§1.3 Nationalisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

Nederland en Indonesië

Klascode LessonUp optrk

Wat gaan we doen deze les? 

§1 + §2 herhalen

Uitleg §3 A+B

Zelfstandig werken

 

De Memory game is een werkvorm waarbij leerlingen actief informatie uit hun geheugen ophalen, waardoor deze informatie zich sterker in het geheugen nestelt en minder snel wordt vergeten. Dit sluit aan bij de leerstrategie retrieval practice (zie bijvoorbeeld: https://leer.tips/tip/retrieval-practice/). Je kunt het vragengrid ook als formatieve toets inzetten.

Met dit vragengrid kun je snel checken hoeveel de leerlingen hebben onthouden en begrepen van paragraaf 1.1. Laat de leerlingen de antwoorden altijd opschrijven. Alleen dan kun je in de nabespreking makkelijk feedback geven.

Leerdoelen/bouwstenen §1.3

• Je kan uitleggen waarom de ethische politiek werd ingevoerd en wat deze inhield
• Je kunt de oorzaken noemen voor het ontstaan van nationalisme in Nederlands-Indië en beschrijven hoe Nederland daarop reageerde

• Je kunt uitleggen welke gevolgen de Japanse bezetting had voor Indonesië

Je kunt de begrippen nationalisme, ethische politiek, volksraad,
Partai Nasional Indonesie (PNI) en interneren uitleggen

§3 Nationalisme

A De Ethische politiek

Ethische politiek

• Ontstaat rond 1900 in Nederland n.a.v een artikel van Van Deventer

• Nederland wil 'iets' terugdoen voor de Indonesische bevolking omdat Nederland zoveel verdiend heeft(Ereschuld)

• Doel:  (Christelijke) beschaving en cultuur bij brengen.

Uitleggen wat Ethische politiek is en welke maatregelen er in het kader van deze Ethische politiek genomen werden.

Ethische politiek

Er kwam wederom kritiek op de manier waarop Nederland veel geld verdiende aan Nederlands-Indië. Met de ethische politiek (1901) wilde Nederland iets terugdoen:

1. De Indonesiërs moesten meer inspraak krijgen > Volksraad
2. Er kwam scholen en betere gezondheidszorg. 
3. Er werden maatregelen genomen om hongersnoden te voorkomen, zoals: migratie (mensen laten verhuizen)  en irrigatie (water beter verdelen).
4. Onderwijs
5. De infrastructuur werd verbeterd

Je kan uitleggen waarom de ethische politiek werd ingevoerd en wat deze inhield

Volksraad

1918: oprichting Volksraad. Een adviesraad waarin naast Nederlanders ook inheemse mensen zaten.

• Alleen adviseren, niet beslissen
• Macht bleef bij de Nederlanders

Gevolg: teleurstelling bij inheemse bevolking

§3 Nationalisme

B Nationalisme in Nederlands-Indië

Wat is nationalisme? 

In de 19e eeuw komt het nationalisme op.  Zoals:

• Duitsers willen een eenheidsstaat worden (1871)
• België wordt onafhankelijk (1830)

Nationalisme: 

1. mensen zijn trots op hun eigen land, volk, taal en cultuur 
2. verlangen naar een eigen 

Ontstaan van het nationalisme in Nederlands Indië

Door de ethische politiek leerden de Indische studenten in Nederland over vrijheid en democratie: iets wat ze in hun land niet terugzagen. Zij werden niet gelijk behandeld. De ethische politiek had zo onbedoeld tot gevolg dat de Indische bevolking ging verlangen naar een eigen staat > nationalisme. 

 

• Via moderne communicatiemiddelen hoorden zij dat er in Brits-Indië (nu India) een nationalistische partij, onder leiding van Gandhi, was opgericht.
  
• In 1905 won Japan een oorlog van Rusland: die Europeanen waren dus toch niet onoverwinnelijk....
  

