2. Jullie kunnen in eigen woorden omschrijven hoe de Republiek werd bestuurd.
3. Jullie kunnen verklaren waarom Johan van Oldenbarnevelt in 1619 werd onthoofd. 4. Jullie kunnen verklaren waarom de gebroeders De Witt in 1672 werden vermoord.
1.1 Machtige mannen in de Republiek
Slide 2 - Slide
De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
De Republiek telde 7 gewesten (provincies)
Het bestuur van de gewesten was in handen van een kleine groep zéér rijke families: De regenten
Bestuursfuncties gingen 'van vader op zoon'
Slide 3 - Slide
De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
De Republiek telde 7 gewesten (provincies). Elk gewest had een eigen bestuur: De Gewestelijke Staten - Vertegenwoordigers komen uit de steden - Beslissingen gelden voor 1 gewest.
In Den Haag kwam de Staten-Generaal bijeen. - Het hoogste bestuur van de Republiek. - Vertegenwoordigers komen uit de 7 gewesten. - Beslissingen gelden voor alle gewesten.
Slide 4 - Slide
Slide 5 - Slide
Uit hoeveel gewesten bestond de Republiek der Verenigde Nederlanden?
A
7 gewesten
B
12 gewesten
C
17 gewesten
D
27 gewesten
Slide 6 - Quiz
Welk bestuur nam de beslissingen voor alle gewesten in de Republiek?
A
Gewestelijke Staten
B
Staten-Generaal
Slide 7 - Quiz
De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
Raadspensionaris De voorzitter van de Staten-Generaal Bepaalde over welke onderwerpen vergaderd moest worden
Stadhouder De opperbevelhebber van het leger en de vloot Vooral in oorlogstijd erg belangrijk Kwam altijd uit de familie Van Oranje
Johan van Oldenbarnevelt
Maurits van Oranje
Slide 8 - Slide
Ruzie tussen machtige mannen in de Republiek
Twaalfjarig Bestand (1609-1621) Wapenstilstand tussen de Republiek en Spanje
Raadspensionaris Johan van Oldenbarnevelt "Bezuinigen op het leger en geld investeren in de handel"
Stadhouder Maurits van Oranje "Een groot en sterk leger is altijd belangrijk, ook nu er vrede is!"
De Staten-Generaal steunde Maurits van Oranje 1618: Maurits van Oranje laat Van Oldenbarnevelt arresteren 1619: Johan van Oldenbarnevelt onthoofd wegens hoogverraad
Johan van Oldenbarnevelt
Maurits van Oranje
Slide 9 - Slide
Slide 10 - Slide
De stadhouder was opperbevelhebber van het leger en de vloot
A
Waar
B
Niet waar
Slide 11 - Quiz
Stadhouder Maurits van Oranje wilde tijdens het Twaalfjarig Bestand een groot en sterk leger behouden
A
Waar
B
Niet waar
Slide 12 - Quiz
Het Eerste Stadhouderloze Tijdperk (1650-1672)
Stadhouder Willem II van Oranje-Naussau overleed in 1650. Zoon Willem III werd 8 dagen na de dood van zijn vader geboren. "Een peuter als stadhouder?! " -> "Hebben we nog wel een stadhouder nodig? "
1648: Vrede van Münster De oorlog met Spanje is voorbij!
"Wij gaan verder zonder stadhouder! " -> Raadspensionaris werd het machtigst
Engeland begint de Republiek te bedreigen
Slide 13 - Slide
Het Rampjaar 1672
1667: Michiel de Ruyter verslaat de Engelsen bij Chatham
1672:
De regering is radeloos, het volk is redeloos en het land is reddeloos
De Republiek werd aangevallen door Engeland, Frankrijk en Duitsland
De vloot van Michiel de Ruyter was sterk, maar het landleger was zeer zwak
De Hollandse Waterlinie voorkwam een Franse opmars
Johan de Witt (raadspensionaris) en zijn broer Cornelis De Witt vermoord
1672: Willem III aangesteld als nieuwe stadhouder
Slide 14 - Slide
De Gouden Eeuw
Tijd van Regenten & Vorsten (1600 - 1700)
Slide 15 - Slide
Onderzoeksvraag:
Hoe werd de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden rijk door handel?
Leerdoelen
1.Jullie kunnen een juiste omschrijving geven van de volgende kernbegrippen:
* Handelskapitalisme
* VOC (Verenigde Oost-Indische Compagnie)
* WIC (West-Indische Compagnie
* Driehoekshandel
* Kaapvaart
2. Jullie kunnen verklaren waarom de Staten-Generaal de VOC oprichtte in 1602.
3. Jullie kunnen uitleggen hoe de handelsreizen van de VOC werden gefinancierd.
4. Jullie kunnen uitleggen hoe de driehoekshandel van de WIC verliep.
1.2 De Republiek als handelsland
Slide 16 - Slide
De Republiek als handelsland
De Republiek is zéér geschikt voor veeteelt: Melk, kaas en boter
Handel met landen aan de Oostzee: Melk, kaas en boter verkopen Graan, hout en vis inkopen
Handel met Italië, Spanje en Portugal: Graan, hout en vis verkopen Wijn, vruchten en oliën inkopen
Amsterdam als stapelmarkt van Europa
Slide 17 - Slide
Slide 18 - Slide
Specerijen
Voor voedsel, parfum en medicijnen.
Groeit alleen in Zuidoost-Azië.
Door lange handelsroutes, met veel tussenhandel zijn specerijen peperduur.
