9.2 goed geregeld

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

in balans

leerdoelen §2

• Je kunt uitleggen dat je lichaam regelt dat je bloed genoeg van alle benodigde stoffen bevat.
• Je kunt beschrijven wat er gebeurt als je te veel of te weinig glucose in je bloed hebt.
• Je kunt opnoemen welke organen afvalstoffen uit je lichaam verwijderen
• je kunt de bouw en de werking van je nieren beschrijven
• Je kunt uitleggen wat er aan de hand is bij iemand met suikerziekte

9.2 Goed geregeld

Je lichaam is de hele dag (24u) bezig de volgende stoffen in je bloed constant te houden:

• Glucose 
  
• Zuurstof en koolstofdioxide 
  
• Afvalstoffen  bv kleurstoffen
  
• Zouten en water 
  

glucose

wanneer je intensief sport heb je meer zuurstof ( ademhaling gaat omhoog) en glucose nodig.

Glucagon en adrenaline zorgen ervoor dat het opgeslagen glycogeen vrij komt als glucose.

Het glucosegehalte van je bloed

• Suikerspiegel
• Alvleesklier
• Eilandjes van Langerhans
• Insuline
• Glucagon
• Glycogeen

Constant houden van glucose

Glucosegehalte hoog (na een maaltijd)

Glucose wordt omgezet in glycogeen door insuline

Glycogeen wordt opgeslagen in de lever en spieren

leerdoelen §2

• Je kunt uitleggen dat je lichaam regelt dat je bloed genoeg van alle benodigde stoffen bevat.
• Je kunt beschrijven wat er gebeurt als je te veel of te weinig glucose in je bloed hebt.
• Je kunt opnoemen welke organen afvalstoffen uit je lichaam verwijderen
• je kunt de bouw en de werking van je nieren beschrijven
• Je kunt uitleggen wat er aan de hand is bij iemand met suikerziekte

lever

Glucose, insuline, glycogeen, glucagon.

Glucosegehalte regelen

Glucose = suiker

Er zit glucose in je bloed opgelost. Er mag niet teveel en niet te weinig glucose in je bloed zitten.

Glucose kan worden opgeslagen in je lever en spieren, dan heet het glycogeen.

Straks meer daarover......

glucagon

als je minder glucose in je bleod hebt (omdat je daar een gedeelte van hebt verbrand) wordt het ''voorraadpotje'' aangesproken. de eilandjes van Langerhans geven dat glucagon af en dat zit glycogeen weer om in glucose.

Glycogeen

Glycogeen is afkomstig van..................................

Als het .......................gehalte van je bloed hoog is, wordt ................. omgezet in .................................. en opgeslagen in je spieren en lever. 

glucose-koolhydraten

glucose

glucose

glycogeen

adrenaline

bij angst/stress/spannende activiteiten wordt insuline afgegeven

dit wordt gemaakt in de bijnieren.

adrenaline zorgt ervoor dat glycogeen omgezet wordt in glucose, daardoor kun je snel/alert reageren.

De bijnieren

Produceren adrenaline

Glycogeen wordt omgezet in glucose,

zodat je snel kan handelen / reageren

Pancreas --> eilandjes van Langerhans

• Insuline (bètacellen)
• Glucagon (alphacellen)
  
  
• Glucose <--> glycogeen
  

Koolhydraatstofwisseling

Opname glucose dunne darm --> bloed

Homeostase bloedsuikerspiegel:

• Pancreas α-cellen : glucagon --> afbraak glycogeen in lever tot glucose 
  
• Pancreas β-cellen : insuline --> opslag glucose in cellen en in lever tot glycogeen
  

Werking Insuline

• Stimuleren celopname  glucose

• Vertragen glycogeenafbraak in de lever
• Stimuleren vetopslag

Werking Glucagon

• Toename bloedsuikerspiegel
  

• Stimuleren omzetting glycogeen naar glucose in de lever
• Afbraak van vetten en eiwitten tot glucose

Tip!

www.bioplek.org/animaties/homeostase/eilandjesvl.html

Tip:

www.bioplek.org/animaties/homeostase/eilandjesvl.html

Zuurstofsysteem

Glycogeen / vetzuren met O2

Glycogeen / vet + O2 + ADP >>> ATP + H20 + CO2 >>> P + ADP

NA 2 MINUTEN OPTIMAAL. VANAF 45 MINUTEN OPTIMALE VETVERBRANDING

te veel glucose in het bloed

te weinig glucose in het bloed

Melkzuursysteem

Glycogeen zonder O2

Glycogeen + ADP >>> ATP + melkzuur >>> P + ADP

Groot nadeel : melkzuurproductie! PIJN!

NA 20 SECONDEN OPTIMAAL, NA 1 MINUUT VERVAL VERMOGEN