Wassen van een zorgvrager

Wassen van een zorgvrager

Korte terugblik vorige week. Wat is jou het meest bijgebleven van de filmpjes over het wassen?

Voordat je de zorgvrager aanraakt​

Voordat je schone of steriele handelingen uitvoert​

Na contact met lichaamsvloeistof​

Na contact met de zorgvrager​

Na het aanraken van de omgeving van de zorgvrager​

Welke hulpmiddelen ken je m.b.t. het wassen van een zorgvrager

Uitgangspunten bij het wassen

Bij iedere wasbeurt gelden de volgende twee uitgangspunten:

• werk van boven naar beneden;
  
• werk van schoon naar vuil.

Denk je dat dit altijd mogelijk is ?
Zo nee, wanneer niet?

Soms is dit niet mogelijk, wees dan extra attent op de hygiëne, bijvoorbeeld door extra handdoeken en washandjes te gebruiken. 

Bijv. Niet mogelijk als iemand incontinent en bed bevuild is. Dan start je vaak eerst met het wassen van het onderlichaam en verschoon je het bed.

Obervatiepunten

• verbaal en non-verbaal gedrag van de zorgvrager;
  
• toestand van de huid, bijvoorbeeld allergieën, bultjes of ontstekingen;
  
• kleur van de huid, bijvoorbeeld bleek of juist rood, verkleuring naar geel of blauw, pigmentveranderingen;
  
• elasticiteit van de huid (turgor);
  
• algemene conditie, bijvoorbeeld beweeglijkheid, vermoeidheid en pijn.

alles wat jij observeert is vaak gevoelige en vaak intieme informatie. Ga er professioneel mee om!

Wassen van de genitaliën

Bij de vrouw:

Geen zeep gebruiken bij wassen vulva

Wassen van boven naar beneden

Bij de man:

voorhuid naar achter trekken (niet bij phimosis) om eikel (glanspenis) te wassen en smegma te verwijderen, daarna huid weer terug ( afbeelding volgende dia)

Was bilnaad, van het perineum naar rug !!! 

Het gebruik van zeep hangt af van de persoonlijke gewoonten van de zorgvrager. Zeep kan irritatie veroorzaken en het ontstaan van witte vloed bevorderen. Zeep verstoort de zuurgraad van de vulva, waardoor infecties een kans krijgen. De zuurgraad van de vulva en vagina is een natuurlijke barrière tegen infecties.

smegma: witte, vettige huidsmeer, ,et evt. met spermaresten

Spaanse kraag

Wees voorzichtig bij mannen met een vernauwing van de opening van de voorhuid (phimosis). Trek dan de voorhuid niet terug, want dit is erg pijnlijk en gevaarlijk. Wanneer je de voorhuid niet terug kunt schuiven, ontstaat er een Spaanse kraag.

Bij een Spaanse kraag blijft de voorhuid klem zitten achter de rand van de eikel. Dit komt meestal door een te nauwe voorhuid. Doordat de voorhuid klem zit kan uw voorhuid en eikel opzwellen. Het wordt Spaanse kraag genoemd. De penis lijkt dan namelijk een beetje op de brede ronde kragen die Spanjaarden in de zestiende eeuw droegen. 

Opdracht

Zoek het volgende op:

1. Op welke manieren kan je een zorgvrager verzorgen?

2. Wat zijn de aandachtspunten bij het wassen van geslachtsorganen?

3. Wat zijn de algemene observaties tijdens het wassen?

1. Verzorgend wassen​

Wassen met water​

Aan de wastafel​

Onder de douche​

In bad

2. Zie antwoordenblad en verder; Schaamtegevoelens​

Je gebruikt bij het wassen met water van de geslachtsorganen en de stuit een aparte waskom met schoon water en een aparte handdoek en washand.​

Bij een vrouw, eerst de liezen, dan de schaamheuvel, buitenkant schaamlippen, binnenkant schaamlippen. ​

Was van boven naar beneden.​

Geen zeep gebruiken​

Bij een man, eerst de liezen, het scrotum en de penis. Daarna de voorhuid terugtrekken en dan de eikel/glanspenis wassen. Erectie.

