Gal en nierstenen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Galstenen

De galblaas

Galblaas:

• Ligt nét onder de lever
• Opslagplaats voor gal uit de lever
• Bevat 30-50 ml gal

Gal: Zorgt voor de vertering van vetten

• Geelgroene vloeistof, gemaakt door de lever
• Galzuren binden aan vetten voor betere opname
• Wordt weer opgenomen door darmen

Een deel van de gal wordt ook met de ontlasting uitgescheiden.

Galstenen

Galstenen: Ontstaan door ingedikte gal

• Let op de 5 F's (female, fat, forty, fair and fertile)

Symptomen:

• Koliekpijn met bewegingsdrang
• Misselijkheid, braken
• Geelzucht, ontkleurde ontlasting

Complicatie: Ontsteking galblaas of pancreas

Oorzaak is onbekend. Vaak zonder pijn (mensen hebben het meestal niet door)

Koliekpijn: het lichaam probeert de galsteen kwijt te raken door het spierweefsel samen te laten trekken.

Als het gal niet meer verder kan, dan hoopt dit zich op in de lever en komt uiteindelijk in het bloed terecht. Door stuwing kan er echter ook een ontsteking van de galblaas en alvleesklier ontstaan.

Behandeling: NSAIDs tegen de pijn, eventueel operatie. Diagnostiek door echografie.

einde

Nierstenen:

Kristalsteentjes in de nier gevormd uit urine.

1 op de 10 Europeanen krijgt ooit nierstenen; 0,1% heeft klachten.

Klachten: wanneer niersteentjes in nierkelken blijven hangen en samenklonteren en niet meer uitgeplast kunnen worden. 

Mannen 2 keer zo vaak dan vrouwen. <20 jaar vrijwel nooit en 50% heeft kans na eerdere niersteen, weer nierstenen 

Niersteen bij ontsteking

Heet: struvietsteen.

voorbeeld zout = calcium (teveel calcium via voeding, onvoldoende bewegen> botafbraak) 

voorbeeld zuur = oxaalzuur (spinazie, rabarber, thee)

Wanneer verminderde nierfilterfunctie stapelen de stoffen zich op in de urine in de nierkelken.

Vaak bij onvoldoende drinken. 

Varianten nierstenen

Calciumstenen (80%): kans op stuwing in de nier, door afsluiten nierkelk

Struvietstenen: (oorzaak ontsteking in lichaam meestal blaasontsteking). Stenen groeien snel. veroorzaken ontstekingen aan de nier en urineleiders. Ontstaat stuwing.

Urinezuurstenen: ontstaat uit teveel urinezuur. Bijv. eten van vlees en weinig drinken.

Koliekpijn bij niersteenaanval

Moeilijk aan te wijzen, lage rugpijn die steeds erger wordt en uitstraalt naar de lies

Moeilijk in 1 houding kunnen blijven zitten i.v.m. pijn (bewegingsdrang)

Bloed in de urine

Zweten/ braken en misselijk

Aanhoudende drang om te urineren. Pijn bij urineneren. 

Behandeling

• Afwachten
• Pijnstilling, verslappen spieren
• Operatief verwijderen: niersteen vergruizer, endoscopie, percutane verwijdering
• chirurgische ingreep.

Wat zijn de verschillen tussen nier- en galstenen?

Wat zijn de overeenkomsten tussen nier- en galsenen?