 1 t/m 5 - of een combi

1. - Stel een of meer directe vragen / retorische vraag
2. - Uitdagende openingszin
   
3. - Aanleiding voor het betoog (actualiteit)
   
4. - Anekdote / persoonlijke ervaring
5. - Definitie of omschrijving: introductie van het onderwerp
   
   

Eindigen met je stelling: ben je het hier mee eens of oneens 

Begin hier niet direct mee.

Start eerst met de kern, dan de inleiding en uiteindelijk het slot.

Argumentatiestructuren

Enkelvoudige argumentatie

Je kunt beter geen alcohol drinken

Het is slecht voor je gezondheid. 

Argumentatiestructuren

Meervoudige argumentatie

Je kunt beter geen alcohol drinken

Het is slecht voor je gezondheid. 

Het is gevaarlijk in het verkeer.

Argumentatiestructuren

Onderschikkende argumentatie

Het is slecht voor je gezondheid. 

Je kunt beter geen alcohol drinken

Het is slecht voor je lever. 

Argumentatiestructuren

Meervoudige en onderschikkende argumentatie

Je kunt beter geen alcohol drinken

Het is slecht voor je gezondheid. 

Het is gevaarlijk in het verkeer.

Het is slecht voor je lever.

Je kunt niet adequaat reageren. 

SLOT van je betoog

• Herhaling van de stelling
• Samenvatting (kortom, zoals we zagen, zoals is gebleken)
• Conclusie (al met al, dus, derhalve, daarom, concluderend, hieruit volgt)
• Aanbeveling of advies (de oplossing zou zijn als, mijn advies is)
• Toekomstverwachting

1. Je mag ook een combinatie maken!
   
2. Niet: enkel de samenvatting van de argumentatie

SLOT (vervolg)

Je kunt kiezen voor een 'uitsmijter' als laatste zin, zodat jouw tekst beter blijft hangen bij de lezer.
Doe dit alleen als je zin ook echt geschikt is, dus ergens op slaat!

Een betoog heeft als tekstdoel:

1. Informeren
2. Amuseren
3. Overtuigen
4. Activeren

Het zal mij verbazen als dit jaar de carnavalsoptocht in Den Bosch doorgaat. [Er wordt namelijk een erg harde wind voorspeld.]

1. Standpunt
2. Argument

[Het Nederlands verloedert] want jongeren gebruiken steeds meer Engelse woorden als spam, hacken, gamen, cool, relaxed en chill.

1. Argument
2. Standpunt

Wat doet een schrijver als hij als tekstdoel OVERTUIGEN heeft?

1. Hij legt uit en geeft vooral feiten
2. Hij probeert je een mening te geven met argumenten.
3. Hij probeert je te overtuigen iets te gaan doen.
4. Hij schrijft een tekst die je voor de gezelligheid kunt lezen.

Ik denk niet dat de PVV veel stemmen zal krijgen bij de verkiezingen, want ik denk dat veel kiezers erg tevreden zijn over het beleid van premier Rutte.

Wat is het standpunt in bovenstaande argumentatie?

1. Ik denk niet dat de PVV veel stemmen zal krijgen bij de verkiezingen
2. Ik denk dat veel kiezers erg tevreden zijn over het beleid van premier Rutte

Marcus is duidelijk te veel bezig geweest met de beest uithangen; nu heeft hij een flinke studievertraging opgelopen!

Wat is het argument in bovenstaande argumentatie?

1. Marcus heeft een flinke studievertraging opgelopen.
2. Marcus is duidelijk te veel bezig geweest met de beest uithangen.

Weerlegging

Een argument dat laat zien dat een argument zwak of onwaar is noemen we een weerlegging.

                                                                      Voorbeeld:

Het is fijn dat de aarde opwarmt, want dan kunnen we in ons eigen land lekker veel zonnen (argument voor). Maar de kans dat je huidkanker krijgt, wordt daardoor wel een stuk groter (argument tegen). Als je je echter genoeg insmeert met zonnebrandolie en niet te lang in de zon blijft,  is er niets aan de hand (weerlegging).

Even samenvatten

• een betoog heeft als tekstdoel overtuigen
• een betoog maak je naar aanleiding van een stelling
• een stelling is een zin waarover je van mening kunt verschillen    
• je gebruikt in een betoog argumenten (redenen) om je mening duidelijk te maken

En verder:

• Logische samenhang en structuur --> signaalwoorden
• Oefenen:
    -      ingevuld stramien 
    -      presenteren
• T.z.t. examen: verstaanbaar (luid), minimaal 4 minuten 

Opdracht: houd een betoog

Gebruik 1 van onderstaande stellingen:

1. Middelbare scholieren moeten gratis gebruik kunnen maken van het openbaar vervoer.
2. De Nederlandse overheid moet de verkoop van tabakswaren verbieden.
3. Leraren hebben een taak in de opvoeding.
4. Gewelddadige games moeten verboden worden.
5. Het maken van reclames voor alcohol moet worden verboden.
6. Alle energie moet voortaan zonne-energie zijn.
7. Appen op de fiets moet verboden worden. 
8. Iedereen moet orgaandonor zijn. 

• Of kies er eentje via ------------->

-Vandaag: stelling kiezen
+ invullen stramien

Hoe verzin je zelf een stelling?

• Stelling is kort en krachtig
• Een stelling is zo eenvoudig mogelijk
• Er mag geen ontkenning in staan
• Je moet iets verzinnen waar mensen het oneens over kunnen zijn
• Er mag geen argument in de stelling staan

• Betoog
• Je geeft je mening 
  
  
• Stelling nodig
  
  
• Argumenten 
  
• Duidelijke conclusie

• Overtuigende tekst
• De ander overtuig je     door jouw argumenten
• Zin waarover je van mening kunt verschillen
• Uitleg en voorbeeld geven
• Conclusie in het slot

Als je een tegenargument weerlegt, dan ontkracht je het gegeven tegenargument en zeg je dus dat het tegenargument niet klopt.

1. Waar
2. Niet waar