Wat jullie nog wilden leren

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Onderwerpen in deze les:

- evolutie van de mens.

- wat was er eerst de kip of het ei?
Extra:

- word er nog steeds geëvolueerd?

- evolueren bacteriën nog?

- hoe hebben dieren zich aangepast om op het land te gaan leven?

- vind evolutie nog steeds plaats?

- evolutie bij dinosauriërs.

Evolutie van de mens

Hoe denk jij dat de mens is ontstaan?
Hoe ziet de geschiedenis van de mens eruit?

10 miljoen jaar geleden ontstonden de eerste mensapen.

A= de gemeenschappelijke voorouder van alle mensapen die zichtbaar zijn op deze afbeelding. Deze gemeenschappelijke voorouder leefde in de bossen. Door klimaatverandering veranderde de bossen in de savanne. Door middel van genetische variatie en natuurlijke selectie paste het lichaam van de
voorouder zich aan, naar de nieuwe klimaatomstandigheden.

Wat is natuurlijke selectie?

Waarom is genetische variatie hier zo belangrijk bij?

Weetje 1

Wetenschappers gaan ervan uit dat de mens door de tijd heen geevolueerd is door klimaatveranderingen. De best aangepaste organisme aan het klimaat overleefde.

Klimaat door de jaren heen:

Hierin zie je dat het klimaat erg veranderd door de jaren heen.

Op de savanne moest de voorouder ver kunnen kijken, om roofdieren aan te zien komen.  De bekken van de voorouder veranderde hierdoor en ze gingen rechtop lopen. 

De voeten werden ook geschikt om mee te lopen. 

We gaan nu verder kijken naar gemeenschappelijke voorouder D.

Australopithecus afarensis

Dit was 3,5 miljoen jaar geleden de eerste mensachtige.
Lucy is een fossiel gevonden in 1974.
Lucy is een bewijs van dat deze
mensachtige bestaan heeft.

Deze soort was 1.20- 1.30 meter lang. 

herseninhoud van ongeveer 400 cc.

Weetje 2:

Lucy heeft haar naam gekregen, aangezien haar ontdekker op dat moment op hun bandrecorder het nummer hoorde van   Lucy in the Sky with Diamonds, een bekend nummer van The Beatles.

Weetje 3:

Lucy is waarschijnlijk om het leven gekomen, omdat ze uit een boom is gevallen.

Australopithecus afarensis is de gemeenschappelijke voorouder van homo erectus en homo habilis

homo habilis

Leefde 2 miljoen jaar geleden in oost-Afrika. 

Deze soort was 1.35 meter lang.

gebruikte hun handen om stenen te

gebruiken als werktuig.

Ze sliepen in hutten en waren jagers en

verzamelaars.

herseninhoud ongeveer 800 cc.

Weetje 4:

Homo habilis wordt ook wel "handymen" genoemd, aangezien er stenen gereedschappen zijn gevonden naast de fossielen van deze soort. Deze gereedschappen zijn niet gevonden langs de fossielen van het soort waar Lucy onder viel.

homo erectus

Leefde 1,6 miljoen jaar geleden in Afrika, Europa en Azië.

Deze soort was 1.60-1.80 meter lang.

Het waren rondzwervende verzamelaars en jagers.

Ze bezaten steeds meer moderne werktuigen
denk aan bijlen en speren.

Ze maakte gebruik van vuur 

herseninhoud ongeveer 950-1200 cc.

Ze bezaten hersendelen die met spraak kunnen worden
geassocieerd.

0

homo erectus is de gemeenschappelijke voorouder van de neanderthaler en cro- magnon mens.

Homo sapiens neanderthalensis

Leefde 250.000 jaar geleden

Lengte: 1.60-1.70 meter

herseninhoud ongeveer 950-1400 cc.

jagers en verzamelaars 

30.000 jaar geleden uitgestorven
Ze gebruikte  werktuigen. Ze kenden ook een primitieve godsdienstige cultuur. Zo begroeven ze bijvoorbeeld hun doden

Cro-Magnon mens (Homo sapiens)

Dit is de ondersoort van de mens zoals wij die nu kennen.
Leefde  35.000 Jaar geleden.
Lengte: 1.50 tot 1.80 meter.
herseninhoud ongeveer 1400 cc.
hoge culturele ontwikkeling
 maakten zij werktuigen, jaagden ze,
visten ze, verzamelden planten en hielden
mogelijk vee, bouwden hutten en maakten kleren

Weetje 5

Onze voorouders hadden allemaal een bruine huidkleur en bruine ogen. Een blanke huid en groene/ blauwe ogen zijn voorbeelden van mutaties.

