4e bijeenkomst: Examentraining 2F lezen/luisteren Feiten en meningen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Inhoud van de les

Herhalen: 

• Soorten vragen: Tekstdoelen
• Soorten vragen: Onderwerp en hoofdgedachte/ Hoofdzaken en bijzaken
• Soorten vragen: Tekstverbanden en signaalwoorden

Nieuwe lesstof:

• Soorten vragen: Feiten en meningen

Zelfstandig werken : Nu Nederlands Examensprint

Hoe zat het ook al weer?

Tekstdoel?

1. Informeren
2. Overtuigen
3. Instrueren
4. Overhalen

Tekstdoel?

1. Informeren
2. Overhalen
3. Instrueren
4. Overtuigen

Wat is het tekstdoel?

1. informeren
2. instrueren
3. overtuigen
4. overhalen

Hoe zat het ook al weer?

Elke tekst heeft een onderwerp en een hoofdgedachte

Hoe herken je het onderwerp? 

• Het onderwerp geeft in één woord aan waar een tekst over gaat.
• Je kunt het onderwerp vaak al uit de titel halen.

Hoe herken je de hoofdgedachte?

• De hoofdgedachte geeft in één  zin aan waar de tekst over gaat.
• Je kunt het meestal in de inleiding terugvinden.

De samenvatting van een tekst in een zin is:

1. de hoofdgedachte
2. het onderwerp

Soorten vragen: Hoofd- en bijzaken

Hoofdzaken

Elke geschreven of gesproken tekst gaat ergens over, dat is het onderwerp. 

Een tekst heeft ook een doel: informeren, overtuigen, instrueren of overhalen. 

Niet alle informatie is even belangrijk om dat doel te bereiken. Sommige informatie kun je weglaten. 

Informatie die echt belangrijk voor het tekstdoel is, noem je hoofdzaken. 

Zonder deze informatie kun je de tekst niet begrijpen. 

Hoe onderscheid je de hoofdzaken in een tekst?

Hoofdzaken in een tekst hebben een vaste plek:

• De titel geeft het onderwerp weer.
• De eerste zin van de inleiding is vaak de hoofdgedachte.

Hoofdzaken in een alinea hebben een vaste plek:

• Begint meestal met de kernzin (de hoofdgedachte van een alinea)
• Daarna komt veelal een opsomming van feiten, meningen, voorbeelden en/of argumenten.
• De alinea sluit veelal af samen te vatten wat er allemaal opgesomd is.

Wat is uit de onderstaande tekst de hoofdzaak?

Ik ben vandaag later in de les, want ik moet eerst naar de tandarts.

Bijzaken

Naast hoofdzaken bevat een tekst ook vaak bijzaken. Een tekst bereikt zijn doel niet zonder de hoofdzaken, maar kan zijn doel wel bereiken zonder de bijzaken. 

Voorbeelden en extra uitleg zijn bijzaken. Ze maken de tekst helderder of leuker. Bijzaken kun je weglaten.

Wat is de bijzaak?

Verschillende automerken, zoals Fiat, Audi en BMW, hebben elektrische auto's.

Even vooraf:
Welke signaalwoorden ken jij?

 Om welk tekstverband gaat het hier?

 Ik kreeg een hapje en een drankje. 

1. reden
2. opsomming
3. oorzaak-gevolg
4. tegenstelling

 Opdracht 1: lees de tekst en beantwoord daarna vragen

 Welke twee signaalwoorden zitten er in zin 2?

1. ze - aan
2. aan - met
3. toen - haal
4. eerst - toen

EERST: volgorde

TOEN: tijd

  Om welk tekstverband gaat het in zin 2?

1. volgorde in tijd
2. opsomming
3. reden
4. conclusie

Leerdoelen bij de nieuwe lesstof

• Je weet wat een feit is.
• Je weet wat een mening is.
• Je weet wat en argument is.

Soorten vragen: Feiten en meningen

Feiten, meningen en argumenten

Schrijf één ding op wat je nog weet over feiten, meningen en argumenten. 

Feit

• Uitspraak over iets wat waar of onwaar is.
  
• Het is controleerbaar. Je kunt altijd controleren of een feitenuitspraak waar of niet waar is.  

Mening

• Wat iemand ergens van vindt. 
• Het is niet controleerbaar. Je kunt het eens of oneens zijn. 

Argument

• Een onderbouwing van de mening.
• De uitleg waarom iemand die mening heeft. 

Staat hier een feit, mening of argument?

Als je te laat bent, dan moet je je melden.  

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Staat hier een feit, mening of argument?

Omdat hij goede standpunten heeft.

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Staat hier een feit, mening of argument?

Ik vind 'The Cell' een spannende film.

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Staat hier een feit, mening of argument?

Ik vind het raar om docenten aan te spreken met u.

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Staat hier een feit, mening of argument?

Morgen moet ik naar de tandarts. 

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Staat hier een feit, mening of argument?

Nederlands is het leukste vak op school. 

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Aan het eind van deze les

• Herhaald: tekstdoelen, signaalwoorden en verbanden, onderwerp en hoofdgedachte
• Nieuwe lesstof: Hoofd- en bijzaken, feit, mening en argument.