Muziek les 2

• Culturele en kunstzinnige vorming
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 3

1. Lesopening/Lesdoel             Les 2 Muziek        

2. Terugblik                                  Intro module muziek

3. Instructie                                 Theorie doornemen                                  

4. Begeleid inoefenen            Uitleg opdracht   

5. Zelfstandig werken             Opdracht 1 maken        

6. Evaluatie

1. Lesopening/Lesdoel

Verder met de geschiedenis van de muziek

Opdr: Muziek in een categorie plaatsen

Doel:

- Kennis maken met de geschiedenis van de muziek

- Goed luisteren

- Mening kunnen onderbouwen

2. Terugblik 

• Verschillende versies van een muziek nummer
• Artiesten met kritische teksten
• Muziek in de ouheid tot ca 476
• Klank en techniek
• Lucht en blaasinstrumenten
• Stukje snaarinstrumenten

Start opdracht

Luister goed naar de volgende vier muziek nummers

Welk nummer vond je het leukste om naar te luisteren?

1. nummer 1 (pop)
2. nummer 2 (rock)
3. nummer 3 (klassiek)
4. nummer 4 (EDM)

Leg in 3 zinnen uit waarom?
(denk aan: ritme, tempo, beat, etc)

3. Instructie

Snaarinstrumenten

Vanuit de vele tradities worden snaarinstrumenten gezien als treffend en romantisch.

Twee voorbeelden zijn Euridice die viel voor de charmes (schoonheid) van Orpheus zijn Lyre uit de Griekse mythologie en David die speelde voor koning Saul op de harp om de boze geesten weg te jagen (oude testament). En in bijna elke opera of toneeluitvoering komt er snarenspel te pas in romantische scènes. In een heleboel films hoor je tijdens een liefdesscène of romantische scènes ook muziek met violen en of gitaar.

Voordat er radio en televisie bestond moesten mensen zelf de muziekinstrumenten bespelen om een leuke sfeer te creëren en om bijvoorbeeld te kunnen dansen. Elk muziekinstrument heeft zo zijn eigen geschiedenis en ontwikkeling meegemaakt. En ook hier geldt dat in elke cultuur er weer andere soorten van snaarinstrumenten bestaan.

Ook hier is in principe van lengte van toepassing:

Hoe langer en dikker de snaar hoe lager de toon. Of hoe korter en dunner de snaar hoe hoger de toon.

Als je een gitaar bekijkt zal je zien dat de snaren allemaal een verschillende dikte hebben. Door je vingers te verplaatsen over de hals (fretboard) maak je de snaren langer of korter waardoor de toon verandert.

De geschiedenis van snaarinstrumenten gaat wel tot 4000 jaar terug. En we weten dat de Grieken veel gebruik maakten van de harp en de lier.

Echter is muziek van snaarinstrumenten niet alleen zachte en romantische muziek. In de klassieke muziek zijn er talloze voorbeelden van Componisten die hele wilde en intense muziek voor strijkers gecomponeerd hebben; bijvoorbeeld Bella Bartok en Iannis Xenakis met hun strijkkwartetten. En in de pop/rock muziek zijn er voorbeelden als Jimmy Hendrix, Kiss, The Who, Van Halen die erg intens en best agressief op de elektrische gitaar spelen. Maar dat is veel later in de tijd. Een voorbeeld van een prachtige rockgitaar solo is in het nummer “Beat it” van Michael Jackson gespeeld door Eddy van Halen.

Na de Tweede wereldoorlog werden elektrische muziek instrumenten steeds populairder. De muziek werd ook luider omdat bijna alle instrumenten en stemmen uit verstrekt werden. De zalen en concert hallen werden ook groter.

Bij de klassieke orkesten is er niet zoveel veranderd omdat de klassieke muziek zo origineel mogelijk moet blijven klinken. Er bestaan daarom ook nog heel oude concertzalen waar de klassieke muziek nog steeds zo klinkt als 150-350 jaar geleden.

Door de tijden heen is de gitaar uiteindelijk de meest populaire snaarinstrument gebleken met name bij de rondreizende zanger. Dit omdat het instrument makkelijk te vervoeren is en het geschikt is voor de muzikale begeleiding. Het is een soort symbool geworden voor de vrije geest die overal en waar hij of zij maar wil of waar de gelegenheid zich voor doet muziek kan maken,

Snaarinstrumenten kunnen worden onderverdeel in: 

- Tokkel

- Strijk

Bij tokkel instrumenten moet je de snaren met een of meerdere vingers aanslaan. Dit aanslaan kan ook met een voorwerp gebeuren bijvoorbeeld een plectrum.

Strijk instrumenten worden bespeeld met een strijkstok.

Wat vind jij van snaar instrumenten?

Heb je wel eens op een snaarinstrument gespeeld?

TOETSINSTRUMENTEN OF KEYBOARDS

Een toetsenist kan spelen als solist (alleen) en/of als begeleider. Je kan dus jezelf en anderen begeleiden op het instrument, het heet daarom ook een begeleidingsinstrument. Tot voor kort waren de grote beperkingen van een piano dat het groot en zwaar en dus ook moeilijk te vervoeren is. 

De elektronische muziekindustrie voorzag hierin door het ontwerp van digitale piano’s en keyboards die makkelijker te vervoeren zijn. Een voorloper van de piano is de klavecimbel. Dit instrument wordt veel gebruikt in de Barokmuziek (ca 1700-1850). Dit instrument is eigenlijk familie van de snaarinstrumenten. Feitelijk is het een harp die op zijn kant is gelegd en waarbij de snaren door mechanische constructie (toetsen) worden aangeslagen. In het Engels heet het ook een Harpsichord. Een kleinere versie hiervan is de Spinet. Later kwam dus de piano en daarna de elektrische piano’s en keyboards. Op een keyboard kan je met verschillende geluiden spelen. Deze geluiden heten parches of presets. Een Synthesizer is wat uitgebreider en daar kan weer de parches en presets veranderen en je eigen presets maken en opslaan.

