Ontwikkelingspsychologie - Risico/beschermings factoren

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Ontwikkelingspsychologie
Week 2.6

• Terugblik week 2.5 (late volwassenheid)
• Theorie 1.5: Risico en beschermingsfactoren
• Afsluiting voor de vakantie 

Bij dit begrip is er sprake van beperkingen van de geestelijke vermogens op hogere leeftijd

1. Overgang
2. Levenslooppsychologie
3. Psychogeriatrische aandoeningen
4. Zelfacceptatie

Kees houdt zich bezig met de invloed van dat wat er in iemands leven is voorgevallen en welk effect dat had op dienst ontwikkeling.

Welk beroep heeft kees?

1. Levensloop psycholoog
2. Ontwikkelings psycholoog
3. Orthopedagoog
4. Maatschappelijk werker

Problemen in de ontwikkeling

Wanneer de ontwikkeling van een kind achterblijft of anders verloopt dan verwacht, dan kan de oorzaak zowel binnen als buiten het kind liggen. 

Risicofactoren:

• kindgebonden risicofactoren
• ouder- en of gezinsrisicofactoren
• omgevings-risicofactoren

Kindgebonden risicofactoren

• Laag geboortegewicht
• Vroeggeboorte
• Kind van ongewenst geslacht
• Een beperking
• Veelvuldig ziek zijn
• Moeilijk temperament 

Ouder- en/of gezinsriciofactoren

• Negatieve jeugdervaringen
• Moeizame start in de rol v/d ouder
• Gebrek aan kennis of vaardigheden
• Jonge of oude moeder
• Psychische problemen ouders
• Verslavingsproblemen
• Huwelijksproblemen/scheiding
• Verwaarlozing of mishandeling
• Ingrijpende levensgebeurtenissen
• Financiële situatie 

Omgevings-risicofactoren

• Werkloosheid
• Armoede
• Weinig opleiding
• Slechte huisvesting of verpauperde woonomgeving
• Ontbreken van informele of formele steun 

Omgevingsrisico
factor

Ouder- gezinsgebonden risicofactor

Kindgebonden
risicofactor

Julia wordt samen met haar 4 zusjes alleen door haar moeder opgevoed. Haar moeder heeft geen sociaal netwerk die steun kunnen bieden

De cijfers van Yaëll zijn sinds de scheiding van zijn ouders erg achteruit gegaan. 

Yinthe heeft NAH (niet aangeboren hersenletsel) door zuurstoftekort bij haar geboorte

Ontwikkelingsachterstand

De ontwikkeling wijkt maar weinig af van het gemiddelde. De achterstand is nog in te halen.

Ontwikkelingsstoornis

De ontwikkeling van een kind verloopt op meerdere ontwikkelingsaspecten erg afwijkend. Er is een blijvende achterstand.

Armoede

• Meer dan alleen gebrek aan geld
• Minderwaardigheidsgevoel
• Schulden
• Geen geld voor ontspanning of om 'mee te doen'
• Piekeren, bang, onzeker

Wat zijn oorzaken van armoede?

Wat zijn gevolgen van armoede?

Werkloosheid

Werkloosheid komt meer voor onder

• Jongeren
• Ouderen
• Mensen met een migratieachtergrond
• Mensen met een beperking
• Laagopgeleiden

Wat zijn oorzaken van werkloosheid?

Wat zijn gevolgen van werkloosheid?

(V)echtscheidingen

Ex-partners blijven altijd met elkaar verbonden wanneer ze kinderen hebben. Samen ouderlijk gezag.

Vechtscheiding = ex-partner schade aan willen brengen, belang van kinderen uit het oog verloren.

Welke gevolgen ervaren kinderen na een (v)echtscheiding?

Asielzoekers/ vluchtelingen

Een asielzoeker is iemand die in Nederland bescherming heeft aangevraagd. Alleen mensen die in hun land van herkomst gevaar lopen vanwege oorlog, politiek geweld, hun seksuele geaardheid, afkomst of religie hebben recht op bescherming. In de asielprocedure wordt dit onderzocht. Niet iedere asielzoeker wordt erkend als vluchteling. 

