H3 - Week 45 - les 2 - samentrekkingen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom!

Nederlands 

Mevrouw Takken, TNL

[e-mail]

Ma, Di, wo, vrij

- Welkom

- Stillezen

- Samentrekkingen (gram.  formuleren en H2)

Doel:

- Je kunt benoemen wat een samentrekking is. 

- Je maakt zelf juiste samentrekkingen.

Vandaag in de les:

Stillezen

Als een woord of woordgroep twee keer voorkomt, mag je het weglaten:

 - dat heet een samentrekking

Samentrekkingen

Er bestaat voorwaartse en achterwaartse samentrekking:

Voorwaartse samentrekking: het gezamenlijke deel wordt genoemd in het eerste deel van de samentrekking en verderop weggelaten: een antieke lamp en een moderne (-);

Achterwaartse samentrekking: het gemeenschappelijke deel wordt genoemd in het laatste deel van de samentrekking en daarvóór weggelaten: binnen- en buitenland.

Samentrekkingen

Samentrekkingen komen voor op drie niveaus:

1. woordniveau 

2. woordgroepsniveau 

3. zinsniveau 

Samentrekkingen

Samentrekkingen komen voor op drie niveaus (in de voorbeelden is het weggelaten deel onderstreept):

1. woordniveau – op de plaats van het samengetrokken woorddeel wordt een streepje geschreven: keukenstoel en -tafel; zon- en feestdagen;

2. woordgroepsniveau 
3. zinsniveau 

Samentrekkingen

Samentrekkingen komen voor op drie niveaus (in de voorbeelden is het weggelaten deel onderstreept): 

1. woordniveau 

2. woordgroepsniveau – binnen een woordgroep worden een of meer hele woorden weggelaten: dure ringen en (-) armbanden; hoge (-) en lage bergen;
3. zinsniveau 

Samentrekkingen

Samentrekkingen komen voor op drie niveaus (in de voorbeelden is het weggelaten deel onderstreept): 

1. woordniveau 
2. woordgroepsniveau 
3. zinsniveau – een of meer zinsdelen (ow, lv, mv, bwb enz.) die twee keer voorkomen, worden weggelaten:
– Iris volleybalt op zaterdag en Peter (-) op zondag.

– Je wilt (-) en krijgt een leuk cadeautje.

Samentrekkingen

Wanneer mag je een samentrekking op zinsniveau gebruiken?

Samentrekken mag alleen als aan drie voorwaarden wordt voldaan:
1. de weggelaten woorden hebben dezelfde functie (zinsdeel, woordsoort),
2. dezelfde betekenis én
3. hetzelfde getal (enkelvoud/meervoud) als de woorden die blijven staan.

Samentrekkingen

Is de samentrekking in deze zin goed?

Zij gaf veel om haar vader en hem een cadeautje

1. ja, dat klopt
2. nee, dat klopt niet

Wat is er fout aan de samentrekking?

Zij gaf veel om haar vader en hem een cadeautje

Zij gaf veel om haar vader en gaf hem een cadeautje

Gaf is samengetrokken. 

Functie - 2x persoonsvorm.

Betekenis - anders, om iemand geven en iemand iets geven is niet hetzelfde. 

Getal - beiden enkelvoud.

Samentrekkingen

Yesser vergat zijn vriendin een cadeau te geven en Yesser vergat zijn vriendin te feliciteren

Mag je Yesser, vergat en zijn vriendin weglaten?

Samentrekkingen

Yesser vergat zijn vriendin een cadeau te geven en Yesser vergat zijn vriendin te feliciteren

Mag je Yesser, vergat en zijn vriendin weglaten?

Samentrekkingen

Ja

Ja

Nee

Yesser vergat zijn vriendin een cadeau te geven en Yesser vergat zijn vriendin te feliciteren

Mag je Yesser, vergat en zijn vriendin weglaten?

Samentrekkingen

Ja

Ja

Nee

Niet dezelfde functie:

1. aan zijn vriendin = mv

2. zijn vriendin = lv

Yesser vergat zijn vriendin een cadeau te geven en Yesser vergat zijn vriendin te feliciteren.

Mag je Yesser, vergat en zijn vriendin weglaten?

Samentrekkingen

Ja

Ja

Nee

Niet dezelfde functie:

1. aan zijn vriendin = mv

2. zijn vriendin = lv

Yesser vergat zijn vriendin een cadeau te geven en haar te feliciteren.

Wat: Werk aan de planner van deze week:
1.  Grammatica H2 - samentrekking: opdracht 1 t/m 5
2. Formuleren H2   - samentrekking controleren:  opdracht 1, 2 en 3

Wanneer: Deze week, in de les (anders huiswerk)

Hoe: Lees de theorie goed door, werk vooral netjes (kwaliteit boven kwantiteit)

Aan de slag: