Examentraining aardrijkskunde _ vmbo-tl _ water in het Midden-Oosten

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

H9: Water in het Midden-Oosten

§1: Het Midden-Oosten

De Geo 4 VMBO-KGT

Benodigdheden:

- gekleurde blaadjes voor lagen

- klei voor sedimentgesteente

https:

H9: Water in het Midden-Oosten

§1: Het Midden-Oosten

Hoe is het water in het Midden-Oosten verdeeld?

Het Midden-Oosten is een gebied dat 12 landen omvat:

Anatolië	Noordoost-Afrika	Arabisch schiereiland	Zuidwest-Azië
Turkije	Egypte	Israël, Libanon, Syrië, Jordanië, Irak, Koeweit, Saudi-Arabië, Jemen, Oman	Iran

H9: Water in het Midden-Oosten

§1: Het Midden-Oosten

Hoe is het water in het Midden-Oosten verdeeld?

Geef 4 verklaringen waarom het Midden-Oosten droog is:

(tip: denk aan klimaat en reliëf)

• steppe- en woestijnklimaat op 30º NB = weinig neerslag
• steppe- en woestijnklimaat op 30º NB = veel verdamping
• steppe- en woestijnklimaat op 30º NB = weinig plantengroei
• reliëf houdt neerslag tegen = regenschaduw aan lijzijde

H9: Water in het Midden-Oosten

§1: Het Midden-Oosten

Hoe is het water in het Midden-Oosten verdeeld?

Geef 2 verklaring waarom het Midden-Oosten nat is:

(tip: denk aan klimaat en reliëf)

• Middellandse zeeklimaat = veel neerslag in winters
• Hoge gebergtes = neerslag aan loefzijde

Hesar, Iran

Antalya, Turkije

H9: Water in het Midden-Oosten

§1: Het Midden-Oosten

Hoe is het water in het Midden-Oosten verdeeld?

Hoe komen mensen in droge gebieden in het Midden-Oosten toch aan water?

• rivier(oase), zoals de Nijl in Egypte
• wadi: rivieren die maar een deel van het jaar water bevat
• waterput naar aquifer onder de grond
• bronoase: aquifer raken door reliëfverschillen de oppervlakte

H9: Water in het Midden-Oosten

§1: Het Midden-Oosten

Hoe is het water in het Midden-Oosten verdeeld?

• Welke landen gebruiken rivierwater?
• Welke landen gebruiken aquifers?
• Welke landen gebruiken ontzilt water?
• Welke landen zijn grootverbruikers?
• Welke landen niet?
• Welke sector zijn grootverbruikers?
• Welke sector niet?

H9: Water in het Midden-Oosten

§2: Water delen met de buren

De Geo 4 VMBO-KGT

Benodigdheden:

- gekleurde blaadjes voor lagen

- klei voor sedimentgesteente

H9: Water in het Midden-Oosten

§2: Water delen met de buren

Wordt het water in het Midden-Oosten eerlijk verdeeld?

Sinds de oprichting van de staat Israël in 1967 is het gebied in en rondom Israël in opspraak.

Een van de oorzaken is dat Israël over de jaren de belangrijkste waterbronnen zichzelf heeft toegeëigend. Daar zijn de burgers en overheden van Syrië, Jordanië, Egypte en Palestina het niet mee eens.

This video is no longer available

Welke video was dit?

H9: Water in het Midden-Oosten

§2: Water delen met de buren

Wordt het water in het Midden-Oosten eerlijk verdeeld?

Hoe zit dat nou op de Westelijke Jordaanoever?

Let op: zeer complexe situatie waar je niet zomaar voor of tegen kan zijn!

Ersin in Wonderland: Bethlehem

1. Welk gevolg had de bouw van de beveiligingsmuur voor de bomenboer?
2. Waarom wordt er gebeden naast het land van Fouad, denk je?

1: de bomenboer werd van zijn land en geboortegrond verbannen door de Israëlische overheid aan de andere kant van de grens.

H9: Water in het Midden-Oosten

§2: Water delen met de buren

Wordt het water in het Midden-Oosten eerlijk verdeeld?

Hoe zit dat nou op de Westelijke Jordaanoever?

Let op: zeer complexe situatie waar je niet zomaar voor of tegen kan zijn!

