V4 - Middeleeuwen - Les 2 (Ridderroman, hoofsheid & dierverhaal)
Middeleeuwse literatuur
V4 - 2022-2023
1 / 21
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4
This lesson contains 21 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.
Lesson duration is: 45 min
Items in this lesson
Middeleeuwse literatuur
V4 - 2022-2023
Slide 1 - Slide
Weet je nog?
Vorige les kwam je meer te weten over:
de historische context rondom middeleeuwse literatuur
de eerste Nederlandse teksten/boeken
de kenmerken van de middeleeuwse literatuur
Slide 2 - Slide
Lesdoelen deze les
Aan het eind van deze les weet je meer over de volgende middeleeuwse literaire ontwikkelingen:
Ridderromans & hoofsheid
Dierverhaal
Slide 3 - Slide
Slide 4 - Video
Ridderromans
Vanaf de 13e eeuw geschreven in de Lage Landen.
Educatieve functie voor jongeren aan het hof (adel & ridders).
Ook ter vermaak; verhalen vol spanning & sensatie.
Populair: verhalen over de beroemde koning Karel de Grote of een van zijn vazallen (Karelepiek) en verhalen over (de fictieve) koning Arthur en zijn ridders van de Ronde Tafel (Arthurepiek).
Slide 5 - Slide
Karelepiek
Gaat terug op het chanson de geste, verhalende liederen uit de Franse literatuur.
Al dan niet verzonnen gebeurtenissen uit de tijd van Karel de Grote, soms verwijzen ze naar een historische gebeurtenis.
In chansons de geste zijn twee onderwerpen dominant: de strijd tegen de heidenen en de spanningen binnen het feodale systeem door opstandige vazallen (zie: Middeleeuwen - Les 1).
Middeleeuws werk: Karel ende Elegast (ca. 1250)
Slide 6 - Slide
Arthurepiek
Eerste Arthurroman in het Frans geschreven door Chrétien de Troyes (1135-1183).
Verhalen spelen af op niet te bepalen moment (ooit & ergens).
Vaste elementen: verhaal begint met een hofdag, sprookjesachtige verhaalwereld (draken, reuzen, etc.), er is sprake van een queeste (zoektocht) door een van Arthurs ridders.
Hof van Arthur is hoofse modelwereld.
Slide 7 - Slide
Hoofsheid
In de 12e eeuw nieuwe levensideaal aan de hoven in Zuid-Frankrijk; hoofsheid.
Gedragsregels om spanningen te voorkomen onder de jonge jongens aan het hof.
Belangrijkste eigenschap: zelfbeheersing.
Hoofse liefde: liefde van een ridder of edelman voor een, meestal gehuwde, hooggeplaatste vrouw waarbij de man dienstbaar was aan de vrouw.
Middeleeuws werk: De burggravin van Vergi (1315)
Slide 8 - Slide
Slide 9 - Video
npo.nl
Slide 10 - Link
Dierverhaal
Middeleeuws werk: Van den vos Reynaerde (ca. 1260)
Tweede helft 13e eeuw geschreven door 'Willem die Madocke maecte'.
Dierenwereld als afspiegeling mensenwereld.
Parodie op de hoofse Arthurromans; hoofse levensideaal ontmaskerd als uiterlijke schijn.
Kritiek op machts- en rechtsuitoefening feodale maatschappij.
Slide 11 - Slide
Intertekstualiteit
Van den vos Reynaerde bevat intertekstuele verbindingen met het genre van de ridderroman.
Aan welk (modern) kinderboek van een bekende Britse schrijver doet Van den vos Reynaerde je denken?
Slide 12 - Slide
Slide 13 - Slide
Welke twee typen ridderromans waren er?
Slide 14 - Open question
Welke functie hadden ridderromans?
Slide 15 - Open question
Waarom gaat Karel tóch uit stelen als de engel het hem drie keer heeft gevraagd?