HC 2.1 Oorzaken en verloop oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Oorzaken en verloop WOII

KA38: Het in de praktijk brengen van totalitaire ideologieën communisme, fascisme/nationaalsocialisme

Programma 

1. Terugblikvragen (15 min.)

2. Oefening (15 min.) 

3. Bespreken oefening (15 min.)

Lesdoelen 

1. De leerlingen kunnen uitleggen hoe Hitler aan de macht kwam in Duitsland 

2. De leerlingen begrijpen hoe Hitler Duitsland Nazificeerde 

3. De leerlingen kennen de oorzaken van de Tweede Wereldoorlog

4. De leerlingen kennen het verloop van WOII

Keuzemenu

Keuze 1: Doe mee met de klassikale les. Volg de instructies van de docent

Keuze 2: Ga zelfstandig aan de slag 

1. Maak deze LessonUp: alle opdrachten en vragen
2. Bekijk met name de eerste video van JortGeschiedenis in deze Lessonup over ideologieën heel goed. Andere video's zijn een extra hulp. Uitgewerkt schema volgt later. 
3. Maak de opdracht die in deze LessonUp wordt uitgelegd heel nauwkeurig. De vragen moeten zijn beantwoord voor de volgende les. Dan heb je ook gelegenheid om hier fysiek vragen over te stellen. 

Let op: Niets doen is geen optie

1

2

3

4

Hitler heft het parlement op, verbied andere partijen en benoemt zichzelf tot führer

Het parlement stemt over de machtigingswet

Er breekt een brand uit in het Rijksdaggebouw

De NSDAP wordt de grootste partij bij de verkiezingen

Hitler laat de verspreiding van de tekst van deze toespraak verbieden.
Verklaar dit verbod door:
 twee kenmerken van het nationaalsocialisme te noemen en
 bij elk kenmerk aan te geven welke kritiek Von Papen hierop geeft.

Opdracht (rest van de les) 

1.  Lees HC 2.1 

2. Groep 1 gaat kijken naar hoe Hitler aan de macht kwam en zijn macht heeft uitgebreid. 

Groep 2 kijkt naar de oorzaken van WOII en het verloop van WOII. 

3. Beide groepen maken een samenvatting in hun schrift van max. half A4. Je gebruikt in je samenvatting sowieso de volgende woorden en gebeurtenissen

• Groep 1: Economische crisis, Rijksdagbrand, Republiek van Weimar, communisten, Machtigingswet, Nazificering, propaganda, massaorganisatie, paramilitair, Totalitair, antisemitisme, Volksgemeinschaft 
• Groep 2: Appeasementpolitiek, Conferentie van Munchen, Sudetenland, Holocaust, Lebensraum, Blitzkrieg, Operatie Barbarossa, Stalingrad, D-day, Pearl Harbor  

Leg uit waarom hier sprake is van Volksgemeinschaft?

Hitler wilde meer ruimte voor Duitsland en haar boeren creëren. Hoe heet deze ontwikkeling?

1. anschluss
2. Appeasement
3. Lebensraum
4. Rassenwetten

Waarom focuste Hitler zich bij de verovering van extra gebied vooral op Oost-Europa

1. Was minder gevaarlijk
2. Was meer ruimte
3. Woonden meer Duitsers
4. Zag de bewoners als minderwaardig ras

Hoe heet Hitlers politiek om alle Duitstaligen in het Duitse rijk te verenigen?

1. Lebensraum
2. Anschluss
3. Heims ins Reich
4. Deutschpolitik

Welk gebied werd niet bij Duitsland gevoegd voor 1939?

1. Polen
2. Sudetenland
3. Oostenrijk
4. Saargebied

Welk begrip past het beste bij deze afbeelding?

1. Verdrag van Versailles
2. Totalitaire staat
3. Appeasement politiek
4. Duitse opmars

Lees de twee bronnen
Hadden de Engelse en de Franse premier dezelfde mening over de houding van Duitsland rond de Conferentie van München?

Kies het juiste antwoord.