1. 
   Welke 2 oorzaken kent het watertekort in de Westelijke Jordaanoever? 
2. Beargumenteer waarom de 'oplossing' voor schapenboer Hahn Basharat eigenlijk geen oplossing is.

1: Israël's claim op aquifers in de Westelijke Jordaanoever begeleidt niet-hernieuwbaar grondwater naar Israëlisch gebied en met de verdubbeling van de Palestijnse bevolking groeit de vraag naar water.

2: Schapenboer Hahn Basharat moet water inkopen om zijn land te kunnen onderhouden, terwijl hij een arme boer is.

H9: Water in het Midden-Oosten

§2: Water delen met de buren

Wordt het water in het Midden-Oosten eerlijk verdeeld?

In het geval van Syrië en Irak zijn deze landen afhankelijk van de rivieren uit Turkije. Deze Eufraat en Tigris waren ooit de oorsprong van landbouw en landbouwstedelijke samenlevingen in de Vruchtbare Halvemaan. 

H9: Water in het Midden-Oosten

§2: Water delen met de buren

Wordt het water in het Midden-Oosten eerlijk verdeeld?

Maar sinds Turkije heeft besloten stuwdammen in de bovenloop te bouwen om hydro-elektriciteit op te wekken en irrigatiewater vast te houden had dit grote economische, sociaal-culturele en politieke problemen tot gevolg voor Syrië, Irak en de Koerden (zonder staat). 

Let op: zeer complexe situatie waar je niet zomaar voor of tegen kan zijn!

This video is no longer available

Welke video was dit?

H9: Water in het Midden-Oosten

§3: Toenemende watertekorten

De Geo 4 VMBO-KGT

Benodigdheden:

- gekleurde blaadjes voor lagen

- klei voor sedimentgesteente

Israël

H9: Water in het Midden-Oosten

§3: Toenemende watertekorten

Waardoor worden de watertekorten in het Midden-Oosten steeds groter?

Klimaatverandering heeft effect op de waterhuishouding in het Midden-Oosten:

• steeds minder neerslag
• vraag naar water neemt toe
• voorraden raken op

H9: Water in het Midden-Oosten

§3: Toenemende watertekorten

Waardoor worden de watertekorten in het Midden-Oosten steeds groter?

Steeds minder neerslag

• er valt steeds minder regen
• er valt steeds onregelmatiger regen

Om dit in goede banen te leiden is er een goed waterbeheer nodig die:

• de kwaliteit van het water controleert
• de hoeveelheid water controleert en verdeelt

H9: Water in het Midden-Oosten

§3: Toenemende watertekorten

Waardoor worden de watertekorten in het Midden-Oosten steeds groter?

Vraag naar water neemt toe

• explosieve bevolkingsgroei
• groeiende welvaart: nieuwe technologieën voedselproductie en waterwinning
• groeiende welvaart: toename huishoudelijk gebruik en hoge bevolkingsdichtheid in steden in de droogste regio's

H9: Water in het Midden-Oosten

§3: Toenemende watertekorten

Waardoor worden de watertekorten in het Midden-Oosten steeds groter?

Voorraden raken op

• aquifers zijn (bijna) leeg en worden niet of nauwelijks aangevuld
• minder en onregelmatige neerslag betekent minder rivierwater
• minder rivierwater betekent meer vervuiling
• (te)veel zout water

H9: Water in het Midden-Oosten

§4: Oplossingen voor te weinig water

De Geo 4 VMBO-KGT

Benodigdheden:

- gekleurde blaadjes voor lagen

- klei voor sedimentgesteente

H9: Water in het Midden-Oosten

§4: Oplossingen voor te weinig water

Welke manieren zijn er om het gebruik van water te beperken en het aanbod te vergroten?

Waar wordt water voor gebruikt in het Midden-Oosten:

1. Landbouw
2. Huishoudens
3. Industrie

H9: Water in het Midden-Oosten

§4: Oplossingen voor te weinig water

Welke manieren zijn er om het gebruik van water te beperken en het aanbod te vergroten?

