5.3 - De Reformatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Tijd van ontdekkers en hervormers

Schrijf op bovenaan een nieuwe pagina

5.3 - De Reformatie
KA: de protestantse Reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had.

Planning

• Terugblik
• Opdracht 6
• Uitleg
• Opdracht met bronnen
• Zelf huiswerk maken
• Leerdoelen behaald? 

Wat heb je de vorige les geleerd?

Wat was geen reden om op ontdekkingsreis te gaan?

1. goud en zilver
2. handel in specerijen
3. andere volken ontdekken
4. kerstenen

Wie voer in 1498 als eerste om de zuidpunt van Afrika naar Azië?

1. Marco Polo
2. Hendrik de Zeevaarder
3. Vasco da Gama
4. Vespucci

Welke landen gingen het eerst op ontdekkingsreis

1. Duitsland en Engeland
2. Italië en Spanje
3. Portugal en Italië
4. Spanje en Portugal

Welke ontdekkingsreiziger ontdekte "per ongeluk" een ander continent?

1. Bartholomeus Diaz
2. Columbus
3. Vasco da Gama
4. Magelhaen

Welk verandering had dat voor de Indianen? Wat klopt niet?

1. Ze werden gebruikt als slaven
2. ze kregen te maken met paarden en Europese ziekten
3. Ze moesten het christelijk geloof overnemen
4. Ze kregen te nu maken met tabak en Spaanse pepers.

Opdracht 6 met stappenplan

• Pak je boek en schrift even voor je 
• Stap 2: welke kennis/sleutelwoorden
• Europese Unie
• Stap 3: welk antwoord verwacht?
• Verklaring EU in andere delen
• Stap 4: moet ik verwijzen?
• Nee. Wel de bron gebruiken

Opdracht 6 met stappenplan

• Stap 5: lees titel/toelichting/bron
• Ceuta nog altijd Spaans
• Deel EU ligt in Afrika
• Antwoord? Herhaal vraag, concluderende zin
• Een verklaring voor de aanwezigheid van de EU in bijvoorbeeld Afrika is dat ......
• door de Europese overzeese expansie Europese landen delen van andere continenten zijn gaan bezitten.

Huiswerk

• Samen 7 en 13 bespreken
• Rest zelf nakijken
• Verder opgaven moeilijk? Wens
  tot bespreken?
  
  
• Niet moeilijk? 
• 5.3 lezen + opdrachten maken

Leerdoelen

• Welke kritiek was er?
• Hoe leidde dit tot splitsing kerk?
• Hoe werd protestantisme verspreid?

Katholieke kerk (AT)

• Deel van christendom
  
  
• Leiding van de Paus in Rome (Dus ook wel.. Rooms-Katholieke Kerk)
  
  
• Veel pracht en praal: goud, beelden, relieken, rituelen.

Wie was een bekende humanist?

1. Bartholomeus Diaz
2. Vasco da Gama
3. Erasmus
4. Calvijn

Welke gevolg had dat humanisme voor het geloof?

1. In de bijbel staan weinig gebruiken van de kerk. Er komt dus kritiek.
2. De bijbel mag niet langer in het Latijn, maar moet in de volkstaal te lezen zijn.
3. Mensen geloven niet meer wat in de bijbel staat
4. De paus wil veranderingen aanbrengen in de kerkelijke rituelen.

Maarten Luther (AT)

• Inspiratie: Erasmus (humanist)
• Gaat verder: nu niets goed!!
• Geloof baseren op Bijbel
• Zondige mens alleen te redden door oprecht geloof in God
• Vagevuur → straffen → hemel
• Aflaat, ideaal!!
• Ergert zich aan pracht/praal
  
• Wil HERVORMEN!

Maarten Luther (AT)

• 95 stellingen (tegen aflaten)
• Begin Reformatie/Hervorming: uiteenvallen christendom in...
• Katholieke en protestante kerk
• Veel aanhang in Duitse Rijk
• Geen celibaat, heiligen. kloosters. Wel dominees.

Waarom heeft Luther succes?

• Boekdrukkunst kunnen de teksten van Luther snel worden gekopieerd en verspreid.
  
• Luther wordt gesteund én beschermd door machtige Duitse vorsten.
• De ideeën (van eenvoud en soberheid) spreken veel arme gelovigen aan.
• Veel gelovigen zijn het niet eens met de aflaten: Luther durft er iets van te zeggen.

Protestantse kerk (AT)

• Christelijke kerk

• Er is géén duidelijke leider

• De mis (kerkdienst) en de Bijbel zijn in de volkstaal

• Geen beelden en/of verering van heiligen en relieken (is afleiding)

• Sobere handelingen

Bronnenopdracht in duo's

Aan de slag!

• Lees 5.3
  
• Maak 1b, 3, 4a, 12, 13 en 15
  
• Maak opdracht 15 a.d.h.v. het stappenplan alsof het een toetsvraag is

Leg eens in eigen woorden (!) uit..

• Welke kritiek was er?
  
• Hoe leidde dit tot splitsing kerk?
  
• Hoe werd protestantisme verspreid?

Stel 1 vraag over iets dat je
deze les nog niet zo goed hebt begrepen.

Huiswerk

Lees 5.3

Maak 1b, 3, 4a, 12, 13 en 15

Maak opdracht 15 a.d.h.v. het stappenplan alsof het een toetsvraag is

Extra uitleg hierna

Hoewel er grote en kleine verschillen zijn...

...horen beide kerken bij de christelijke godsdienst