Je kan twee gevolgen van de Ethische politiek noemen en verklaren. 

Andere oorzaken

In India, een Britse kolonie, leidde Mahatma Gandhi de onafhankelijkheidsstrijd van de nationalisten.  Voor de nationalisten in Indonesië een groot voorbeeld voor hun strijd.

• De Volksraad heeft weinig invloed, alleen advies
  
• Jongeren krijgen meestal niet de goede baan waarvoor ze zijn opgeleid
  
• Uit alles blijkt: voorlopig nog geen onafhankelijkheid, het bevalt de Nederlands wel in Indië (Tempo Doeloe)

Teleurstelling bij de Indonesische nationalisten

Gevolgen

• Radicalisering > dan maar geen samenwerking meer met de Nederlanders
  
• (Gewapende) strijd voor onafhankelijkheid, bv. met opstanden
  
• Oprichting Partai Kommunis Indonesia (PKI)

• Oprichting Partai Nasional Indonesia (PNI) 

Gevolgen van deze teleurstelling

Soekarno en Hatta

Bekende nationalist: Soekarno. 

1927: oprichting Partai Nasional Indonesia (PNI) (samen met Mohammed Hatta)

Doe l> onafhankelijkheid voor Indonesië, niet meer samenwerken met NL

 

• De partijen werden verboden: PKI (1927), PNI (1931)
  
• De leiders Soekarnao en Hatta werden gevangen gezet 
  
• Alleen gematigde groepen werden toegestaan door het Nederlands bestuur

Hoe reageert Nederland op deze ontwikkelingen? 

Wat houdt de ethische politiek in?

1. Nederland ging iets terug doen voor de Indonesiërs
2. Dat je alleen de politiek in mocht als je Nederlands was
3. De afschaffing van het Cultuurstelsel
4. Indonesiërs mochten ook politieke partijen oprichten

Wat is geen maatregel van de ethische politiek?

1. Betere medische voorzieningen
2. Scholen
3. Irrigatie landbouw
4. Beter voedsel

Wat was een onbedoeld gevolg van de ethische politiek?

1. Imperialisme
2. Industrialisatie
3. Militarisme
4. Nationalisme

Hoeveel macht had de Indonesische volksraad?

1. Ze konden wetten maken
2. Ze konden wetten veranderen
3. Ze konden mensen berechten
4. Ze konden advies geven

Waarom waren nationalisten niet blij met de volksraad?

1. In de volksraad zaten geen Indonesiërs.
2. De volksraad had weinig invloed.
3. De volksraad was voor meer Nederlandse invloed.
4. De volksraad besloot dat Soekarno moest worden gearresteerd.

 Aan de slag!

Verplicht: 

Lezen : §1.3A De Ethische politiek en §1. 3B Nationalisme in Nederlands-Indië (blz 22 t/m 24)

Maken + nakijken: opdracht 1, 2, 3, 5 en 6  

 

Keuze: 

Oefenen met Quizlet

Uitlegfilmpjes in deze LessonUp kijken

Oefen met Test jezelf op MemoMax

 

 

Klascode LessonUp optrk

Nederland en Indonesië

Klascode LessonUp optrk

Wat gaan we doen deze les? 

Uitleg §3C + §4A

Zelfstandig werken

Quizlet Live

 

§1.3 Nationalisme

C De Japanse bezetting

Leerdoelen/bouwstenen §3C en §4A

• Je kunt uitleggen welke gevolgen de Japanse bezetting had voor Indonesië
  
• Je kunt verklaren waarom Nederland een oorlog in Indonesië begon en het verloop van deze oorlog beschrijven. 

 

WOII 

Japan valt aan

1942: Japan valt Nederlands-Indië binnen

• Nederlanders en indo's moeten interneren: opsluiten in kampen om mensen buiten samenleving te plaatsen: Jappenkampen
• Nederlandse taal verboden
• Nederlandse plaatsnamen veranderen: Batavia wordt Jakarta

 Waarom valt Japan aan? 

