A2B - P4 - week 5 - les 1 - H28 - spellingsregels H28

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2,3

Welkom!

Nederlands

Mevrouw Takken, TNL

[e-mail]

Aanwezig op: maandag, dinsdag, woensdag en vrijdag (SWS)

- Welkom 

- Spelling H28 bespreken en extra oefenen

Doel:

- Je gebruikt hoofdletters en leestekens juist

Vandaag in de les:

Stillezen

Leg je boeken op tafel neer - je mag ook aan je literatuuropdracht werken

Hoofdletters

Interpunctie (leestekens)

Spelling  H28 

Hoezo leestekens? 

komma

1. Je gebruikt komma's bij een opsomming.

2. Je gebruikt een komma tussen twee persoonsvormen (verander de zin van tijd om erachter te komen of je te maken hebt met twee persoonsvormen naast elkaar)

3. Wanneer je iemand direct aanspreekt, gebruik je een komma.

4. Tussen de hoofdzin en een bijzin, als de delen lang zijn (voor voegwoorden)

5. Je zet ook een komma voor of na een tussenwerpsel.

komma

2. Je gebruikt een komma tussen twee persoonsvormen (verander de zin van tijd om erachter te komen of je te maken hebt met twee persoonsvormen naast elkaar)

• Als je vanavond thuiskomt, mag je lekker uitrusten.
• Als we nu gaan, komen we nog op tijd.

3. Wanneer je iemand direct aanspreekt, gebruik je een komma.

• Marloes, help je even met de boodschappen?
• Timo, kom je straks mee voetballen?
• Jongens, houd nu eens op!

komma

4. Tussen de hoofdzin en een bijzin, als de delen lang zijn (voor voegwoorden):

Joppe gaat elk jaar naar Frankrijk op vakantie, omdat zijn ouders daar een vakantiehuisje hebben.

komma

5. Je zet ook een komma voor of na een tussenwerpsel.

• Tussenwerpsels zijn woorden of woordgroepen die losstaan van de rest van de zin.
• Tussenwerpsels drukken vaak een emotie uit: bijvoorbeeld pijn of blijdschap.

• Au, dat doet ontzettend veel pijn!
• Hoera, je hebt je examens gehaald!
• Wow, wat goed dat je hebt volgehouden.
• Foei, dat mag je niet doen!

dubbele punt

De dubbele punt wordt midden in een zin gebruikt en wordt gebruikt om iets aan te kondigen. 

1. Voor een opsomming

2. Voor een citaat. Je schrijft daarbij letterlijk op wat iemand zegt.

3. Voor extra uitleg of een toelichting

 

dubbele punt

2. Voor een citaat. Je schrijft daarbij letterlijk op wat iemand zegt.

• Linda vraagt: 'Ga je mee naar de film vanavond?’ 
• In het boek staat: 'Na een vraag zet je altijd een vraagteken.‘

3. Voor extra uitleg of een toelichting :

• Nederland grenst aan twee landen: België en Duitsland.
• We kunnen twee dingen doen: of je gaat op de fiets of ik breng je even.
  

aanhalingstekens

Bij een citaat.
Omdat in een citaat letterlijk wordt herhaald wat iemand gezegd heeft, staat dat deel tussen aanhalingstekens: "..."

• Freek vraagt: "Wanneer krijg ik nieuwe voetbalschoenen?“
• De jongens schreeuwden: "Kom hier, of we pakken je rugzak af!“
  
• ‘Kom hier, of we pakken je rugzak af!’, schreeuwden de jongens.
  

Apostrof

1.  Als het woord zelf bedoeld wordt en niet de betekenis. 

Met hoeveel l'en schrijf je het woord 'onmiddellijk'. 

2. Als een woord op woordgroep op een speciale manier gebruikt wordt, bijvoorbeeld spottend. 

Toen we te laat kwamen, zei de docent dat we 'lekker op tijd' waren. 

Zet aanhalingstekens en komma's in de volgende zin:
Zullen we volgend jaar weer naar Antwerpen gaan vroeg de mentor.

puntkomma

Zit tussen een punt en een komma in.

1. Tussen hoofdzinnen die sterker met elkaar samenhangen dan losse zinnen. (Dit komt relatief weinig voor.)

Mijn oudste broer wil de Mount Everest beklimmen; dat lijkt me een gevaarlijke onderneming. 

puntkomma

2.  Als afsluiting tussen de delen van een lange opsomming die onder elkaar staan. 

Bij een presentatie wordt gelet op:

iemands houding;

hoe goed iemand te verstaan is;

het verteltempo van de persoon die presenteert.

Liggend streepje 

- afbreekteken

- weglatingsteken

- koppelteken

Afbreek-

teken

Als je woord niet op een regel past, zet je een afbreekteken tussen twee lettergrepen van het woord.  Het liefst blijft het woord zo goed mogelijk lees- baar.

lettergre-

pen/ 

Letter-

grepen

weglatingsstreepje

geurloos en kleurloos

weglatingsstreepje

kerstballen en kerstbomen

Koppelteken 

• na-apen/ radio-omroep
• Noord-Brabant / Zuid-Afrika
  
• $-teken / havo-leerling / 50-jarige
• Jannie Janssen-Peters
• assistent-bedrijfsleider/ minister-president
• woon-werkverkeer/ haat-liefdeverhouding
•  niet-roker/ ex-collega

Waar komt het weglatingsstreepje?

coronatest en coronavaccin

1. coronatest en corona-
2. coronatest en -vaccin
3. -test en coronavaccin
4. corona- en coronavaccin

Koppelteken?

1. non-stop
2. non stop

Koppelteken?

1. 12-plusser
2. 12 plusser

Is hieronder een weglatingsteken nodig?

In wielerwedstrijden en hardloopwedstrijden wordt de winnaar bepaald met behulp van een fotofinish.

1. Ja
2. Nee

Hoe zou je deze zin met weglatingsteken schrijven?

In wielerwedstrijden en hardloopwedstrijden wordt de winnaar bepaald met behulp van een fotofinish.

Wel of geen koppelteken?

1. cameraopstelling
2. camera-opstelling

Als er staat 'in- en uitvoer' dan is het streepje een

1. koppelteken
2. weglatingsteken

Bij welk van onderstaande woorden wordt het weglatingsteken NIET goed gebruikt ?

1. binnen- en buitenbanden
2. carnavalsfeest en -optocht
3. boekenkast en -plank
4. dure- en goedkope kleding

Wel of geen koppelteken?

1. cv-ketel
2. cv ketel

Is hieronder een weglatingsteken nodig?

Vóór de introductie van de fotofinish was de richtlijn dat gelijke finishers als gelijke eindigers werden beoordeeld.

1. Ja
2. Nee

Koppelteken?

1. niet roker
2. niet-roker

Schrijf dit zo kort mogelijk:
kleine kinderen en grote kinderen

H28 - Taalverzorging: Interpunctie

Bespreken