Mavo 4 -Examentraining

• Beeldende vorming
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 4

Examentraining

BTE 

Vormgeving

Aspecten

• Vorm
• Kleur
• Licht
• Ruimte 
• Compositie

Vorm — Een beeldend kunstwerk kan ruimtelijk zijn (beeldhouwwerk, installatie) of plat (schilde- rij, foto). In beide gevallen is het kunstwerk onder meer samengesteld uit vormen. De vormen kunnen figuratief zijn of volledig abstract. Als vormsoorten onderscheiden we geometrisch (wiskundige vormen) organisch (vloeiende vormen die doen denken aan de natuur) en gestileerd (sterk ver- eenvoudigde, geabstraheerde, maar nog steeds herkenbare vormen). 

Kleur — We onderscheiden verschillende soorten

kleuren. De primaire kleuren zijn geel, rood en

blauw. Als je twee primaire kleuren mengt, krijg

je de secundaire kleuren oranje, paars en groen.

Primaire en secundaire kleuren noem je zuivere

kleuren. Als je alle drie primaire kleuren mengt,

krijg je minder zuivere kleuren. Kleurcontrasten

zijn tegenstellingen tussen kleuren. Deze con-

trasten vallen op en werken als blikvanger. Het

contrast van kleuren die in de kleurencirkel recht

tegenover elkaar staan, noem je een complementair

contrast: blauw – oranje, rood – groen en geel –

paars. Kleuren waarin de component blauw overheerst zijn koude kleuren, overheerst rood of geel,

dan spreek je van warme kleuren. Als koude kleuren

tegenover warme kleuren zijn geplaatst, heet dit

een warm-koud contrast. Zwart en wit zijn geen

kleuren, maar kunnen wel een rol spelen bij het

lichter en donkerder maken van kleuren. Het

contrast tussen lichte en donkere kleuren  noem je licht-donker contrast

Licht — Een ruimtelijk werk ziet er anders uit

bij veranderende lichtval. Dat merk je zeker als

het werk buiten staat. In tweedimensionaal werk,

zoals een foto, schilderij of tekening, kan sprake

zijn van het weergeven van licht en schaduw.

Eigenschaduw is schaduw die je ziet op de niet-

belichte kant van een object. Eigenschaduw

verhoogt de plasticiteit. Slagschaduw is de

schaduw van een object op een ondergrond of

ander object. Sterke contrasten tussen licht en

donker in een tweedimensionaal werk noem je clair-obscur

Ruimte — Driedimensionale kunstwerken nemen

letterlijk ruimte in. Je kunt er omheen lopen en

het werk analyseren in relatie tot zijn omgeving.

Een sokkel is vaak bedoeld om wat meer afstand

tussen object en omgeving te bewerkstelligen.

In een tweedimensionaal werk kan hooguit sprake

zijn van ruimtesuggestie. Er zijn verschillende

manieren om in tweedimensionale kunstwerken

ruimtelijkheid te suggereren:

Kleurperspectief — wat dichtbij is heeft fellere,

zuiverder, kleuren dan wat ver weg is.

Lijnperspectief — een wiskundig onderbouwde

techniek om diepte te suggereren door lijnen die

naar een verdwijnpunt toelopen en voorwerpen

die naar de horizon toe verkleind worden.

Groot-klein — de voorwerpen of onderwerpen

op de voorgrond worden groter afgebeeld dan

voorwerpen die verder weg staan.

Overlapping— het ene voorwerp staat voor,

en overlapt, het andere voorwerp.

Eigenschaduw — verhoogt de plasticiteit

van objecten.

Afsnijding — de voorstelling lijkt door te lopen

buiten de rand van de afbeelding. Hierdoor

ontstaat de suggestie dat er meer ruimt is dan afgebeeld

A

B

C

Voorstelling

De voorstelling is dat wat er op het kunstwerk te zien is en wat het voorstelt. 

Luister naar de docent welk kunstwerk wordt aan de hand van de voorstelling omschreven.

