Les 18

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

WATER

Programma

Binnenkomst + absentie (3 min)

Nakijken werkboek paragraaf 3.6 (10 min)

Leerdoelen (2 min)

Weten we het nog-vraag (5 min)

Uitleg: waterprojecten in het Midden-Oosten (15 min)

Aan het werk, tussen de uitleg door (15 min)

Afsluiting (10 min)

Nakijken

Hoe: 

- Bedenk welke vragen wil je echt nagekeken wilt hebben (1 minuut)

- Bespreek deze vragen in je groepje (5 min)

- Elke groep geeft 1 vraag door die klassikaal nagekeken moet worden (bijvoorbeeld 2 of 3a)

- Klassikaal nakijken (5 min)

Tijd: 10 minuten

Wat?

Paragraaf 3.6 vraag 1 + 2a + 3c

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je

1. drie grote waterbouwkundige werken in Egypte, Turkije en Israël noemen;

2. tenminste 1 voordeel en 1 nadeel noemen bij elk van deze waterbouwkundige werken;

3. op een kaart aangeven waar deze waterbouwkundige werken precies liggen;

4. aangeven op een kaart welke kant van de dam stroomopwaarts is en welke kant stroomafwaarts.

Weten we het nog?- vraag

Bespreek in je groepje + noteer op je wisbordje:

a) In welk land speelt dit verhaal?

b) Waarom moest deze tempel verplaatst worden?

c) Was het verplaatsen van de tempel veel of weinig werk denk je + waarom denk je dit?

d) Zou jij dezelfde keuze hebben gemaakt? Waarom wel of niet?

Waterproject in Egypte

De Nijl is de langste rivier ter wereld.

De Nijl stroomt vanuit Ethiopië (bovenloop) via Egypte (benedenloop) naar de Middellandse Zee.

Als de Nijl overstroomde werd er vruchtbaar slib (=grond met veel voedingsstoffen) afgezet.

Dat vruchtbare slib was goed voor de landbouw: de oogsten waren heel hoog.

Op je wisbordje: In de benedenloop vindt verwering / erosie / sedimentatie plaats. Leg je antwoord uit.

Maar toen werd in 1971 de Aswandam geopend, een hele grote stuwdam.

Stroomopwaarts van de dam ligt een groot stuwmeer, het Nassermeer.

Aswandam en Nassermeer

Ligging van de Aswandam en het Nassermeer.

Het Nassermeer ligt stroomopwaarts van de dam (Let op: dat is altijd zo!)

Als je met de stroomrichting van het water meegaat, heb je eerst het meer en daarna de dam.

Op je wisbordje: het nassermeer meet op de kaart 0,5 cm. Hoe lang is het meer in werkelijkheid?

Schaal: 

1 cm = 350 kilometer

Voor- en nadelen van de Aswandam

Voordelen:

1. De waterstand kan nu geregeld worden: niet te veel en niet te weinig water (=gunstig voor de scheepvaart.

2. Boeren hebben genoeg irrigatiewater.

3. In het Nassermeer kan gevist worden.

4. De stuwdam levert elektriciteit op.

Nadelen:

1. De mensen die hier woonden werden gedwongen te verhuizen.

2. Er zijn geen overstromingen meer, dus er wordt geen vruchtbaar slib meer afgezet.

Boeren gebruiken nu kunstmest en bestrijdingsmiddelen en dat vervuild het water!

3. Veel water van het meer verdampt.

4. Buurlanden hebben als reactie ook dammen gebouwd, waardoor er minder water 

naar Egypte stroomt.

Leerdoelen voor Egypte

Aan het einde van deze les kun je

1. drie grote waterbouwkundige werken in Egypte, Turkije en Israël noemen,

2. tenminste 1 voordeel en 1 nadeel noemen bij elk van deze waterbouwkundige werken;

3. op een kaart aangeven waar deze waterbouwkundige werken precies liggen;

4. aangeven op een kaart welke kant van de dam stroomopwaarts is en welke kant stroomafwaarts.

Aan het werk

Wat: 

Maak nu vraag 1 + 2 van het werkblad 'Les 18'

Hoe: alleen

Hulp: geen

Tijd: 5 minuten

Schrijf de antwoorden op je wisbordje!

Klaar? 

