h3 vroege middeleeuwen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

De vroege middeleeuwen

leenheren en leenmannen 

Planning:

deze les: Paragraaf 3.1 en 3.2

volgende les 17/01: 3.3 

24/01: 3.4

27/01: oefenen H3

31/01: proefwerk h3

Wat moet je weten voor de toets?

• begrippen uit je hoofd leren!
•  feiten/ meningen
• volgorde gebeurtenissen van vroeg naar laat (tijdlijn)
• bestuursvormen monarchie, republiek, keizerrijk 
• personen
• Grieks Romeinse cultuur
• germanen
• Christendom in het Romeinse Rijk

Leenheren en Leenmannen

Tijd van monniken en ridders (500 - 1000)

In het wit zie je een helm, zoals ridders die droegen. Op de achtergrond zie je een deel van een klooster. Ridderschap en de christelijke kerk horen bij de Tijd van monniken en ridders.

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Leerdoel

aan het eind van deze les:

• weet je hoe Karel de Grote zijn rijk bestuurde
• weet je hoe politieke verdeeldheid ontstond na Karels dood
• weet je waarom het onveilig was in Europa 
• weet je hoe het Christendom werd verdeeld in Europa

www.google.com

West-Romeinse Rijk

Oost-Romeinse Rijk

Volksverhuizingen

• Germaanse stammen trekken het Romeinse Rijk binnen
• Plunderen
• Keizer wordt afgezet
• Germaanse volken krijgen de macht

3.1 Leenheren en leenmannen

Frank

Christendom

• De Romeinen hadden meerdere goden 
• 
  
• Na de val van het Romeinse Rijk verdween deze godsdienst
• 
  
• In de middeleeuwen kwam het christendom naar Europa

Bestuur

in het bestuur van Karel zaten edelen= personen met voorrechten in de samenleving

• benoemd door Karel 

• Hertogen kregen heerschappij over hertogdommen 

• Graven kregen heerschappij over graafschappen

Edelen kregen alleen heerschappij: gebieden werden geen eigendom!

Leenstelsel

oorzaak: Karel had een te groot rijk om zelf te besturen, daarom leende hij gebieden aan leenmannen

werking: de koning is ook wel de Leenheer. Hij leent een stuk grond aan de Leenman (edelman). De leenman zwoor trouw te zijn aan de koning. Hij gaf de koning advies en gaf militaire steun. De leenman mocht hiervoor het stuk grond besturen en moest zorgen voor orde en veiligheid. 

Onveilige tijd

De vroege middeleeuwen was een onveilige tijd.  In Europa waren verschillende invallen van Vikingen. Hierdoor lieten edelen kastelen bouwen en namen ridders in dienst. 

verdeeldheid

Karel was een groot vorst, maar zijn opvolgers waren zwakker --> leenmannen ging hun gebieden als eigendom beschouwen: ze regeerde hun gebied zelfstandig.

hierdoor maakten zij het 'leen' erfelijk en benoemden zelf ook weer leenmannen. Er ontstonden ruzies tussen koningen, leenmannen en edelen. 

Christendom in Europa

3.1 Leenheren en leenmannen

Frank

Geschiedenis | 3.2 Europa wordt Christelijk

Verspreiding van het Christendom

• De belangrijkste persoon in het christendom was de Paus

• Hij gaf in 690 missionarissen de opdracht om het christendom te verspreiden in Midden- en Noord Nederland 

• Zuid Nederland was al eerder bekeerd tot het christendom

• De leider van de missionarissen in Nederland was Willibrord

3.1 Leenheren en leenmannen

Frank

Geschiedenis | 3.2 Europa wordt Christelijk

Verspreiding van het Christendom

• Veel Germanen in Nederland geloofden nog in meerdere goden

• De missionarissen noemden hen heidenen

• De Germanen kwamen in opstand en staken de kerken van de missionarissen in brand

• In het jaar 1000 was bijna heel Europa bekeerd tot het christendom.

• De mensen leefden vanaf dat moment zoveel mogelijk zonder zonden

Vermenging van culturen

Germaanse tradities + christendom

 = Kerstmis (geboorte Jezus + midwinter)

 = Pasen (opstanding Jezus + lentefeest)

invloedrijke geestelijken

• monniken en nonnen.
• leven afgescheiden van de samenleving/ niet trouwen
• mogen geen bezit hebben
• gehoorzamen aan de abt: het hoofd van het klooster

• kerk verdiende geld door koningen/ edelen
• volk ging naar de mis: kerk vertelde ze hoe ze moesten leven

https://create.kahoot.it/details/a8023cce-92fe-42ad-ab2d-dc0ac7a9f43b