Voorstelling

waar gaat het over/inhoud

/verhaal/thema/boodschap of concept

Betekenis

Wat is het idee, doel, inhoud, invloed

• Voor de kunstenaar
  
• Voor jou
  
• Voor het publiek toen
  
• Voor het publiek nu
  
• Cultureel
  
• Historisch
  
• Maatschappelijk
  
• Economisch 
  
• Religieus
  

Compositie — De ordening van alle vormgevings-

aspecten in een kunstwerk heet compositie. In

beperktere zin betekent het woord ook vlak-

verdeling. Er zijn verschillende termen om

deze vlakverdeling te benoemen. De driehoeks-

compositie en symmetrische compositie staan

voor evenwicht, de asymmetrische en diagonaal-

compositie zijn dynamisch. Bij een overall-

compositie is er geen specifiek punt in het beeld-

vlak waar alle aandacht naartoe trekt. In ruimere

zin is compositie de wijze waarop de kunstenaar

aandacht van de kijker stuurt. Niet alleen vlak-

verdeling, maar ook blikrichtingen, gebaren en

perspectief kunnen daaraan een bijdrage leveren.

Voorstelling

Blikrichting, gebaar, 
gezichtsuitdrukking, houding, 

kleding, landschap, mimiek, 
naar de fantasie, 
naar de waarneming,

 portret, stilleven, vertellend,

vereenvoudigd, abstract, realistisch.

Vormgeving

Aspecten

• Vorm
• Kleur
• Licht
• Ruimte 
• Compositie

Vorm — Een beeldend kunstwerk kan ruimtelijk zijn (beeldhouwwerk, installatie) of plat (schilde- rij, foto). In beide gevallen is het kunstwerk onder meer samengesteld uit vormen. De vormen kunnen figuratief zijn of volledig abstract. Als vormsoorten onderscheiden we geometrisch (wiskundige vormen) organisch (vloeiende vormen die doen denken aan de natuur) en gestileerd (sterk ver- eenvoudigde, geabstraheerde, maar nog steeds herkenbare vormen). 

Kleur — We onderscheiden verschillende soorten

kleuren. De primaire kleuren zijn geel, rood en

blauw. Als je twee primaire kleuren mengt, krijg

je de secundaire kleuren oranje, paars en groen.

Primaire en secundaire kleuren noem je zuivere

kleuren. Als je alle drie primaire kleuren mengt,

krijg je minder zuivere kleuren. Kleurcontrasten

zijn tegenstellingen tussen kleuren. Deze con-

trasten vallen op en werken als blikvanger. Het

contrast van kleuren die in de kleurencirkel recht

tegenover elkaar staan, noem je een complementair

contrast: blauw – oranje, rood – groen en geel –

paars. Kleuren waarin de component blauw overheerst zijn koude kleuren, overheerst rood of geel,

dan spreek je van warme kleuren. Als koude kleuren

tegenover warme kleuren zijn geplaatst, heet dit

een warm-koud contrast. Zwart en wit zijn geen

kleuren, maar kunnen wel een rol spelen bij het

lichter en donkerder maken van kleuren. Het

contrast tussen lichte en donkere kleuren  noem je licht-donker contrast

Licht — Een ruimtelijk werk ziet er anders uit

bij veranderende lichtval. Dat merk je zeker als

het werk buiten staat. In tweedimensionaal werk,

zoals een foto, schilderij of tekening, kan sprake

zijn van het weergeven van licht en schaduw.

Eigenschaduw is schaduw die je ziet op de niet-

belichte kant van een object. Eigenschaduw

verhoogt de plasticiteit. Slagschaduw is de

schaduw van een object op een ondergrond of

ander object. Sterke contrasten tussen licht en

donker in een tweedimensionaal werk noem je clair-obscur

Ruimte — Driedimensionale kunstwerken nemen

letterlijk ruimte in. Je kunt er omheen lopen en

het werk analyseren in relatie tot zijn omgeving.

Een sokkel is vaak bedoeld om wat meer afstand

tussen object en omgeving te bewerkstelligen.

In een tweedimensionaal werk kan hooguit sprake

zijn van ruimtesuggestie. Er zijn verschillende

manieren om in tweedimensionale kunstwerken

ruimtelijkheid te suggereren:

Kleurperspectief — wat dichtbij is heeft fellere,

zuiverder, kleuren dan wat ver weg is.

Lijnperspectief — een wiskundig onderbouwde

techniek om diepte te suggereren door lijnen die

naar een verdwijnpunt toelopen en voorwerpen

die naar de horizon toe verkleind worden.

