3,1 Leven in de Sovjet-Unie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

H3 - Het Interbellum

3,1 - Leven in de Sovjet-Unie

Lesdoelen

Aan het eind van deze les kun je:

• Uitleggen welke totalitaire samenlevingen er ontstonden in het interbellum.
  

• Uitleggen hoe het leven was in de Sovjet-Unie in het interbellum.

•  Persoonsverheerlijking herkennen in beeldbronnen

Interbellum

Wat bedoelen we met de term, interbellum?

Het Interbellum

Totalitaire staat

Totalitarisme is een politiek systeem waarbij de gehele maatschappij ondergeschikt wordt gemaakt aan de staat.

De hele samenleving staat in dienst van de staat!

Dictator

Dictator = iemand die alleen alle macht heeft (en vaak wordt gesteund door  het leger en de geheime politie)

Propaganda

Propaganda poster. The text says: ‘And Stalin raised us to be loyal to the people, inspired us to work and to deeds!’, Leonid Golovanov, 1949,

  3.1Leven in de Sovjet-Unie

0

Leg uit wat een totalitaire staat is, noem hier een paar kenmerken van.

Sovjet-Unie

• 1917: Russische Revolutie
• Communisme
  
• Sinds 1922 de officiële naam voor Rusland
• Dictatuur
• Eén partij heeft alle macht
• Geheime politie (NKVD, later KGB)
• Strafkampen
• Totalitaire samenleving
  

Sovjet-Unie

Wie is Lenin?

• Lenin was communist
• Verbannen uit Rusland
  
• Lenin kwam na de revolutie terug uit ballingschap.
• Hij was de eerste leider van de bolsjewieken (communisten).

Lenin 

stierf in 1924!

Lenin: 1917 - 1924

Stalin: 1928 - 1953

Stalin

1924 na dood van Lenin Stalin aan de macht.

• Machtigste persoon communistische partij

• Stalinisme: Snelle industrialisatie, collectivisatie in de landbouw, intern gericht

• Vijanden 
  

0

‘Thank you beloved Stalin for our happy childhood’, Viktor Govorkov, 1936

            Totalitaire samenleving

Onder Stalin werd de Sovjet-Unie een extreemlinkse totalitaire samenleving:

Een samenleving waarin de overheid alle macht in handen heeft en grote invloed heeft op het leven van de burgers. 

In een totalitaire samenleving is het individu onbelangrijk.

 Terreur!

• Stalin zag overal tegenstanders, vooral in mensen die een belangrijke rol in het bestuur of leger hadden.
• Tussen 1934 en 1938 laat Stalin rond de 1 miljoen 'tegenstanders' oppakken en veroordelen.
• De Sovjet-Unie wordt zo 'gezuiverd'.

Showprocessen

• Tegenstanders werden (meestal) vals beschuldigd en werden in een oneerlijke rechtszaak tot zware straffen veroordeeld.
  
• Willekeur 

• Bij dit soort showprocessen stond de uitkomst al vast voordat de rechtszaak was begonnen ofwel men was schuldig.

Goelag

• Miljoenen 'tegenstanders' kwamen terecht in een goelag, een strafkamp.
• In deze 'opvoedingskampen' moesten de gevangenen, onder zeer zware omstandigheden, dwangarbeid verrichten.
• Sommige van deze kampen hadden niet eens hekken, omdat ontsnappen zinloos was: de kou en de wolven zouden je uiteindelijk wel doden.
• Er zijn ca 12 miljoen mensen omgekomen in deze kampen.
  

Stalin gebruikte alles om zijn macht in het land te vergroten en te behouden. 

Stalin bepaalde wat er in de kranten én de geschiedenisboeken kwam te staan: vroegere medestanders werden 'er uit geschreven'

Hoe noemen we dit?

Hamer en sikkel: hamer voor de arbeiders en sikkel voor de boeren. 

 Stalins economische veranderingen

Planeconomie

Onder Stalin werd de Sovjet-Unie een planeconomie.

Dit betekende dat de staat besliste wat én hoe er moest worden geproduceerd.

Hiermee wilde Stalin laten zien dat de Sovjet-Unie een machtiger land 

was dan de kapitalistische landen met hun vrije markt-economie.

Vijfjarenplannen: hierin was vastgelegd wat er in de komende vijf jaar moest worden geproduceerd.

Dát het werd geproduceerd was meestal belangrijker dan hoe het was geproduceerd: de kwaliteit en de keuze was beperkt.

Verheerlijking van

arbeiders en boeren

De Sovjet-Unie is een land van arbeiders en boeren,

dit zijn de helden van het land!

Verheerlijking van

arbeiders en boeren

De Sovjet-Unie is een land van arbeiders en boeren,

dit zijn de helden van het land!

Overigens leek dit in propaganda veel mooier dan de realiteit was...

Collectivisatie

De landbouw moest veranderen door ook te gaan werken via 5-jaren plannen, 
Meer produceren: overschot verkopen aan het buitenland
De opbrengst wordt geïnvesteerd in machines en fabrieken.

Tientallen kleine zelfstandige boerderijen werden samengevoegd (collectivisatie) tot één groot boerenbedrijf, een kolchoz.

De boerengezinnen werkten en woonden daar met elkaar. 

De grond, het vee, de gereedschappen, de oogst: alles was van iedereen. 

Geen succes:

• Holodomor (1932-1933) --> rond 3,3 miljoen mensen verhongeren
• Deporteren  van boeren die tegen collectivisatie zijn
• Herzieningen van quota
  

1. Planeconomie

2. Dictatuur

3. Persoonsverheerlijking

4. Indoctrinatie

0

De geliefde Stalin, het geluk van de mensen!

Lesdoelen

Aan het eind van deze les kun je:

• uitleggen welke totalitaire samenlevingen er ontstonden in het interbellum.
  

• Uitleggen hoe het leven was in de Sovjet-Unie in het interbellum.

•  Persoonsverheerlijking herkennen in beeldbronnen

Fijne dag!