DLC 1.1 Lakenindustrie en opgave oefenen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Waarom werd Artesië de economisch belangrijkste streek van de Nederlanden?

In deze tijd gaan de ambachtslieden in de steden zich steeds meer verenigen (ook in gildes) tegen de handelaren die de politieke macht in handen hadden (en de patriciërsfamilies vormden). 

Waarom kon Vlaanderen de positie van Artesië overnemen?

Wat veranderde er in de stedelijke machtsverhoudingen in deze tijd?

In welk gebied begint de verstedelijking in de Nederlanden vooral (volgens het boek)?

1. Vlaanderen
2. Artesië
3. Gelre
4. Holland

Verstedelijking begint met

1. groei van de bevolking
2. betere landbouwtechnieken
3. afname macht adel
4. groeiende vraag naar textiel

De belangrijkste nijverheid waar de in de Nederlandse steden was de

1. lakennijverheid
2. schoenmakerij
3. houtbewerking
4. pottenbakken

Stelling: Na 1000 wordt de ridderklasse steeds belangrijker

1. juist
2. onjuist

DLC 1.1: Lakennijverheid

de Lakenindustrie

De grondstof van het  laken was schapenwol. Alleen de beste wol was goed genoeg om mooi laken van te weven. Eerst werd deze wol aangekocht bij de Vlaamse kust.

Maar de lakensteden hadden alsmaar meer wol nodig. Dus moesten de Vlamingen op zoek naar meer wol. Die vond men in Engeland. Daar werden heel veel schapen gekweekt en geschoren. Dus kocht men een enorme hoeveelheid mooie Engelse wol op!

schapen scheren

Wanneer de juiste schapen gekozen zijn, moeten ze geschoren worden. Hiernaast zie je een oude,

middeleeuwse knijpschaar om de wol af te snijden. Per boot werd de wol naar Ieper gebracht. Daar

werd ze grondig schoongemaakt, uitgeklopt, gewassen en gedroogd. 

Kaarden

Na een goeie wasbeurt wordt de wol tussen twee kammen gekamd, zodat alle haartjes in dezelfde

richting liggen. Daardoor kon je de wol makkelijker spinnen.

Spinnen en twijnen

 Spinnen wil zeggen een lange draad maken uit een stuk wol. Dat gebeurde met een

spinrokken (=een speciale spinstok) of een spinnewiel.

Vele meisjes leerden spinnen. 

Om een stevige draad te maken moet je een aantal draden in elkaar draaien ->twijnen

weven

De draden worden via weven verwerkt tot een stof. Men gebruikte een houten weefgetouw. 

Op het weefgetouw spande men lange draden, allemaal in dezelfde richting. Wanneer je op de balkjes onderaan trapte, vloog er een schietspoel (met een andere draad) heen en weer in de andere richting.

Een mooi stuk stof rolde van het weefgetouw!

 En omdat iedereen op dezelfde manier

zou werken, werden er heel strenge regels opgesteld. 

vollen

Het geweven laken werd naar de volder 

gebracht. Die zorgde ervoor dat de stof beter opgevuld (=gevold) werd.

Meestal woonden de volders aan de rand van of buiten de stad, want eigenlijk was ‘volder’ een vies, stinkend beroep… Je moest de lakenstof namelijk met klei, boter, urine en modder kneden!

Daarna werd het laken verschillende keren gespoeld. Je had dus ook veel water nodig.

Verven

Het kleuren kon gebeuren op twee momenten.

Ofwel kleurde men de draad, voor het weven.

Ofwel kleurde men de volledige lap stof, na het

weven.

Tenslotte werd het laken op de juiste lengte

getrokken en netjes opgevouwen.

Een rol laken was 1,75 meter breed, 29 meter lang

en woog circa 30 kilogram!

Keuren

Voor men het laken verkocht, werd de stof gekeurd

(= streng gecontroleerd) door keurmeesters. Als

alles in orde was, kreeg het laken een officieel

‘zegel’ van de stad Ieper. Dit zegel was een klein

loodje dat dan aan het laken werd vastgemaakt.

Vanaf dat ogenblik mocht de stof verkocht worden.

Kooplieden

• Kochten de ruwe wol
• lieten het door de verschillende ambachtslieden bewerken (vaak voor lage lonen)
• bij elke stap werd het product meer waard
• verkochten het met winst
• beschermden hun markt met gilden
• kregen door hun rijkdom invloed op -> het stadsbestuur en

-> de vorsten aan wie ze geld leenden

maak opgave 15 van blz 24 (GWP)

begrippen/woorden -> zorg dat je alles snapt/weet. In je antwoord moet duidelijk zij dat je weet waar het over gaat.

Wat moet je doen? -> noemen, uitleggen/verklaren, aan tonen?

Begin je antwoord met een herhaling van het vraagdeel dat leidt naar het antwoord

gebruik goede "verbindingswoorden"-> omdat, zodat, want, waardoor enz.