6.2 Politieke partijen

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

§6.2 Politieke partijen

Pagina 99

Welke Nederlandse politieke partijen ken je allemaal?

Welke Nederlandse politieke partijen ken je allemaal?

Politieke partijen

• Politieke partijen zijn groepen mensen die dezelfde waarden en normen belangrijk vinden.
• Op basis van een politieke ideologie maken partijen een beginselprogramma
• Partijen bewegen zich vaak binnen een bepaalde stroming

Het ontstaan van politieke stromingen

Partijen bewegen zich meestal binnen politieke stromingen. Deze kwamen vanaf halverwege de 19e eeuw in Nederland op.

Halverwege 19e eeuw: liberalisme en socialisme

Eind 19e eeuw: confessionele en christendemocratische partijen

Jaren 1960: pragmatische en populistische partijen

Politieke stromingen

Liberalisme: liberalen leggen de verantwoordelijkheid voor het oplossen van maatschappelijke problemen het liefst bij de markt en het individu.

Socialisme: een actieve rol van de overheid om gelijk(waardig)heid en solidariteit te waarborgen.

Politieke stromingen

Christendemocratie: combinatie van conservatieve standpunten over ethische normen met naastenliefde, het maatschappelijk middenveld is belangrijk voor het oplossen van problemen.

Pragmatisme: willen oplossingen die door experts als het beste worden gezien.

Populisme: belang van het vertegenwoordigen van het volk, een bepaalde stijl van politiek bedrijven.

Socialisme

Liberalisme

Politieke partijen

Later kwamen er nieuwe partijen en stromingen bij:

1. Christendemocractisce of confessionele partijen
2. Fascistische partijen
3. Pragmatische en populistische partijen

In paragraaf 4.3 zijn de stromingen al uitgebreid behandeld. Omdat het herhaling is, wordt dit niet nog een keer uitgelegd.

Confessionele partijen

Populistische partijen

Politieke partijen - Christendemocratie

Confessionalisme (christendemocratie):

SGP: partijprogramma gebaseerd op Bijbelse waarden en normen

CDA: middenpartij met de nadruk op fatsoensnormen en het belang van het maatschappelijk middenveld

ChristenUnie: centrum-linkse partij die omschreven kan worden als christelijk-sociaal.

Politieke partijen - Socialisme

GroenLinks/PvdA: linkse, pragmatische, sociaaldemocratische partij, die zich sterk maakt voor klimaat en een grote publieke sector

SP: meest linkse partij, die onder andere kritisch is over marktwerking in de zorg

PvdD: ecologische partij voor dierenwelzijn en dierenrechten

DENK: zet zich in voor de rechten van culturele minderheden

Politieke partijen - Liberalisme

VVD: klassiek liberale waarden over vooral economische vrijheid

D66: sociaal-liberale middenpartij die zich inzet

 voor individuele vrijheid en het onderwijs

Volt: progressieve partij die zich inzet voor Europese samenwerking, klimaat, gelijkheid in onderwijs en de woningmarkt.

Conservatieve partijen

PVV: conservatief liberaal en populistische partij die tegen de islamisering van Nederland is en linkse standpunten heeft als het gaat om economie

Forum voor Democratie: conservatief liberale en nationalistische partij en daarnaast klimaat- en eurosceptisch

JA21: rechtse conservatief-liberale partij die tegen immigratie en het geldverslindende klimaatbeleid is.

Politieke partijen - Nieuwe partijen

BoerBurgerBeweging: komt op voor de belangen van boeren en burgers op het platteland.

NSC: Deze partij wil goed overheidsbestuur, toegang voor alle burgers tot basisbehoeften als zorg, onderwijs en huisvesting en bestaanszekerheid op de lange termijn.

5 Functies van politieke partijen

1. rekrutering en selectie: het rekruteren en voordragen van kandidaten voor politieke functies;  
2. articulatie: het op de politieke agenda plaatsen van maatschappelijke eisen en wensen;  
3. mobilisatie participatie: het interesseren van staatsburgers voor deelname aan politieke besluitvormingsprocessen;  
4. aggregatie: het tegen elkaar afwegen en bij elkaar brengen van wensen, eisen en belangen;  
5. communicatie: als intermediair tussen overheid en burger; tussen kiezers en gekozenen.

Pagina nr. 104

Veranderingen in politieke partijen

• De opkomst van de 'zwevende kiezer'
• Afname van leden
• Concurrentie media en pressiegroepen
• Binnenhalen politieke functies

Het lesboek gaat vanaf pagina 102 in op de geschiedenis van een aantal partijen. Dit filmpje van de NOS laat een kort overzicht hiervan zien.

De partijen die het boek behandeld zijn:

CDA, PvdA, SP, PvdD, DENK, VVD, D66, PVV, FvD en tot slot nog kort JA21 BBB en BIJ1.

00:00 Intro

01:19 50PLUS

04:24 CDA

07:48 ChristenUnie

11:04 D66

14:25 DENK

17:37 Forum voor Democratie

20:41 GroenLinks

23:36 Partij van de Arbeid

26:47 Partij voor de Dieren

30:08 Partij voor de Vrijheid

33:26 SGP

36:24 SP

39:31 VVD

42:51 Outro