Een vluchteling is iemand van wie de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) in de asielprocedure heeft vastgesteld dat hij of zij gevaar loopt in het land van herkomst. Vluchtelingen krijgen een verblijfsvergunning en mogen in Nederland blijven.

Veel asielzoekers/vluchtelingen hebben een psychotrauma.

Huiselijk geweld

Huiselijk geweld is geweld binnen de huiselijke kring van het slachtoffer. 

• partner, ouders, huisgenoten etc.
• lichamelijk, seksueel, psychisch of combinatie

1) 45% van de daders is zelf ook ooit slachtoffer geweest van huiselijk geweld.
2) 1 op de 3 slachtoffers worden vaak maar gemeld door schaamte/angst.

1. beide stellingen zijn niet waar
2. beide stellingen zijn waar
3. stelling 1 is waar, stelling 2 is niet waar
4. stelling 1 is niet waar, stelling 2 is waar

Wat ga jij doen in de kerstvakantie? Voeg een foto toe!

Situatie 

Je loopt stage binnen het kinderdagverblijf de Toermalijn. 
Binnen jouw stagegroep zijn de kinderen rond de 4 jaar. Deze kinderen praten en zijn redelijk zelfstandig. 

Sinds een aantal weken is er een nieuw meisje op de groep, ze is heet Lise en is 3,5 jaar.  Gisteren heb je kennis gemaakt met haar ouders. Haar ouders hebben een verstandelijke beperking en zijn beiden werkloos. 

Lisa heeft moeite om te wennen, dit uit zich in veel huilen, niet zelfstandig willen eten en veel driftbuien. Deze gedragingen passen niet bij haar ontwikkelingsleeftijd. 

Jouw collega's vinden dat de ontwikkeling van Lisa is te wijten aan de achtergrond en de situatie van ouders. 
Wat vind jij?

Geef aan waarom je het eens/ oneens bent met de situatie van de vorige sheet.

Normale en niet- normale ontwikkeling

• Om te bepalen of de ontwikkeling van iemand wel of niet normaal verloopt, moet je uitgaan van de totale ontwikkeling van die persoon (leeftijd, leeftijdsgebonden gedrag per fase etc.)
  
  
•  Normaal heeft veel te maken met maatstaven en referentiekader.
  Wat de een normaal vindt, vindt de ander abnormaal.. 
  
  

• Het milieu waar het kind opgroeit bepaalt in belangrijke mate of in zijn aanleg aanwezige mogelijkheden volledig tot ontwikkeling komen. 

Risicofactoren 
 Zaken die de kans op problemen vergroten

Risicofactoren kunnen op drie gebieden liggen:
- Het kind
- De ouder(s) en/ of het gezin
- De omgeving

Naarmate er meer risicofactoren aanwezig zijn, is de kans op problemen in de opvoeding en ontwikkeling steeds groter.

Welke dingen zorgen ervoor dat jij lekker in je vel blijft zitten?

Beschermingsfactoren 
 Zaken die de kans op problemen verminderen

Beschermingsfactoren liggen tevens op de drie gebieden:
- Het kind
- De ouder(s) en/ of het gezin
- De omgeving

.

Waar denk je aan bij de woorden 'sociale problematiek'?

Sociale problematiek

We spreken van sociale problematiek, oftewel maatschappelijke problematiek wanneer :
mensen zich langdurig in probleemsituaties bevinden, die hen op achterstand zetten ten opzichte van andere mensen.

Bij sociale problematiek gaat het vaak om omgevingsfactoren waarin mensen leven en kinderen opgroeien (belangrijke factor is de ouder- en gezinsfactor). 

Zoek op internet een voorbeeld van sociale problematiek. Doe dit aan de hand van een afbeelding

Voorbeelden van sociale problematiek

• Werkeloosheid
• Verslaving
• Huiselijk geweld
• Slechte woonomstandigheden
• Vereenzaming (onder ouderen) 
• Armoede
  
  

Vaak is er sprake van cumulatie: het ene probleem lokt het andere probleem uit.
Zonder hulp (gevraagd/ ongevraagd) komt een gezin er vaak niet meer uit. 
Vaak is er sprake van achterstandssituaties.