1. Ja: Beiden vinden het een goede zaak dat Hitler tevreden is gesteld door het overhandigen van Tsjechoslowakije.
2. Ja: beiden zien Duitsland als een grote bedreiging voor de vrede.
3. Nee: Chamberlain ziet nog mogelijkheden tot vrede met Duitsland, Daladier denkt dat Duitsland Tsjechoslowakije zal innemen.
4. Nee: Chamberlain dacht dat de Conferentie zou leiden tot blijvende vrede met Dl. Daladier geloofde er minder in; hij benoemde dat Hitler ook zijn oog heeft laten vallen op Polen en Roemenië.

Gebruik de bron op de volgende dia. Verklaar met behulp van de bron waarom Groot-Brittannië niet ingreep bij de inval van Tsjecho-Slowakije. Gebruik het begrip 'appeasementpolitiek' in je antwoord.

Toespraak Adolf Hitler 26 september 1938

Adolf Hitler over het Sudetenland en Tsjecho-Slowakije:

En ik heb Chamberlain (=minister-president van Groot-Brittannië) verder verzekerd dat ik op het moment waarop Tsjecho-Slowakije zijn problemen oplost, dat wil zeggen waarin een regering tussen de Tsjechen en hun minderheden tot stand gekomen is, en wel op een vreedzame en niet op een gewelddadige wijze, in de Tsjechische staat helemaal niet meer geïnteresseerd ben. En dat garandeer ik. Wij willen helemaal geen Tsjechen.

Lesdoelen check

1. De leerlingen kunnen uitleggen welke totalitaire ideologieën er bestaan, waarom deze populair werden en waarin ze van elkaar verschillen 

2.De leerlingen kunnen uitleggen op welke manieren andere Europese landen reageerden op de machtsgreep van Hitler en waarom ze op deze manieren reageerden.

3. De leerlingen kunnen uitleggen wat de appeasement politiek inhoudt en waarom Europa voor deze politieke koos.

Welke vraag heb je nog over de in deze les besproken onderwerpen?

Hitler's populariteit stijgt

vanaf 1934

Hitler is rond 1934 mateloos populair. Het gaat goed in Duitsland. 

Zolang je niet tot een minderheid hoort, pluk je de vruchten van zijn beleid.

Door grootschalige werkverschaffingsprojecten (zoals de aanleg van de Autobahnen en de grote wapenindustrie) daalt de werkloosheid snel en krijgen Duitsers weer zelfvertrouwen en nationalistische gevoelens.

Neurenberger Rassenwetten

1935

Maar er waren ook grote groepen die niet profiteerden; die juist steeds meer werden buitengesloten. Dat gebeurde met de Neurenberger Rassenwetten. 

Deze wetten moesten de rechten voor Joden sterk beperken, met als doel dat ze 'vrijwillig' uit Duitsland zouden vertrekken.

Zo mogen Joden geen Duitser meer zijn, of trouwen met een Duitse burger

Duitse troepen in het Rijnland (1936)

Hitler zorgde voor economisch herstel in Duitsland. De volgende stap was volgens Hitler dat Duitsland zelfvoorzienend moest worden. Daarvoor was gebiedsuitbreiding nodig. Gebieden buiten Duitsland waar veel Duitssprekenden woonden, moesten volgens Hitler weer bij Duitsland gevoegd worden. Heim ins Reich noemde hij dat, 'thuis in het rijk' 

In het Verdrag van Versailles stond dat er geen Duitse soldaten in het Rijnland mochten zijn (gedemilitariseerd).Hitler houdt zich hier niet aan, maar Engeland en Frankrijk zijn 

terughoudend in hun reactie: zij zitten niet te wachten op een nieuwe oorlog

Der Anschluß (maart 1938)

Hitler wilde alle Duitsers in één Groot Duits Rijk (Heim ins Reich). Hij maakte handig misbruik van de politieke chaos in Oostenrijk en speelde in op de gevoelens van het Oostenrijkse volk. Hij bezette Oostenrijk, hield een volksstemming over de aansluiting bij Duitsland en verklaarde Oostenrijk vervolgens als deel van het Duitse Rijk (Ostmark)

Conferentie van München (september 1938)

Uiteindelijk kwamen Duitsland, Engeland, Frankrijk en Italië in München tot een akkoord: als de Sudeten-Duitsers dat zelf ook wilde, mocht Hitler het gebied bezetten.  Het overleg vond plaats zonder Tsjecho-Slowakije en de Sovjet-Unie.

