Tussenletters en werkwoordspelling: twijfelgevallen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-4

* Toets bespreken.

* Tussenletters.

* Werkwoordspelling: twijfelgevallen.

Lesdoelen

• Je leert over tussenletters in samenstellingen.
• Je leert over de spelling van lastige werkwoorden, twijfelgevallen.

Tussenletters, samenstelling

Bij een samenstelling zijn twee of meer bestaande woorden aan elkaar geplakt.

Soms moet je tussenletters gebruiken om een goede samenstelling te maken.

Tussenletters, samenstelling

Je gebruikt de tussenletter(s):

-en-

- als het eerste woord alleen een meervoud heeft op -en: bananenschil, paardensport.

Tussenletters, samenstelling

Je gebruikt de tussenletter(s):

-e-

- als het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is: zonnecel, maneschijn.

- als het eerste woord een versterkende betekenis heeft:  retegoed, reuzegroot.

- als het eerste woord (ook) een meervoud op -s heeft: gemeenteraad, stageplaats.

- als het eerste woord geen meervoud heeft: rijstepap.

- als het eerste woord geen zelfstandig naamwoord is: huilebalk.

Tussenletters, samenstelling

Je gebruikt de tussenletter(s):

-s-

- als je de -s hoort en als de -s- in dezelfde soort samenstellingen ook voorkomt: mijnwerkerslamp, mijnwerkersstaking, stadstuin, stadscentrum.

Lastige werkwoorden, twijfelgevallen

Gebeurt en gebeurd zijn allebei goed gespeld, maar wat is het verschil? 

Lastige werkwoorden, twijfelgevallen

Gebeurt = persoonsvorm in de tegenwoordige tijd

Gebeurd = is een voltooid deelwoord

Dat gebeurt vrijwel dagelijks.

Het is gisteren gebeurd.

De fietsenmaker herstelt mijn racefiets.

Afgelopen maand heeft hij mijn fiets ook al hersteld.

Lastige werkwoorden, twijfelgevallen

Bij sommige werkwoorden kun je niet horen hoe je ze moet spellen.

Dat is onder andere het geval bij werkwoorden die beginnen met voorvoegsels als 

be-, ver-, ont-, her- of over-.

De tegenwoordige tijd en de voltooide tijd klinken hetzelfde, maar je schrijft ze vaak anders.

Lastige werkwoorden, twijfelgevallen

Voorbeeld

Persoonsvorm - Voltooid deelwoord

Soms gebeurt dat - Het is zo gebeurd

Dat verandert niet - Dat is niet veranderd

Zij herstelt haar fiets – Zij heeft haar fiets hersteld

Lastige werkwoorden, twijfelgevallen

Ook sommige andere werkwoorden hebben vormen die hetzelfde klinken, maar anders worden geschreven. 

Bijvoorbeeld:

Ik word gebeld -Hij wordt gebeld

Vandaag begeleiden wij de sportdag.

Gisteren begeleidden wij de sportdag.

Wat is de juiste spelling?
[praten]
Ik ________ gisteren over mijn nieuwe diploma.

Wat is de juiste spelling?
Ik heb mijn cijfer verbeter...

1. t, want dit is een pv t.t.
2. d, want dit is een vd

Wat is de juiste spelling?
Ik begeleid/begeleidt mijn oma naar haar stoel.

1. begeleid
2. begeleidt

Wat is de juiste spelling?
De sollicitant antwoord/antwoordt: 'Ik ben elk weekend beschikbaar.'

1. antwoord
2. antwoordt

Wat is de juiste spelling?
Vind/Vindt jij dat ook?

1. vind
2. vindt

Zelfstandig werken

H3 Taalverzorging: Tussenletters

Alle opdrachten op blz. 90 en 91

H3 Taalverzorging: Werkwoordspelling: twijfelgevallen

Alle opdrachten op blz. 92 en 93

• Klaar? Kijk naar het leesdossier!