Hoe kan het dat de cro-magnon de ondersoort van de moderne mens, niet is uitgestorven en de neanderthalensis wel? ondanks dat zij "sterker" waren dan onze ondersoort?

De moderne mens homo sapiens

herseninhoud ongeveer 1400 cc.
lengte: 1.50-2.00

Zo'n 40.000 jaar geleden verspreidden de 'moderne mensen' zich snel en bevolkten ze de moderne wereld.
Hoewel er sprake is van grote onderlinge
verschillen in uiterlijk, wordt vrij algemeen
aangenomen dat de mens in deze periode
niet van uiterlijk veranderd is.

Weetje 6:

Evolutie vind nog steeds plaats: Het gen voor lactose tolerantie heeft zich snel verspreid over de laatste 100 generaties in de laatste 2000 jaar, dit zorgt ervoor dat steeds meer mensen melk kunnen drinken. Ons lichaam zal blijven ontwikkelingen naar de manier van hoe wij leven. 

Weetje 7:

Veel mensen hebben last van rugpijn, aangezien wij nu rechtop lopen en dit voor onze voorouders niet gebruikelijk was.

De hersenen van de "mens" zijn erg ontwikkeld door de tijd heen.

Hoe ziet de mens er over 1000 jaar uit?

uitleg champagne en de mens

Geloof jij dat wij een directe gemeenschappelijke voorouder delen met apen? Leg je antwoord uit

Wat was er eerst?
De kip of het ei?

1. kip
2. ei

Onderbouw je antwoord.

Extra niet verplichte lesstof!

Voor wanneer je:

- eerder klaar bent.

- de leerstof nog een keer wil herhalen.

- nieuwsgierig bent.

Weetje 8:

Wetenschappers denken dat de hik hebben een overblijfsel is van onze voorouder welke in het water leefde. Het is dezelfde spier die er bij vissen voor zorgt dat water verwerkt word in de kieuwen.

Evolutie=

Evolutie beschrijft het proces waarbij erfelijke eigenschappen binnen een populatie van organismen veranderen in de loop van de generaties als gevolg van:

1) genetische variatie > door een mutatie

2) voortplanting > mutatie wordt doorgegeven

3) natuurlijke selectie > proces waarbij individuen die bepaalde geerfde eigenschappen hebben overleven en voortplanten in hogere getallen dan andere individuen die die eigenschappen niet hebben.

Samenvatting:

ooit is alles begonnen met 1 cel. hier is al het leven op aarde uit voortgekomen, dus in zeker zin zijn we verwant aan al het leven op aarde. Alleen we zijn verwanter aan het ene organisme dan het ander, omdat we hier een veel directere gemeenschappelijke voorouder mee hebben.

Uit deze ene cel zijn de eerste meercellige onder water ontstaan. Hierbij ontstonden er verschillende soorten. Hoe dit is gebeurd is onbekend, ze weten alleen dat de verschillende eencellige samen zijn gaan klonteren tot meercellige.

Verschillende diersoorten zijn vanuit het water op het land gaan leven toen dit kon (de omstandigheden op het land lieten dit toe). Zij zijn zich aan gaan passen naar de verschillende milieuomstandigheden die er op het land waren, d.m.v. natuurlijke selectie en zo zijn er verschillende diersoorten ontstaan.

Denk aan het verhaal van Darwin en de vink. Zo kan er uit één diersoort verschillende diersoorten ontstaan. In eerste instantie had je alleen de gemeenschappelijke voorouder die op het vaste land leefde. Deze voorouder is naar de verschillende eilanden gegaan die elk andere voedingsbronnen had. De voorouder heeft zich door middel van natuurlijke selectie aangepast aan de voedingsbronnen op het eiland. Hierdoor zijn nieuwe vinken soorten ontstaan.

Vind evolutie nog plaats

Ja, Natuurlijke selectie vind altijd plaats, want de best aangepaste organisme zullen altijd overleven en voortplanten. maar evolutie kost vele honderden jaren, voordat er een nieuw soort ontstaat. 

De mens leeft in een veilige omgeving, op dit moment en veel huisdieren ook dus natuurlijke selectie speel bij ons veel minder een rol.

Bacteriën ondergaan veel mutaties. Denk aan bacteriën die resistent kunnen worden voor antibiotica. De bacteriën die resistent zijn, zijn het beste aangepast en zullen overleven. De andere bacteriën overleven niet > natuurlijke selectie. 

Hoe hebben dieren zich aangepast om op het land te leven.

Hoogst waarschijnlijk is er een organisme geweest, welke door mutaties poten had en longen. Dit maakte het mogelijk om op het land te gaan leven. 

Denk aan de longvis die op dit moment nog leeft. Deze vis kan zowel op het land als in het water leven. 

Evolutie bij dinosauriërs:

Zie de video op de volgende dia