Hitler beloofde Chamberlain bovendien ook geen oorlog te gaan voeren tegen Engeland.

Al snel bleek dat Hitler meer wilde dan alleen Sudetenland; hij bezette een groot deel van Tsjechoslowakije. 

Conferentie van München (september 1938)

Frankrijk en Engeland zijn geschrokken van de Anschluß. Hitler belooft dat er geen oorlog komt als hij Sudetenland, een deel van Tsjecho-Slowakije, ook nog kreeg. Dit gebied hoorde bij Oostenrijk-Hongarije vóór de Eerste Wereldoorlog en er woonden Sudeten-Duitsers. 

Er ontstonden grote spanningen tussen Tsjechoslowakije en Duitsland, maar Engeland bleek niet bereid om oorlog te voeren over dit onderwerp. 

De Engelse minister-president Chamberlain was van mening dat Hitler zijn zin moest krijgen, want dat werd een nieuwe oorlog voorkomen. 

Politiek van toegeven aan Hitler: Appeasement-politiek

Kristallnacht (9 november 1938)

In Parijs vermoordde een jonge Jood, Herschel Grynszpan, een Nazi-diplomaat. 

Na een vlammende radiotoespraak van Joseph Goebbels (de Duitse minister van Volksvoorlichting) trokken Duitsers massaal de straat op om eigendommen van Joden te vernielen.

De politie en SS kregen de opdracht om niet in te grijpen. Bizar genoeg kregen de Joden de schuld, zij zouden het geweld hebben uitgelokt en moesten de schade betalen: 1 miljard Mark. 

Dit was de eerste grote aanval op de Joden in Duitsland en daarmee het begin van de grootschalige vervolgingen. Veel Joden probeerden het land te ontvluchtten. 

Oorzaken WOII

1. Verdrag van Versailles: Duitsland vernederd, wilde wraak (revanchegedachte) 
2. Economische wereldcrisis: Voedingsbodem die Hitler aan de macht bracht 
3. Nationaalsocialisme: Ideologie die onvermijdelijk tot oorlog zou leiden (Lebensraum, rassenleer)
4. Appeasmentpolitiek: aarzelende en tegemoetkomende houding geeft Hitler het gevoel dat hij steeds verder kan gaan. 

Buitenlandse politiek Nationaalsocialisme

1. Verdrag van Versailles opzeggen 
2.  Heims in Reich : Alle Duits sprekende en Arische mensen moeten terug worden gebracht in het Duitse Rijk (tegen verdrag van Versailles)
3. Lebensraum: Het Arische ras heeft meer ruimte nodig om goed te kunnen leven 

Appeasmentpolitiek

• Hitler lapt het Verdrag van Versailles aan zijn laars. 
• Engeland en Frankrijk grijpen niet in: 

1. Zelf zijn ze niet klaar voor een oorlog 
2. Hopen Hitler tevreden te stellen en Wereldoorlog te voorkomen als ze hem maar tegemoetkomen = Appeasmentpolitiek 

• Conferentie van Munchen: Grote landen besluiten dat Hitler Sudentenland mag innemen, in ruil belooft Hitler niet verder te gaan. 
• Vooral Engeland viert dit als een overwinning. In het geheim heeft Hitler allang plannen voor verovering Polen. Hij denkt dat Engeland en Frankrijk toch niet ingrijpen. 
• Dit klopt tot: Inval Duitsland op Polen (1939). Engeland en Frankrijk verklaren Duitsland de oorlog: WOII is gestart