Wat vind je van toetsinstrumenten?

PERCUSSIE

Percussie en slagwerk zorgen binnen zowel de klassieke als de moderne muziek voor de meest subtiele nuances en klankkleuringen. Zoals je al las is het allemaal begonnen met het slaan op stokken en boomstammen.

Zelfs menselijke schedels werden gebruikt om muziek op te maken door ze te vullen met steentjes of zaadjes.

Er zijn meer uiteen lopende slaginstrumenten. Het meest bekende is natuurlijk het drumstel zoals we het nu kennen. Dit drumstel is eigenlijk niks anders dan een verzameling slaginstrumenten die bij elkaar gevoegd zijn zodat ze door één persoon gespeeld kunnen worden.

In harmonieorkesten en Fanfareorkesten zie je nog vaak dat elk onderdeel door iemand anders bespeeld wordt. Daar heten ze b.v. de Tenortrom, snaartrom, Tamboer en cymbalen.

Percussie staat dus voor alles wat met slagwerk te maken heeft binnen alle culturen van de wereld.

De soort van percussie of slagwerk instrumenten die gebruikt worden hangt af van de muziekstijl die gemaakt wordt. In een klassiek orkest worden heel andere slagwerk instrumenten gebruikt dan in een Pop of Metal band.

Wat is jou mening over percussie?

OPERA

Het woord Opera is afgeleid van het Griekse woord Opus wat “werk” betekent. Opera heeft zich rond het einde van de 16de eeuw ontwikkeld in Italië. Het is voortgekomen uit de oud Griekse Tragedie en middeleeuwse toneel stukken. Er werden liederen en instrumentale stukken in het verhaal verwerkt om het verhaal krachtiger te laten overkomen of wel meer drama te geven. Dit is in de hedendaagse film nog steeds het zelfde. Muziek maakt een verhaal spannender. Een film zonder muziek zou niet zoveel effect hebben en zou snel saai worden. Denk aan een romantisch stukje of een spannende achtervolging zonder geluidseffecten of muziek.

MUZIEK IN 20STE EN 21STE EEUW

Van deze periode kan gezegd worden dat muziek uit Amerika de grootste invloed heeft gehad op de westerse en een groot deel van de niet westerse beschaving. Voorheen was het voornamelijk de muziek uit Europa met name de klassieke muziek die een grote wereldwijde invloed heeft ge- had. De twintigste eeuw is een periode geweest van buitengewone veranderingen binnen de mu- ziek. Componisten gingen veel meer experimenteren met verschillende technieken en daarmee composities maken. Hierdoor kwam de opkomst van elektronische muziekinstrumenten zoals de elektrische gitaar en synthesizers. Maar wat nog het meest veranderd is dat is de manier waarop we naar muziek luisteren (geluidsdragers). Je kunt nu overal en waar je maar wil naar muziek luis- teren: radio, cd, mp3, tv, spotify, via je telefoon, op straat, in de winkels, etc. Honderd jaar geleden was dit ondenkbaar en moest je zelf een instrument kunnen bespelen of naar een concertzaal gaan.

Een een kort tijdsoverzicht:

• 1877 - word de phonography door Thomas Edison uitgevonden
• Rond 1900- werden de eerste platen op Vinyl gemaakt en werd de platenspeler steeds bekender. Dit waren nog geen LP’s maar andere soorten disc’s met een andere toursnelheid.
• 1920- De eerste commerciële radio uitzending.
• Sinds 1990 is de langspeelplaat grotendeels vervangen door de compact disc, hoewel sommige artiesten nog steeds hun muziek alleen op lp uitbrengen. De meeste lp’s moeten op 33 1/3 toeren per minuut worden afgedraaid.
• Vandaag de dag luisteren jullie nauwelijks meer naar muziek van een CD en is het luisteren naar muziek op mp3 formaat of streams zoals Spotify en Itunes en vele andere (internet) programma’s populairder.

4. Begeleid inoefenen

NU JIJ!

We hebben het onderwerp muziek al vanuit verschillende kanten bekeken. Nu gaan we muziek plaatsen in een categorie. We gaan acht categorieën indelen.

Je begint met voor jezelf bij elk vakje een nummer te schrijven die in je opkomt! 

Samen

Je hebt zelf je nummer op geschreven per categorie. 

Nu gaan we kijken wat iedereen heeft opgeschreven. 

Ik heb ook mee gedaan en zal korte stukjes laten horen van de muziek die ik genoteerd heb in de categorieën. 

Fantastische muziek
(soundtrack van de eeuw)

Rockin' Roadtrip
(driving on the highway)

Summer Feelings
(denk aan zin in de vakantie, festival, zee, zon etc)

Beste Beat
(hier kan je niet bij stilstaan)

Meest Catchy songtekst
(iedereen kan dit mee zingen)

Populair popnummer
(van Spice girls tot Katy Perry)

Golden Oldie
(nummer uit je jeugd, wat je doet denken aan vroeger)

Heart break theme
(Liefdesverdriet)

Kunst uit het vuistje

H4: Luisteren met je oren!

B3,K3,T3: Jouw kijk op! & Oorwurmen 

Voor extra punten:
H4: Everynoise!
B3,K3,T3: Press Play!

6. Evaluatie
Wat heb je geleerd deze les?

Wat vond je van deze les?