Les 12 verdienen en uitgeven

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom

Les 12 

Havo 5 verdienen en uitgeven

Planning

Aanwezigheid

Uitleg verdienen en uitgeven 

zelfstandig werken aan de opdrachten 

Hoogconjunctuur 

• Overbesteding 
• Grens van de productiecapaciteit
• Krappe arbeidsmarkt 
• Inflatie 
• Hoog nationaal inkomen
• Meer consumptie 
• Veel investeringen 
• Stijgende belastinginkomsten 
• Dalende belastinguitgaven. 

Laagconjunctuur 

• Onderbesteding 
• conjuncturele werkloosheid
• ruime arbeidsmarkt 
• Dalend nationaal inkomen
• Minder consumptie 
• Weinig investeringen 
• Dalende belastinginkomsten 
• Stijgende  belastinguitgaven. 

Conjunctuurindicatoren

– vertrouwensindicatoren: consumentenvertrouwen, productenvertrouwen, orderportefeuille.

– economische indicatoren: bbp, investeringen, productie, consumptie, uitvoer, rente.

– arbeidsmarktindicatoren: arbeidsvolume, uitzenduren, werkloosheid, vacatures

Belangrijke begrippen 

- Recessie

-inzakkende wereldconjunctuur

- anti-cyclisch begrotingsbeleid

-ingebouwde conjunctuurstabilisator

-geldschepping

-deflatie/inflatie 

-open economie 

Een anti-cyclisch begrotingsbeleid houdt in dat de overheid probeert met haar begroting de bestedingen in een economie zo te beïnvloeden dat de schommelingen van de conjunctuur worden beperkt.

Recessie betekent letterlijk 'teruggang' of 'terugval'. In de economie betekent dit dat de economische groei daalt en lager is dan gemiddeld.

Daling van de effectieve vraag in de hele wereld

Zonder actief overheidsingrijpen wordt de conjunctuur beinvloed 

Meer geld in omloop

Stijging of daling van het algemeen prijspeil 

Een open economie betekent dat een land veel importeert en exporteert.

0

De verkeersvergelijking van Fisher

De verkeersvergelijking van Fisher legt een verband tussen de geldstroom en de goederenstroom. Tegenover elke geldstroom staat een goederenstroom. Je kunt eruit afleiden of een toename of afname van de hoeveelheid geld die wordt uitgegeven leidt tot een stijging van de productie of tot  een stijging van de prijzen

Verkeersvergelijking van Fisher

De verkeersvergelijking van Fisher:

M x V = P x T

M: maatschappelijke geldhoeveelheid

V: omloopsnelheid van geld

P: prijsniveau

T: aantal transacties (ook wel Y of reëel BBP)

In tijden van laagconjunctuur zal de productie toenemen als er meer geld in omloopt komt:

M↑ x V = P x T↑

In tijden van hoogconjunctuur, wanneer de bestedingen al hoog zijn en de productiecapaciteit al volledig benut wordt kan de productie (en dus T) niet omhoog . Wat dan?

M x V = P x T

Aangezien de geld,- en goederenstroom aan elkaar gelijk zijn is er maar 1 mogelijkheid:

Als M stijgt als de productiecapaciteit al volledig benut is, dan kan het niet anders dan dat P stijgt. V is immers constant verondersteld.

Dus: uiteindelijk zal een vergroting van de geldhoeveelheid alleen maar leiden tot hogere prijzen (inflatie)

Wanneer na een vergroting van de geldhoeveelheid de productie niet meer toeneemt maar enkel de prijzen stijgen, noem je dit de neutraliteit van geld

Moraal van dit verhaal:

Uiteindelijk leidt een vergroting van de geldhoeveelheid alleen maar tot inflatie!

Uitleg

Maatschappelijke geldhoeveelheid stijgt

• Korte termijn, prijzen star => T / vraag stijgt
• Lange termijn, productieomvang maximaal => prijzen stijgen = inflatie
• Lange termijn => geld is neutraal, reëel niet anders
• Stel T = 100, P = € 2, M = € 40 (40 munten 1€), V= 5
• M wordt € 50. Gevolg KT? Gevolg LT?

Wat is de
verkeersvergelijking van Fisher?

Uitgaande van de verkeersvergelijking van Fisher, zal bij een stijging van de M volgens de monetaristen:

1. op lange termijn het reële BBP stijgen
2. op lange termijn de inflatie stijgen
3. op lange termijn de omloopsnelheid toenemen

Uitgaande van de verkeersvergelijking van Fisher, zal een stijging van de maatschappelijk geldhoeveelheid ...

1. Op korte termijn de prijs stijgen en op lange termijn het reële BBP stijgen
2. Op korte termijn de prijs gelijk blijven en op lange termijn het reële BBP stijgen
3. Op korte termijn het BBP stijgen en op lange termijn alleen de inflatie toenemen
4. Op korte termijn het BBP gelijk blijven en op lange termijn het reële BBP stijgen

I: de gemiddelde omloopsnelheid van het geld is te berekenen door het aantal transacties te delen door de geldhoeveelheid.
II: In de verkeersvergelijking van Fisher is MV de geldhoeveelheid.

1. beiden juist
2. beiden onjuist
3. I: juist, II: onjuist
4. I: onjuist, II: juist

Volgende week

Herhaling + oefen toets 

Maak ook de extra uitgedeelde opdracht (extra opdrachten op de lweo site)