5.3 Horen en Zien

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

5.3 Horen en Zien

Leerdoelen

• Ik kan de delen van het oor benoemen met hun functie.
  
• Ik kan de bouw en werking van de delen van het oog beschrijven. 

Onderdelen van je oor

Met je oorschelp vang je trillingen (geluid)
op van de omgeving. 

De trilling gaat via je gehoorgang je oor in.

5

6

7

4

2

1

3

Hamer

Trommelvlies

Trommelholte

Buis van Eust.

Evenw oorgaan

Aambeeld

Stijgbeugel

Aan de slag

Maak uit je werkboek / BVJ online 5.3 opdracht 1 en 2

5.3 Horen en Zien

Leerdoelen

• Je kunt de delen van het oor benoemen met hun functie.
  
• Je kunt de bouw en werking van de delen van het oog beschrijven. 

Het oog

• Oogkas - holte in schedel
• Wenkbrauwen en oogleden met wimpers – tegen stof en zand
  
• Traanklier – maakt traanvocht om je oog nat te houden
  
• Traanbuis - overtollig vocht afvoeren naar neusholte

• Harde oogvlies – oogwit, buitenste laag
  
• Hoornvlies - doorzichtige deel, ligt voor pupil en iris
  
• Vaatvlies - bloedvaatjes, achter netvlies
  
• Netvlies - zintuigcellen, hierop valt licht
  
• Glasachtig lichaam - geleiachtige stof 
  
• Oogzenuw - leidt impulsen van zintuigcellen naar hersenen

Het oog

Pupilreflex

Meer licht = beter zicht >> maar te veel licht beschadigt het netvlies

Pupilreflex - het groter en kleiner worden van de pupil om de hoeveelheid licht te reguleren.

• Weinig licht -> pupil groot
• Veel licht -> pupil klein

In de iris zitten kring en lengte spieren

Netvlies

Gele vlek - veel zintuigcellen, punt waar je scherpt mee kan zien

Blinde vlek - plaats van oogzenuw, hier liggen geen zintuigcellen

Netvlies

Staafjes 

- licht en donker (contrasten)

 - lage drempelwaarde  licht

- verspreid netvlies, niet in gele vlek

Kegeltjes 

- kleuren 

- hogere drempelwaarde licht

- liggen vooral in gele vlek

De lens

Functie: scherp zien

- Ligt achter de pupil en iris 

- Lichtstralen komen door de 

pupil op de lens terecht

- Lens 'buigt' lichtstralen zodat

  ze precies op de gele vlek

  terecht komen

     

 

Scherp zien

Aan de les zitten kleine spiertjes, die de vorm van de les bepalen.

• Spiertjes ontspannen > bolle les > dichtbij scherp 
• Spiertjes aangespannen > platte les > veraf scherp

Bril nodig?

Verziend > veraf scherp

- te korte oogbol of lens te plat

- bolle glazen/ lenzen

Bijziend > dichtbij scherp

- te lange oogbol of lens te bol

- holle glazen/ lenzen

Aan de slag

Maak opdracht 3, 4, 5, 6, 7, 8

Met welk nummer wordt het trommelvlies aangegeven?

1. 2
2. 5
3. 9
4. 10

Hoe heet het deel van het oor waar prikkels worden omgezet in impulsen?

1. slakkehuis
2. trommelvlies
3. oorschelp
4. buis van Eustachius

Langs welke weg worden de geluidstrillingen door de delen van het oor geleid?
Begin bij 3 - 5 -

1. 6-7
2. 2-9-10-8
3. 2-9-10-12
4. 6-10-12

De geleiachtige massa in het oog heet...

1. blinde vlek
2. glasachtig lichaam
3. netvlies
4. vaatvlies

Welk deel beschermt het oog tegen vuil en te fel licht?

1. 3
2. 5
3. 6
4. 8