wereldeconomie hoofdstuk 1

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5,6

Welkom!

Ben je klaar voor de les?

Wereldeconomie

Wereldeconomie leerdoelen hoofdstuk 1 

Internationaal economisch verkeer

Waarom is er internationale handel?

Intuitief: het ene land (bedrijven in een land) is beter (efficienter) dan het andere in het maken van bepaalde producten

Waarom is er internationale handel?

Producten kunnen het best en het goedkoopst gemaakt worden in bepaalde landen vanwege:

• de natuurlijke omstandigheden (klimaat, grondstoffen)
• de loonkosten per product
• de infrastructuur.
  
• historische omstandigheden.

Comparatieve kostenverschillen

School tv 'Comparatieve kostenverschillen'

Vraag:

Wat is het verschil tussen Adam Smith en David Ricardo's theorie?

Wie moet wat gaan produceren?

• Portugal is in beide producten het meest efficiënt 
• Kleding 90 arbeidsuren vs 100
• Wijn 80 arbeidsuren vs 120
• Absoluut kostenvoordeel
• Ideeën? 

Wie moet wat gaan produceren?

• Kleding 90 arbeidsuren vs 100
• 90/100e of 9/10e zo efficiënt
• Wijn 80 arbeidsuren vs 120
• 80/120e of 2/3e zo efficiënt

• Kleding relatief dichterbij dan wijn => Engeland kleding

Wie moet wat gaan produceren?

• Opofferingskosten
• Ene product uitgedrukt in hoeveel van het andere product je moet opgeven (opofferen)

• 1 kleding = 100/120 of 0,83 wijn (Eng) &  90/80 of 1,13 wijn (Por)
• 1 wijn = 120/100 of 1,20 kleding (Eng) & 80/90 of 0,89 wijn (Por)

• Engeland 'goedkoper' in kleding en Portugal 'goedkoper' in wijn

Karin en Peter werken als (brom)fietsreparateur.
In de tabel staat hoeveel brommers /
fietsen ze per dag kunnen maken.
Wat zijn de opofferingskosten van Karin?

1. 1 fiets 'kost' 2 brommers
2. 1 fiets 'kost' 1,33 brommer
3. 1 brommer 'kost' 2 fietsen
4. 1 brommer 'kost' 0,5 fiets

Comperatieve kostenvoordelen

Om te kijken wie nu het comparatieve (relatieve) voordeel op welk product heeft, kunnen we het beste kijken naar de opofferingskosten in het eigen land.

Huiswerk

• Nakijken/afmaken 4.1 t/m 4.13
• Maken 1.1 t/m 1.19
• Klaar? Lees 'In een handelsoorlog met China verliest uiteindelijk iedereen' uit De Correspondent

Productiefunctie

Arbeid => inwoners/gezinnen

Kapitaal => hulpgoederen bij productie

Factorproductiviteit => 'X-factor'

Totale factorproductiviteit

1. Economisch kapitaal

Innovaties en verbetering infrastructuur

2. Menselijk kapitaal

Scholing van de beroepsbevolking

Totale factorproductiviteit

3. Natuurlijk kapitaal

De geografische ligging en beschikbaarheid van natuur, klimaat en bodemschatten

4. Maatschappelijke factoren

Politieke stabiliteit en kwalitatief goede instituties

Loonkosten

• Nederlandse loonkosten liggen hoger dan die van bijvoorbeeld China
• Hoe kun je als land competitief blijven (of zijn)?

Belastingklimaat

• Deals met belastingdienst Nederland ('Rulings')
• Ierland vs Apple
• Landen concurreren met elkaar => race to the bottom 

Huiswerk

• Nakijken/afmaken 4.1 t/m 4.13
• Maken 1.1 t/m 1.19
• Klaar? Lees 'In een handelsoorlog met China verliest uiteindelijk iedereen' uit De Correspondent

Video

'Vrijhandel ligt onder vuur, hoe komt dat?' De Volkskrant

• Welke analogie wordt gebruikt voor het voordeel van vrijhandel?
• Wat is de kritiek uit linkse hoek op vrijhandel?
• Wat is de kritiek uit rechts hoek op vrijhandel?

Vrijhandel

PB = binnenlandse prijs

PW = prijs wereldmarktprijs

Binnenlands aanbod = HA

Binnenlandse vraag = HV

Import = HV - HA

Consumentensurplus

ABC

Producentensurplus

D

Volledige protectie

Import is verboden

Evenwichtsprijs en hoeveelheid ontstaat weer

Consumentensurplus

A

Producentensurplus

B,D

Welvaartsverlies

C

Volledige protectie is vaak niet realistisch 

Consumentensurplus

A

Producentensurplus

B,D

Overheidssurplus

C (ontvangsten belasting)

Welvaartsverlies

D, E

Huiswerk

• Nakijken/afmaken 4.1 t/m 4.13
• Maken 1.1 t/m 1.19
• Klaar? Lees 'In een handelsoorlog met China verliest uiteindelijk iedereen' uit De Correspondent

Exportquote en importquote

Hoe hoger exportquote + importquote, hoe meer open de economie is

Twee beweringen:
1. Specialisatie van landen leidt tot meer internationale handel.
2. Meer internationale handel leidt tot meer specialisatie van landen.

1. Beide zijn goed
2. 1 is goed en 2 is fout
3. 1 is fout en 2 is goed
4. Beide zijn fout

Synoniem voor wereldwijd handelsverkeer

1. globalisering
2. Multinational
3. protectionisme
4. Concurrentiepositie

Globalisering kan zorgen voor economische groei, maar ook voor werkloosheid.
Daarover gaan de volgende zinnen.
1 Een bedrijf verhuist naar een lagelonenland om goedkoper te produceren.
2 Het wordt voor bedrijven makkelijker om in een ander land te produceren.
3 Nederlandse fabrieksarbeiders verliezen hun baan.
Wat is de juiste volgorde?

1. Globalisering → 1 → 3 → 2 → werkloosheid
2. Globalisering → 2 → 1 → 3 → werkloosheid
3. Globalisering → 3 → 2 → 1 → werkloosheid
4. Globalisering → 2 → 3 → 1 → werkloosheid