7.1 (en andere paragrafen)

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

H7 Materialen

7.1 Materiaaleigenschappen

7.1.1 Je kunt benoemen welke materialen warmte, elektriciteit en geluid goed geleiden en welke materialen niet.

7.1.2 Je kunt uitleggen waarom materialen uitzetten als hun temperatuur hoger wordt.

7.1.3 Je kunt beschrijven wat corrosie is.

7.1.4 Je kunt uitleggen wat verspanen is.

7.1.5 Je kunt benoemen hoe je onderdelen van een voorwerp met elkaar verbindt.

Materiaaleigenschappen

• Kleur
• Gewicht
• Hardheid
•  Brandbaarheid
• Fase (vloeibaar, vast of gas)
• Elektrische weerstand

Goede en slechte warmtegeleiders

• Alle metalen zijn goede warmtegeleiders.

• kunststoffen / gassen/vloeistoffen zijn slechte warmtegeleiders. Ze geven de warmte maar heel langzaam door.  Dit noem je isolator.
• 
  

De behuizing van een radiator is een
________
warmtegeleider

1. goede
2. slechte

De knop van een radiator is een
_______
warmtegeleider

1. goede
2. slechte

Het handvat van je fiets op een winterse dag is een _______ warmtegeleider

1. goede
2. slechte

Wat is geleiding?

Stoffen geven warmte door: Geleiders

Stoffen die niet goed geleiden: Isolatoren

Wat is een betere warmtegeleider?

1. Metaal
2. Glas

Wat is betere isolator?

1. Glas
2. Lucht

Elektrische geleiding

Elektrische geleidbaarheid gaat over hoe goed een stof stroom geleid. Metalen zijn hier goed in, maar een plastic laat geen stroom door.

Geleiding geluid

De trillingen verplaatsen zich door de lucht. De lucht noem je de tussenstof waar het geluid zich door verplaatst. 

Het geluid gaat van de geluidsbron, door de tussenstof, naar je oren. 

 

Snelheid van geluid verschilt per tussenstof. 

Ik verwarm een stuk metaal. Zet dit uit of krimt het?

1. Zet uit
2. Krimpt

Uitzetten en krimpen van vaste stoffen:

- Temperatuurstijging - uitzetten

molecuul gaat meer trillen, 

heeft meer ruimte nodig.

- Temperatuurdaling - Krimpen

moleculen gaan minder trillen,

minder ruimte innemen

Wel beschermen tegen corrosie

Ijzer

Hoe?

verven, invetten, verzinken

Niet beschermen tegen corrosie

aluminium

zink 

chroom

Hoe?

Ze vormen een oxide laagje dat hen beschermt

Hout is verspaanbaar

verspanen

enkele voorbeelden verspanen zijn:

> zagen

> beitelen

> vijlen

> frezen

Wat is beter verspaanbaar?

1. Metaal
2. Hout

Verbindingen

• Lassen
• Solderen
• Spijkeren
• Klinken
• Lijmen 
• Schroeven
• Nieten

En nu zelfstandig aan het werk

Maak digitaal opdracht 1 t/m 8 van H7.1

Klaar? dan opdracht 9 t/m 12 (huiswerk)

7.3 Van grondstof tot product

7.3.1 Je kunt beschrijven wat een grondstof, een halffabricaat en een eindproduct is.

7.3.2 Je kunt van een aantal eindproducten benoemen van welke halffabricaten en materialen ze worden gemaakt.

7.3.3 Je kunt de vier stappen van een productieproces beschrijven.

Grondstoffen

Grondstoffen vind je in de natuur.

Voorbeelden van grondstoffen zijn: schapen, bomen, aardolie en ijzererts.

Een erts is een gesteente waarin een nuttige grondstof zit.

Van grondstof naar eindproduct

Voor het maken van een product zijn vier stappen nodig:

1: Grondstoffen uit de natuur halen (winnen);

2: Grondstoffen zuiveren en bewerken;

3: Produceren van halffabricaten;

4: Producten maken uit halffabricaten.

Van grondstof naar eindproduct

Grondstof:

Hout

Halffabricaat:

planken

Eindproduct:

kast

Van grondstof naar eindproduct

Grondstof:

Katoen

Halffabricaat:

geweven stof

Eindproduct:

Trui

Van grondstof naar eindproduct

Grondstof:

Halffabricaat:

Eindproduct:

En nu zelfstandig aan het werk

Maak digitaal opdracht 1 t/m 11 van H7.3

Klaar? dan opdracht 12 t/m 19 (huiswerk)

7.4 

7.4.1 Je kunt beschrijven wat de gevolgen zijn voor het milieu tijdens het productieproces van materialen.

7.4.2 Je kunt beschrijven wat hernieuwbare grondstoffen zijn.

7.4.3 Je kunt manieren beschrijven van afvalverwerking.

7.4.4 Je kunt beschrijven hoe je verantwoord met afval omgaat.

7.4.5 Je kunt afval scheiden in verschillende soorten afval.

Productie en milieu

Het maken van producten heeft gevolgen voor het milieu.

Je moet daarbij kijken naar:

• het verbruik van grondstoffen;

• het verbruik van energie;

• het ontstaan van afvalstoffen.

Van veel grondstoffen is een beperkte hoeveelheid beschikbaar op aarde.

Er zijn ook hernieuwbare grondstoffen. Hiervan ontstaat steeds een nieuwe voorraad.

Wat gebeurt er met je afval?

Huishoudelijk afval:

1. Nuttige toepassing (compost, recycling en hergebruik)
2. Verbranden
3. Storten

Zwerfafval

Verschillende afvalsoorten

1. Papier/karton

2. Plastic

3. Glas

4. Gft-afval

5. Chemisch afval

6. Restafval

Verbranden en storten

• Restafval wordt bij voorkeur verbrandt.
• Deze warmte kan je gebruiken om iets op te warmen.
• Echter komen ook weer verbrandingsgassen vrij.

• Als het afval niet verbrand kan worden is de enige optie storten.

GFT-afval

Compost

Klein chemisch afval (KCA)

Voorbeelden:

• Nagellak
• Medicijnen
• Batterijen
• Lampen
• Elektronica

Broeikaseffect

• De aarde werkt als een kas
• Zonder broeikaseffect is het -18 graden
• Versterkt broeikaseffect
• CO2, koolstofdioxide

Het broeikaseffect

Broeikaseffect:

Het tegenhouden van warmtestraling door broeikasgassen.

Versterkt broeikaseffect:

De laag broeikasgassen wordt dikker, waardoor er meer warmte blijft hangen op aarde. 

Natuurlijk/versterkt broeikaseffect

(versterkt) broeikaseffect

Broeikasgevaar

En nu zelfstandig aan het werk

Maak digitaal opdracht 1 t/m 11 van H7.4

Klaar? dan opdracht 12 t/m 20 (huiswerk)

7.5 Materialen kiezen

7.5.1 Je kunt van een aantal materialen eigenschappen noemen.

7.5.2 Je kunt van eindproducten aangeven van welk materiaal ze gemaakt zijn.

7.5.3 Je kunt een materiaal kiezen voor een praktische toepassing op basis van eigenschappen

Materiaal en eigenschap

- Elk materiaal heeft andere eigenschappen. Hierdoor gebruik je elk materiaal voor andere toepassingen.  

- Als je een eindproduct wilt maken, moet je hiervoor een materiaal kiezen.

- Je kiest een materiaal dat het meest geschikt is voor het eindproduct. 

Materialen kiezen

Bij het kiezen van je materiaal let je op: 

• de eigenschappen van het materiaal;

• de prijs van het materiaal;

• of je gemakkelijk aan het materiaal kunt komen;

• de invloed die de productie van dat materiaal heeft op het milieu.