3. hoe de zorgvrager er lichamelijk aan toe is​

hoe zijn sociale omstandigheden zijn ​

hoe de zorgvrager zich voelt.​

​NB. Ga een gesprek aan met de zorgvrager tijdens het wassen

Aan- en uitkleden van de zorgvrager

Regel aan- en uitkleden van een zorgvrager met een aangedane zijde

Bij het aankleden:

Eerst de aangedane arm en aangedane been aankleden.

Bij het uitkleden:

Eerst de gezonde arm of been uitkleden, daarna de aangedane kant.

Aandachtspunten

• Je houdt rekening met de wensen, gewoonten en gebruiken van de zorgvrager
  
• Je benadert de zorgvrager respectvol. Je laat de zv zoveel mogelijk zelf beslissen
  
• Je stimuleert de zorgvrager zichzelf aan te kleden. Adviseer over evt. hulpmiddelen
  
• Je kunt advies geven aan de zorgvrager over de juiste kledingkeuze passende bij hun handicap, gezondheidstoestand

De kleding moet makkelijk aan te trekken zijn, bijvoorbeeld door een elastieken band, makkelijke sluitingen en rekbare stof.

De kleding moet makkelijk te wassen zijn 

De kleding moet veel vocht opnemen en warm of juist koel aanvoelen

Zorgvragers die veel transpireren, bijvoorbeeld omdat zij koorts hebben, kunnen het best kleding van natuurlijke stoffen (katoen, linnen) dragen. Natuurlijke stoffen nemen vocht op en geven koelte. Ze zijn ook makkelijk wasbaar.

Zorgvragers met besmettelijke aandoeningen of met minder weerstand tegen infecties, adviseer je katoen of linnen te dragen.
Katoen en linnen zijn op hoge temperaturen wasbaar, waardoor bacteriën gedood worden.

Een gemakkelijk zittende pyjama, soms met een vestje of trui erover, kun je adviseren aan bedlegerige zorgvragers. 

Meneer De Haan heeft dementie. Je begeleidt meneer bij het douchen. Meneer kleedt zichzelf uit en gaat onder de douche staan. Je zet de douche aan en geeft meneer een washandje. Je zegt: 'Zo, begint u met wassen? Ik help u waar het niet lukt.' De zorgvrager kijkt wat om zich heen en weet duidelijk niet wat hij moet doen.
Hoe kun je dit het beste oplossen?

1. Je herhaalt je instructie: 'Begin maar met wassen!'
2. Je neemt het washandje over en zegt: 'Ik was uw gezicht wel even.'
3. Je doet het washandje om zijn hand en zegt: 'Wast u zelf uw gezicht?'

Veilig werken

• Voorkom pijn, ongemak en schade voor de zorgvrager en jezelf door veilig te werken bij wassen, douchen en baden.
  Aandachtspunten:
• Leg alle materialen van tevoren klaar zodat je de zorgvrager tijdens de wasbeurt niet alleen hoeft te laten.
  
• Zorg voor voldoende werkruimte door spullen die niet nodig zijn aan de kant te zetten.
  
• Gooi wasgoed direct in de wasmand. Dit is belangrijk voor de hygiëne en om te voorkomen dat de zorgvrager erover struikelt.
  
• Controleer altijd handmatig de temperatuur van het water. Voel met je hand het water zolang de kraan loopt.

Voorkom vallen

In de badkamer is de kans op vallen groot. Het water maakt de vloer glad. Zorgvragers die minder mobiel zijn of snel duizelig worden lopen meer risico op vallen. Ook zorgvragers die bepaalde aandoeningen hebben vallen vaker. Denk aan dementie, epilepsie of een lage bloeddruk.

Hulpmiddelen om vallen te voorkomen:

• antislipmateriaal: bijvoorbeeld een antislipmat of antisliptegels voor in de douche of in bad
  
• steunen, beugels of handgrepen: bieden houvast bij opstaan of gaan zitten
  
• douchekruk- of stoel: om zittend te douchen
  
• tillift: helpt met overeind komen, verplaatsen of weer gaan zitten of liggen als de zorgvrager dit niet zelfstandig kan

Communicatie

1. Van te voren vertellen dat je de zorgvrager komt helpen met wassen en aankleden

2. Overleg wat de zorgvrager zelf kan doen

3. Vertel wat je gaat doen 

Wat moet je vooraf klaarleggen als je iemand gaat wassen?