Maak blz. 138 vraag 4b

Maak blz 140 vraag 1

Waterproject in Turkije

In 1983 werd begonnen met het Zuidoost-Anatolië project.

Dit project bestaat uit 22 stuwdammen, het Atatürkstuwmeer en meerdere ondergrondse tunnels.

Voordelen:

1. De stuwdammen leveren elektriciteit op.

2. Het Atatürkstuwmeer en de tunnels zorgen voor genoeg irrigatiewater in Turkije.

3. De waterstand kan nu geregeld worden: niet te veel en niet te weinig water en dus geen overstromingen meer.

Nadelen:

1. Buurlanden Syrië en Irak krijgen veel minder water dan vroeger. Dit zorgt voor spanningen.

2. De dammen die Syrië en Irak als reactie hebben gebouwd worden als gevolg van oorlogen slecht onderhouden en dreigen in te storten.

Zuidoost-Anatolië project

Pijl = de stroomrichting van het water

Rondje = de ligging van het stuwmeer, stroomopwaarts

(Eerst het meer, dan de dam!)

Leerdoelen voor Egypte en Turkije

Aan het einde van deze les kun je

1. drie grote waterbouwkundige werken in Egypte, Turkije en Israël noemen,

2. tenminste 1 voordeel en 1 nadeel noemen bij elk van deze waterbouwkundige werken;

3. op een kaart aangeven waar deze waterbouwkundige werken precies liggen;

4. aangeven op een kaart welke kant van de dam stroomopwaarts is en welke kant stroomafwaarts.

Aan het werk

Wat: 

Maak nu vraag 3 tm 7 van het werkblad 'Les 18'

Hoe: alleen

Hulp: geen

Tijd: 10 minuten

Schrijf de antwoorden op je wisbordje!

Klaar? 

Maak blz. 138 + 139 vraag 5

Maak blz 140 vraag 2bc

Waterproject in Israël

National Water Carrier + New National Water Carrier =

Een groot kanalen- en pijpleidingen systeem om water uit het meer van Kinneret naar het droge zuiden te brengen.

Voordeel:

1.  Er is nu genoeg irrigatiewater voor de boeren

Nadeel

2. De hoeveelheid water in het meer nam snel af. Maar dit is nu opgelost door ontzilt zeewater te gebruiken.

Waterproject in Israël

De rivier de Jordaan -> dit is geen project maar de rivier is van levensbelang voor zowel Libanon, Israël, Jordanië en Syrië.

Dit zorgt regelmatig voor spanningen in het gebied.

Aquifers -> in de grond van Israël ligt:

- Een kustaquifer in Gaza waaruit te veel water wordt opgepompt waardoor de grond steeds zouter wordt.

- Een aquifer in de Westelijke Jordaanoever waar de Palestijnen geen gebruik van mogen maken.

Dit zorgt voor spanningen in het gebied.

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je

1. drie grote waterbouwkundige werken in Egypte, Turkije en Israël noemen,

2. tenminste 1 voordeel en 1 nadeel noemen bij elk van deze waterbouwkundige werken;

3. op een kaart aangeven waar deze waterbouwkundige werken precies liggen;

4. aangeven op een kaart welke kant van de dam stroomopwaarts is en welke kant stroomafwaarts.

Aan het werk

Wat: 

Maak nu vraag 8  van het werkblad 'Les 18'

Hoe: alleen

Hulp: geen

Tijd: 5 minuten

Schrijf de antwoorden op je wisbordje!

Klaar?

Maak blz. 139 vraag 6abc 

Maak blz 141 vraag 4

Afronding

Wat heb je geleerd?

Hoe heb je meegedaan?

Huiswerk

Wat moeten we nu echt weten?

Schrijf op je wisbordje:

1. Een waterproject in Egypte + 1 voordeel + 1 nadeel

2. Een waterproject in Turkije + 1 voordeel + 1 nadeel

3. Een waterproject in Israël + 1 voordeel + 1 nadeel

Hoe heb ik deze les meegedaan?

😒🙁😐🙂😃

Huiswerk

Maken paragraaf 3.11 vraag 4b + 5 + 6abc

Maken paragraaf 3.12 vraag 1 + 2 + 4

Doornemen: alle stof van paragraaf 3.7 tm 3.12!