Oplossingen om waterschaarste tegen te gaan in de landbouw:

• van traditionele gewassen naar gewassen die minder water vragen
• water uit huishoudelijk gebruik en industrie zuiveren voor irrigatie
• van oppervlakte-irrigatie naar nieuwe vormen van irrigatie

1	2	3
Oppervlakte-irrigatie	Beregening	Druppelirrigatie
via kanaaltjes per stuk landbouwgrond	gecontroleerd per stuk landbouwgrond	gecontroleerd per plant
50-80% verlies	minder verlies	weinig verlies

H9: Water in het Midden-Oosten

§4: Oplossingen voor te weinig water

Welke manieren zijn er om het gebruik van water te beperken en het aanbod te vergroten?

Oplossingen om waterschaarste tegen te gaan

• bewustwording burgers over (over)verbruik
• opgevangen regenwater beschermen tegen verdamping door ondergrondse opslag
• ontzilting: van zout naar zoet water, maar dit is erg duur en kost veel energie
• eerlijke waterverdeling door samenwerking tussen landen in het Midden-Oosten

H9: Water in het Midden-Oosten

§5: Bronnen: Het watergebruik vergeleken

zelf maken !

De Geo 4 VMBO-KGT

Benodigdheden:

- gekleurde blaadjes voor lagen

- klei voor sedimentgesteente

Een paar quizvragen over water in het Midden-Oosten...

Wat voor waterproblemen zijn er in het Midden-Oosten?

1. Veel waterschaarste door slechte voorzieningen
2. Weinig regen dus kan er geen schoon water binnen stromen
3. Ongezuiverd water

Waarom zijn grote bevolkingsconcentraties mogelijk dankzij rivieren?

1. Dan kunnen mensen er komen via de rivier
2. Dat is de enige bron van water
3. Wonen aan een rivier is nu eenmaal mooier
4. Het water is nodig in de fabrieken

Wat zijn de gevolgen van de winning van fossiel water?

1. De hoeveelheid grondwater neemt snel af en is straks op
2. Het regent er veel dus het grondwater wordt aangevuld

Wat is het verschil tussen een bronoase en een rivieroase?

1. Bronoase is langgerekt rivieroase is rond
2. Bronoase is rond en een rivieroase is langgerekt

Wat is de rol van grondwater in de watervoorziening?

1. Dat hebben ze niet nodig
2. Grondwater is er niet in een woestijn
3. Vaak is het de enige bron van water
4. Ze gebruiken het alleen af en toe

Volgende dia: oplossingen water in Midden-Oosten

Sleep de namen van wateren naar de juiste plek:

de Rode Zee

de Middellandse Zee

de Eufraat

de Nijl

de Perzische Golf

Het grootste deel van het Midden-Oosten heeft een steppeklimaat of een
woestijnklimaat.

Wat is de juiste conclusie over de waterbalans en de waterschaarste voor
dit deel van het Midden-Oosten?

1. De waterbalans is negatief en er is geen waterschaarste.
2. De waterbalans is negatief en er is wel waterschaarste.
3. De waterbalans is positief en er is geen waterschaarste.
4. De waterbalans is positief en er is wel waterschaarste.

Bekijk het plaatje over irrigatie in het Midden-Oosten.

Welke uitspraak over het plaatje is juist?

1. Egypte heeft de grootste oppervlakte geïrrigeerd akkerland in het Midden-Oosten.
2. In Egypte wordt voor irrigatie vooral oppervlaktewater gebruikt.
3. In Turkije vindt irrigatie alleen in het oosten plaats.
4. In Turkije wordt meer dan 25% van het akkerland geïrrigeerd.

Neerslag

Waterput

Aquifer

Infiltratie

Ondoorlaten-de laag

Wat is geen gevolg van het te veel gebruiken van aquifer-water?

1. Toename van vervuiling van het water
2. Toename van verzilting
3. Dalend grondwaterpeil
4. Toename van gebruik zeewater voor irrigatie

Op welke manier heeft Turkije het meeste invloed?

1. Zij betalen het meest aan de samenwerking
2. Zij hebben de grootste legermacht
3. In Turkije bouwt stuwdammen
4. Erdogan vind dat al het water van hem is

Wat is een gevolg van de stuwdammen?

1. Minder landbouwopbrengsten
2. Boeren uit Syrië en Irak trokken naar de stad
3. Turkije heeft te veel macht over Irak en Syrië
4. Syrië en Irak krijgen heel veel elektriciteit