Slide 19 - Slide
Slide 20 - Slide
De Republiek als handelsland
Specerijenhandel was in handen van Portugal
Om de Noordkaap of om de Zuidkaap?
1596: Cornelis de Houtman komt aan in Indië
Handelaren willen de kosten en risico's verlagen: Oprichting van handelscompagnieën Handelskapitalisme: Geld investeren in handel om uiteindelijk winst te maken
Concurrentie tussen handelscompagnieën -> Lagere prijzen -> Lagere winsten
De Staten-Generaal grijpt in 1602 in: "Alle handelscompagnieën moeten gaan samenwerken! "
Slide 21 - Slide
De Republiek als handelsland
1602: Oprichting van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) - Doel: Alleenrecht op de specerijenhandel in Azië - Handelsposten bouwen, oorlog voeren en handelsverdragen sluiten - Geld investeren in de VOC -> Aandeel VOC -> Uitbetaling deel van de winst
1621: Oprichting van de West-Indische Compagnie (WIC) - Doel:Driehoekshandel opzetten tussen Europa, West-Afrika en Amerika - Kaapvaart: Met toestemming van de regering andere schepen aanvallen
Slide 22 - Slide
Slide 23 - Slide
Slide 24 - Slide
Slide 25 - Slide
De Republiek als handelsland
1630: Belangstelling voor de Afrikaanse slavenhandel neemt toe
1634:De Republiek verovert Curaçao ten koste van Spanje Tussenstation voor de handel in slaven
1637: De Republiek verovert Fort El Mina in Ghana ten koste van Portugal Machtsbasis in Afrika voor de handel in slaven
Slavernij nieuw?
De Republiek verscheepte zo'n 600.000 Afrikanen als slaaf naar de plantages. (5% van het totaal van ongeveer 12 miljoen mensen die tussen de 15e en de 19e eeuw door de Europeanen als slaaf werden verhandeld )
Slide 26 - Slide
Slide 27 - Slide
Slide 28 - Slide
Welke producten verkochten de handelaren uit de Republiek in landen rond de Oostzee?
A
Melk, hout en slaven
B
Melk, hout en vis
C
Melk, kaas en boter
D
Melk, kaas en graan
Slide 29 - Quiz
Kees kocht 1 jaar geleden een aandeel van Shell voor een prijs van €30,00. Hij verkoopt zijn aandeel na 2 jaar voor een prijs van €35,00. De winst investeert hij in een aandeel van Philips. Is hier sprake van 'handelskapitalisme'?
A
Ja
B
Nee
Slide 30 - Quiz
Waar staat de afkorting VOC voor?
A
Verenigde Onafhankelijke Indonesische Compagnie
B
Verenigde Oost-Compagnie
C
Verenigde Oostelijke Compagnie
D
Verenigde Oost-Indische Compagnie
Slide 31 - Quiz
Welke compagnie hield zich door de driehoekshandel actief bezig met kaapvaart en de handel in slaven?
A
De VOC
B
De WIC
Slide 32 - Quiz
De Gouden Eeuw
Tijd van Regenten & Vorsten (1600 - 1700)
Slide 33 - Slide
Onderzoeksvraag:
Wat deden de Amsterdamse regenten met hun rijkdom?
Leerdoelen
1.Jullie kunnen een juiste omschrijving geven van de volgende kernbegrippen:
* Stapelmarkt
* Droogmakerij
2. Jullie kunnen verklaren waarom de Staten-Generaal de VOC oprichtte in 1602.
3. Jullie kunnen uitleggen hoe de handelsreizen van de VOC werden gefinancierd.
4. Jullie kunnen uitleggen hoe de driehoekshandel van de WIC verliep.
1.3 Amsterdam in de Gouden Eeuw
Slide 34 - Slide
Amsterdam in de Gouden Eeuw
1587: 1. Antwerpen is in handen van de Spanjaarden. 2. De Republiek sluit de Schelde (rivier) af! 3. De haven van Antwerpen is onbruikbaar!
Gevolg: A'dam wordt de grootste stapelmarkt van Europa Plaats waar handelsproducten tijdelijk worden opgeslagen om van daaruit verder te worden verhandeld
Handelaren uit de hele wereld gaan naar A'dam
Slide 35 - Slide
Immigratie
Rond 1625 was bijna 40% van de Amsterdammers afkomstig uit het buitenland!
Waarom immigreerden zo veel mensen naar de Republiek in de 17e eeuw? 1. In het westen van de Republiek werd niet gevochten. 2. In de Republiek werd niemand vervolgd om zijn godsdienst. 3. In de Republiek was veel werk te vinden.
Slide 36 - Slide
Grachtenpanden en buitenhuizen
Stadsbestuur laat de stad flink uitbreiden
Rijke kooplieden kopen panden op nabij de Keizersgracht, Prinsengracht en Herengracht
Nadeel aan het leven in de stad: Besmettelijke ziektes verspreidden zich snel!
Rijke kooplieden laten buitenhuizen bouwen
Slide 37 - Slide
Inpolderen
In de 17e eeuw bestond het gewest Holland voor bijna de helft uit meren en moerasgebied.
Overstromingen zorgden ervoor dat het boerenland vaak onbruikbaar was. Probleem: De groeiende bevolking van Holland moet worden gevoed!
Jan Adriaanszoon Leeghwater wil de Beemster droogleggen met een droogmakerij: 1. Dijk maken met een kanaal erachter (de ringvaart) 2. Een molengang pompt het water in de ringvaart 3. Het waterpeil daalt 4. Er ontstaat een polder waar je op kunt bouwen