Samenstellingen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Samenstellingen

Mijn kleinkind is geen klein kind.

Samenstellingen

Hoofdregel

• Een samenstelling is een combinatie van zelfstandige woorden.
  

           - boek + deel = boekdeel

           - brand + weren + man = brandweerman

• Samenstellingen worden aaneen geschreven
  

           - informatie + brief = informatiebrief

           - Laptop + tas = laptoptas

           - feest + café = feestcafé

Tussen -n- (Groene Boekje)

• Als het eerste woord een zelfstandig naamwoord is, waarvan de meervoudsvorm op – en eindigt, dan schrijf je een tussen-n.
  

                    - pannenkoek: de meervoudsvorm hiervan is pannen. Dit eindigt dus op ‘en’, en moet    

                       daarom met een tussen N.

                    - prullenbak, paddenstoel: idem

• Maar!

                     - horlogemaker: het meervoud van horloge is horloges

                     - groentesoep: het meervoud van groente is groentes of groenten

Uitzonderingen

• Schrijf geen tussen-n als het eerste deel van de samenstelling op een zaak of persoon slaat die enig in zijn soort is.

                    - Koninginnedag

                    - zonnewijzer

Bedenk zelf een uitzondering

Uitzonderingen

• Schrijf ook geen tussen-n als het eerste deel een versterkende betekenis heeft.
  

                     - beregoed

                     - pikkedonker

                     - reuzeleuk

                     - stekeblind

Bedenk zelf een uitzondering

Tussen -s-

• Schrijf een tussen- s als je die ook hoort.
  

              - stadsdeel

              - eendagsvlieg

              - officiersloge

              - levensgroot

• Maar let op!
  

              - damesschoen ….want dameskleding

              - stationsstraat …want stationsweg

              - liefdesscène ….want liefdesverdriet

Streepje ertussen (koppelteken)

• Gelijkwaardige woorden
  

   hotel-restaurant

• Woorden met hoofdletters

    Zuid-Afrika

• Met een speciaal teken of cijfers
  

    een 80-jarige, het &-teken

• Bij een afkorting
  

    PRO-diploma

• Verwarring in de uitspraak (botsende klinkers)
  

   mbo-opleiding

                                                                  Radioantenne = geen klinkerbotsing

paard + bloem

1. paardebloem
2. paardenbloem

aap + rots

1. aperots
2. apenrots

aap + trots

1. apetrots
2. apentrots

kippenei

1. fout
2. goed

bureau + stoel

sport + hal

btw + tarief

lade + kast

Wat gaat hier mis?

bezwaarprocedure

1. goed
2. fout

taalspelletjes

1. goed
2. fout

Welke is goed?

1. bewakingsapparatuur
2. bewakings apparatuur

reus + leuk = ........

eend + kroos = ........

Bedenk zelf een samenstelling.
Gebruik tenminste één woord uit deze:
herfst - nevel - oktober - pompoen - boek

Het is voor mij duidelijk hoe ik samenstellingen moet schrijven.

Ja

Nee

Heb jij iets aan deze les gehad?

Ja, ik heb nieuwe dingen gehoord.

Het was een fijne opfrisser.

Nee, ik had de les eigenlijk niet nodig.