• Japanners hebben grondstoffen nodig voor oorlogsvoering en hun industrie
• Japan wil een groot Azië (zonder Europese invloed)

Japanse invloed

• Japanners laten Soekarno en Hatta vrij
• Soekarno hoopt op Japanse hulp bij hun strijd om een onafhankelijk Indonesië
  
• Maar de Japanners willen de macht niet uit handen geven

Nederlanders beschouwen Soekarno als een landverrader...

Jappenkampen

Interneringskampen in het door Japan bezette Nederlands-Indië

Leven in de Jappenkampen (1)

• De kampen zijn voor zowel krijgsgevangenen als burgers.

• Er werden veel lijfstraffen uitgedeeld.

• Er was honger (bubur atji: "stijfselpap")

• Dwangarbeid (bijvoorbeeld werken aan de beruchte Dodenspoorlijn: Birmaspoorlijn)

Leven in de Jappenkampen (2)

• De hygiëne en huisvesting was erg slecht.

• Er heersten ziektes (o.a. dysenterie = zware diarree)

• Vrouwen en meisjes werden gedwongen tot prostitutie (Troostmeisjes)

• Ongeveer 25.000 Nederlanders zijn omgekomen in de Jappenkampen.

Capitulatie van Japan

15 augustus 1945

Let op: deze foto is van 2 september 1945 

(officiële ondertekening)

Soekarno roept de onafhankelijk uit

17 augustus 1945

De dekolonisatie van Indonesië

§4A Een koloniale oorlog 

Onafhankelijkheid?

• Soekarno riep de Republiek Indonesië uit onder druk van de  pemoeda's. 
  
  
• Pemoeda's zijn nationalistische jongerenorganisatie die getraind waren tot militairen.
  
  
• Groepen pemoeda's bezetten gebouwen waar NL de kolonie had bestuurd.

Pemoeda's

Resultaat? 

Moordpartijen op Nederlanders en indo's : duizenden doden. 

En nu...?

• Nederland wil de onafhankelijke republiek Indonsië helemaal niet erkennen.

• Nederland wil niet praten met Soekarno (verrader en opstandeling) en pemoeda's waren terroristen.
  
  
• Dus: Nederland stuurt meer soldaten naar Nederlands-Indië.

Eerste Politionele actie 

(juli 1947-januari 1948)

• Operatie Product: herstellen van het Nederlandse gezag

• Bewuste keuze voor de naam 'politionele' actie en niet voor het woord 'oorlog', de politie herstelt orde.

• Militair een succes, politiek niet: Republiek bleef bestaan en er kwam veel kritiek uit het buitenland

Tweede Politionele actie 

(december 1948-januari 1949)

• Operatie Kraai: vernietigen Republiek Indonesië en leiders gevangen nemen

• Nederland wilde snel afrekenen met onrust in Nederlands-Indië: kostte teveel geld

• Ook nu weer, militair gezien, een succes (let op: op grote schaal zijn oorlogsmisdaden begaan)

Tweede Politionele actie 

(december 1948-januari 1949)

• Vrijheidsstrijders bleven een guerrila's uitvoeren: kleine groepen doen een korte aanval en trekken zich terug. 

 Aan de slag!

Verplicht: 

Lezen : §3C De Japanse bezetting en §4A Een koloniale oorlog

Maken en nakijken: 

• §3C opdracht 8, 9, 10 en 11 
• §4 opdracht  1, 2 en 4 van paragraaf 4

Keuze: 

Oefenen met Quizlet

Uitlegfilmpjes in deze LessonUp kijken

Test Jezelf Memo Max

 

 

Nakijken/Leren met Quizlet/Clip modern imperialisme kijken.

 https://www.youtube.com/watch?v=_SyIzUAxP2w

 

Klascode LessonUp optrk