3M gedrag les 3

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Planning

1. Uitleg

2. Opdrachten

3. Afsluiting

Sociaal gedrag

Wat is sociaal gedrag?

Welke vormen van sociaal gedrag zijn er?

Sociaal Gedrag

Omgaan met soortgenoten is Sociaal gedrag. Of het nou gaat om paren, vechten of elkaar voedsel brengen.

• Territorium gedrag
• Voortplantingsgedrag
• Groepsgedrag

Territorium gedrag

Afbakenen van een gebied (territorium) en dit verdedigen tegen binnendringende soortgenoten. 

- geur

- geluid

- dreigen > vechten

Afbakenen met geurvlaggen

Territorium gedrag

Aanvalsgedrag: Ter verdediging van eigen territorium

Vluchtgedrag: Vaak vlucht de uitdager, of de verliezer van het gevecht

Dreiggedrag: gedrag dat vaak wordt gezien bij de grens van een territorium

Voortplantings

gedrag

Voortplantingsgedrag is gedrag dat te maken heeft met voortplanting. 

• baltsgedrag
• de paring
• broedzorg

Voortplantings gedrag

Het uitbroeden van, of

grootbrengen van de jongen, heet broedzorg.

Groepsgedrag

Bij groepsdieren is veel sprake van sociaal gedrag. Ze werken vaak samen en hebben een taakverdeling.

Groepsgedrag

Rangorde (pikorde)

Gedragsonderzoek

1. Onderzoeksvraag

2. Hypothese

3. Werkwijze

4. Resultaten (Ethogram, protocol, staafdiagram, sequentietabel)

5. Conclusie

Protocol 

Lijst met waarnemingen. 

Om de 5 seconden noteer 

je welke handeling je ziet. 

Omdat je snel moet zijn, gebruik je de afkortingen.

Aan het werk...

AF:

Ethogram

Protocol

NU: Staafdiagram maken (zie it's bestand voor uitleg)

Dit is een voorbeeld van

1. dreiggedrag
2. overspronggedrag
3. baltsgedrag
4. sociaal gedrag

De rode kleur in de bek van het koekoeksjong is een ... voor de heggenmus om het koekoeksjong te voeren.

1. sleutelprikkel
2. impuls
3. prikkel
4. supranormale prikkel

Wat is GEEN voorbeeld van territoriumgedrag?

1. Je wil in het biologie lokaal altijd aan dezelfde tafel zitten.
2. Je wil niet dat je broertje/zusje ongevraagd je kamer op komt.
3. Je wil als eerste de trein in om een goed plekje te kunnen vinden.

Baltsgedrag is een onderdeel van:

1. territoriumgedrag
2. voortplantingsgedrag
3. voedingsgedrag
4. groepsgedrag

Aan het werk...

WAT:             Maak opdracht 29 t/m 33

HOE:             digitaal, via de BvJ-site

HOELANG:       minuten

KLAAR:        Maak de test jezelf van bs 1 t/m 4 of:                         ga verder met je verslag

Aan het werk... 

Maken opdracht 1, 2 en 4 t/m 8 van 8.4 

Bespreken opdrachten

Huiswerk

Maandag 17 juni: ethogram, protocol, staafdiagram af

Dinsdag 18 juni: Verslag af en inleveren ( in de les nog aan werken)