Oefentoets Renaissance, Reformatie en de Opstand

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Wat is de Renaissance?

1. Italiaans voor "middeleeuwen", dat woord ontstond in de 16e eeuw
2. Bloeiperiode van de kunst en wetenschap, waarbij ze terugkeken naar de Klassieke Oudheid.
3. Strijd tussen paus en keizer over wie de meeste macht in de wereld had.
4. De "nieuwe" tijd na de middeleeuwen, waarin men totaal nieuwe ontdekkingen deed.

Middeleeuwen

Renaissance 

Carpe
Diem 

Memento mori

donkere jaren

Michelangelo

geloof 
centraal 

anatomie 

Middeleeuwen of Renaissance?

Middeleeuwen

Renaissance

Leg uit hoe de renaissance de manier waarop mensen naar godsdienst keken veranderde.

Leg uit welke ontwikkeling er in de renaissance plaatsvond op het gebied van beeldhouwkunst.

Tijdens de renaissance ontstond ook het humanisme. Leg uit wat dit inhoud.

Protestants

Katholiek

Calvijn

Hervorming / Reformatie

Aflaat

Versiering in de kerk

Bijbel in eigen taal

Filips II

Kettervervolging

Hervorming / reformatie

Paus

Karel V

Luther

Protestantisme

Katholicisme

95 stellingen

Welk citaat hoort bij welke persoon?

Luther

Calvijn

Erasmus

Tetzel

Men moet de christenen leren, dat wie aan een arme geeft of aan een behoeftige leent, beter doet dan wie een aflaat koopt.

Gods besluit tot de schepping van mens en aarde en het onderhoud van die schepping; de bestemming van ieder mens.

Als het geld in het kistje klinkt, het zieltje in de hemel springt.

Ik zal de Kerk verdragen, totdat ik een andere, betere vind.

Mensen konden een aflaat kopen. Wat is een aflaat?
Vul aan. Met een aflaat .....

1. hoefde je niet elke zondag naar de kerkdienst
2. kon je priester worden
3. mocht je helemaal voorin de kerk zitten
4. werden je zonden vergeven

Noem, naast het verkopen van aflaten, nog een kritiekpunt van Luther op de kerk.

Hoe reageerde de Paus op Luther?

Wat zijn ketters?

1. Het ontstaan van een nieuwe, protestantse kerk naast de katholieke kerk.
2. Een christen die vindt dat de paus in Rome de leiding heeft over de kerk.
3. Een christen die zich aansluit bij een hervormer zoals Luther.
4. Iemand die andere ideeën heeft over het geloof dan de katholieke kerk.

Welke stelling is juist?

1. In de Nederlanden waren de gelovigen overwegend katholiek
2. De leider van de protestantse kerk is de paus
3. De boekdrukkunst zorgde ervoor dat Luther zijn ideeën kon verspreiden
4. Calvijn probeerde in opdracht van de katholieke kerk Luther te stoppen

Zet de tekstblokken op volgorde van vroeg naar laat. 1 = wat gebeurde er eerst, daarna 2 enz.

1

2

3

4

Er kwam kritiek op de kerk.

Alle Christenen in West-Europa zijn Katholiek.

De kerk wil de reformatie/hervorming stoppen.

De kerk splitst uiteen in de Protestantse en Katholieke kerk.

katholiek

protestant

katholiek

protestant

Wat is GEEN gevolg van de reformatie?

1. De paus is niet langer de baas van de kerk
2. Er ontstaan veel nieuwe christelijke stromingen
3. De katholieke kerk start de vervolging van ketters
4. In veel landen zijn er godsdienstoorlogen

1579

1581

1588

1566

Beeldenstorm

Unie van Utrecht

Acte van Verlatinghe

Uitroepen Republiek

Waarom is de beeldenstorm een belangrijk moment in de Nederlandse geschiedenis?

Waarom kunnen we, als we het hebben over de 80-jarige oorlog, eigenlijk niet spreken over NEDERLANDSE geschiedenis?

De Beeldenstorm was in?

1. 1566
2. 1568
3. 1572
4. 1576

Leg de volgende zin uit ons volkslied, het Wilhelmus, uit: "Den Koning van Hispanje heb ik altijd geëerd."

Wat is de Unie van Utrecht?

Gebeurtenis:

Beeldenstorm

Indirecte oorzaak

Directe oorzaak

Direct gevolg

Indirect gevolg

Filips II stuurt Alva naar de Nederlanden.

Protestanten besluiten naar kerken en kloosters te gaan om deze te vernielen.

Filips II verplicht iedereen katholiek te worden.

Alva richt een rechtbank op om deelnemers aan de Beeldenstorm te straffen

De Staten-Generaal nemen het Plakkaat (akte) van Verlating aan.
Leg uit wat deze gebeurtenis inhoud.

Vrede van Munster?

1. 1622
2. 1642
3. 1648
4. 1652

Karel V

Maurits

Willem van Oranje

Mijn God, heb medelijden met mijn ziel. Mijn God, heb medelijden met dit arme volk.

Leg uit waarom de edelen uit de Nederlanden vluchten na de beeldenstorm.

De Nederlandse opstand (of 80 jarige oorlog)

1

2

3

4

5

6

Moord Willem van Oranje

Verovering van Den Briel

Vrede Münster

 Unie van Utrecht

Hertog van Alva komt

Beeldenstorm

1. Een belangrijke figuur tijdens de reformatie was Maarten Luther

2. De reformatie betekende het begin van de Rooms Katholieke kerk

1. beide stellingen zijn juist
2. alleen stelling 1 is juist
3. alleen stelling 2 is juist
4. beide stellingen zijn onjuist

Zet de 5 feiten in de juiste chronologische volgorde.

Begin bovenaan met wat er als eerste gebeurde.
Dat zet je bovenaan.

De protestantse kerken splitsen zich af van de katholieke kerk.

De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden wordt uitgeroepen. 

De Vrede van Münster maakt een einde aan de Nederlandse Opstand.

Een aantal Nederlandse gewesten komt in opstand tegen Spanje.

In verschillende Nederlandse steden vindt een beeldenstorm plaats.

In de tijd van de Reformatie lieten voor- en tegenstanders spotprenten maken.
Bedenk of de maker van deze prent een voor- of een tegenstander van de Reformatie was.
Gebruik in je antwoord twee onderdelen uit de bron.

Doe het zo:
De maker van deze prent is een (voor of tegenstander) van de Reformatie, dit kun je in de bron zien aan:

Lees de bron.
Deze drie fragmenten kunnen in verband worden gebracht met het streven
naar een centraal bestuur door Karel V.

Leg uit waarom dit zo is voor fragment A.

Lees de bron.
Deze drie fragmenten kunnen in verband worden gebracht met het streven
naar een centraal bestuur door Karel V.

Leg uit waarom dit zo is voor fragment C.