2.3. Een verandering in één nacht, 1848 JA

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

2.3. Een verandering in één nacht, 1848

• 29 november
• herhaling 2.2
• uitleg 2.3
• opgaven

29 november

29 november 1830: begin Pools-Russische oorlog

• Polen: net als de Nederlanden bufferstaat na 1815, met een Russisch, Pruisisch en Oostenrijks deel
• Directe aanleiding is het Russische plan om Pools troepen in te zetten in België. Deze komen op 29 november in opstand
• Polen wil meer vrijheid
• Polen verliest en wordt ingelijfd bij Rusland

Lesdoelen

• Je kunt het verschil tussen liberalen en conservatieven uitleggen.
• Je kunt uitleggen waarom Willem II aan Thorbecke de opdracht geeft om de grondwet aan te passen.
• Je kunt de grondwetswijzigingen van Thorbecke uit 1848 benoemen en uitleggen.

2 stellingen:
1: Koning Willem-Alexander is verre familie van Willem I
2: Willem-Alexander heeft veel/weinig invloed in het bestuur.
Vul de juiste antwoorden in.

1. juist/weinig
2. juist/veel
3. onjuist-weinig
4. onjuist-veel

Waarom werd het verenigd Koninkrijk der Nederland gesticht in 1815?

1. Omdat Koning Willem 1 België en Luxemburg had veroverd op 8 juli 1814
2. Omdat de grote Europese landen een sterk land tussen Frankrijk en de rest van Europa wilde hebben
3. Omdat België, Luxemburg en Nederland altijd al samen één land wilden zijn
4. Omdat Napoleon dat zo had gewild

Koning Willem 1 koos zelf zijn ministers en kon ze ontslaan

1. Waar
2. Niet waar

Door wie werden in de tijd van Willem I de leden van de Eerste Kamer gekozen?

1. Bestuurders van de provincie
2. Koning
3. Tweede Kamer

Wie heeft de wetgevende macht?

1. Parlement
2. Regering
3. Rechters

Wat is geen onderdeel van de Trias Politica

1. Wetgevende Macht
2. Ministeriële Macht
3. Uitvoerende Macht
4. Rechtsprekende Macht

Oorzaken Belgische Revolutie

• Officiële taal: Nederlands
• Staatsgodsdienst: Protestants
• Alle belangrijke banen zijn in het bezit van 'Nederlanders'
• Nederland wordt voorgetrokken

Gevolgen 

Belgische Revolutie

• België probeert zich weer bij Frankrijk aan te sluiten, maar dat mislukt.
• Een eigen koning: Leopold I (1831)
• In 1839 erkent ook Willem I de onafhankelijkheid van België
• In 1840 doet Willem I afstand van zijn troon...

Liberalen

Liberty = vrijheid

|

1830

De Belgen komen 

in opstand.

|

1840

Koning Willem II volgt zijn vader op. 

Willem II

|

1839

België wordt officieel onafhankelijk. 

Koning Willem II

1840 - 1849

Willem II

• Conservatief: alles bij het oude laten
  


• Veel macht voor de vorst en weinig voor de regering en het parlement
• Liberalen winnen aan invloed

Conservatief vs. liberaal

• Koning Willem II wilde het bestuur houden zoals het was = conservatief 
• Hij wilde weinig inspraak voor het volk

Liberalen

Liberalen willen

• individuele vrijheid
• Weinig overheidsbemoeienis

Liberale invloed

Ondertussen in Frankrijk (1848):

• Honger vanwege mislukte oogsten
  
• Opstand onder het volk
  

• De koning vluchtte, de liberalen namen de macht over
  
• Frankrijk: monarchie -> republiek

Revolutiejaar 1848

• Frankrijk: Februarierevolutie
  
• Sicilië: Siciliaanse Revolutie
• Duitse landen: Maartrevolutie
• Hongarije en Oostenrijk: Hongaarse en Habsburgse Revolutie
• Noord-Italië: Risorgimento
• Zweden: Maartse Onrust
• Zwitserland: Revolutie van Neuchâtel

Thorbecke

Koning Willem II wilde voorkomen dat dit ook in Nederland gebeurde.

Hij gaf de liberale leider Johan Rudolph Thorbecke de opdracht een nieuwe grondwet te schrijven.

Grondwet van 1848

Burgerlijke vrijheden

- Godsdienstvrijheid

- Persvrijheid

- Vrijheid van verenigingen en vergaderen

- Alle mannen van 23 jaar en ouder die veel belasting betaalden, mochten stemmen

Grondwet van 1848

Tweede Kamer: zelf wetsvoorstellen doen (recht van initiatief) en wetsvoorstellen van de regering veranderen (recht van amendement).

Nederland wordt een parlementaire democratie

-> Niet de koning, maar het parlement de hoogste macht.

Grondwet van 1848

Hoofd van de ministers: minister-president

Alle ministers bij elkaar: het Kabinet

Ministers waren nu verantwoordelijk voor alles wat de koning deed en zei. De koning was onschendbaar.

Koning: 

staatshoofd + regeringsleider

parlementaire constitutionele monarchie na 1848

De koning verlies zijn macht.

Hij is ONSCHENDBAAR : wat hij zegt, kan hem niet aangerekend worden. 

MINISTERIËLE VERANTWOORDELIJKHEID: de regering is verantwoordelijk voor uitspraken en daden van de koning

Nogmaals: de grondwetten van 1815 en 1848

Lesdoelen

• Je kunt het verschil tussen liberalen en conservatieven uitleggen.
• Je kunt uitleggen waarom Willem II aan Thorbecke de opdracht geeft om de grondwet aan te passen.
• Je kunt de grondwetswijzigingen van Thorbecke uit 1848 benoemen en uitleggen.

• Veel burgers: liberaal
• Liberalen: individuele vrijheid voorop!
• Maar geen fan van gelijke rechten voor de armere bevolking
• Voor de armere waren er de socialisten: gelijke rechten

Aan de slag

2.3 maken. Opdracht 6 en 8 maak je niet!