Groot-klein — de voorwerpen of onderwerpen

op de voorgrond worden groter afgebeeld dan

voorwerpen die verder weg staan.

Overlapping— het ene voorwerp staat voor,

en overlapt, het andere voorwerp.

Eigenschaduw — verhoogt de plasticiteit

van objecten.

Afsnijding — de voorstelling lijkt door te lopen

buiten de rand van de afbeelding. Hierdoor

ontstaat de suggestie dat er meer ruimt is dan afgebeeld

A

B

C

Vormgeving

De vormgeving is hoe het kunstwerk 

opgebouwd, met vorm, licht, kleur, ruimte en compositie

Luister naar de docent en teken wat aan de hand van de voorstelling omschreven word.

Voorstelling

waar gaat het over/inhoud

/verhaal/thema/boodschap of concept

Betekenis

Wat is het idee, doel, inhoud, invloed

• Voor de kunstenaar
  
• Voor jou
  
• Voor het publiek toen
  
• Voor het publiek nu
  
• Cultureel
  
• Historisch
  
• Maatschappelijk
  
• Economisch 
  
• Religieus
  

Compositie — De ordening van alle vormgevings-

aspecten in een kunstwerk heet compositie. In

beperktere zin betekent het woord ook vlak-

verdeling. Er zijn verschillende termen om

deze vlakverdeling te benoemen. De driehoeks-

compositie en symmetrische compositie staan

voor evenwicht, de asymmetrische en diagonaal-

compositie zijn dynamisch. Bij een overall-

compositie is er geen specifiek punt in het beeld-

vlak waar alle aandacht naartoe trekt. In ruimere

zin is compositie de wijze waarop de kunstenaar

aandacht van de kijker stuurt. Niet alleen vlak-

verdeling, maar ook blikrichtingen, gebaren en

perspectief kunnen daaraan een bijdrage leveren.

Examen zoek vraag

Examen zoek vraag

In twee tallen krijg je vragen en antwoorden van een examen.

Zoek bij de juiste vraag de juiste antwoorden

Examentraining

Examentraining:

• Toets bespreken (samen)
• Soorten vragen (samen)
• Oefen examen (alleen)
• Nakijken (2 tallen)
• Tips voor jezelf (2 tallen)

Doel van vandaag:

- Ik herken verschillende soorten examenvragen.

- Ik weet hoe uitgebreid mijn antwoord moet zijn.

- Ik voel me zekerder over het maken van examens doordat ik geoefend heb en weet wat ik kan verwachten.

Tips & Tricks

Tips om te leren - Tip 1

​Vragen kunnen bestaan uit een stukje leestekst waar je vervolgens je kennis op moet toepassen​

Lees dus de vragen en de bijbehorende teksten goed door. ​

Neem de tijd om ook de afbeeldingen goed te bekijken!

Tips om te leren - Tip 2

• Wees duidelijk en gebruik de termen, begrippen en namen, die jullie hebben geleerd in de lessen. ​
  
  
• Het gaat om het inzicht en toepassen van de kennis! ​

Tips om te leren - Tip 3

• Vertel bij beschouwingsvragen dus goed hoe en waar je bepaalde aspecten kunt herkennen. ​
  
  
  

GOED: “Linksonder in het schilderij is een sterk licht-donkercontrast te zien” . ​

FOUT: “beetje donkere kleuren”​ 

Formuleer helder!

Duidelijk zijn

Leg alles goed uit, alsof je het tegen iemand hebt die geen verstand van het onderwerp heeft.​

Veel vragen beginnen met “ omschrijf” , dat zijn vaak lange antwoorden. Kijk ook goed of een vraag uit twee delen bestaat.

Toets bespreken

Examen vragen

Er zijn verschillende soorten vragen. Ze verschillen in moeilijkheid.

De soorten vragen zijn de volgende:

• Vragen over de verschijningsvorm: Wat is het? (Is het in 2D of 3D? Is het toegepaste of autonome kunst? Een bouwwerk, schilderij, toegepaste kunst?)

• Vragen over de voorstelling: Wat is er te zien? (Beschrijf de voorstelling of aspecten van de voorstelling en de betekenis ervan.)

• Vragen over de vormgeving: Die gaan over het gebruik van de beeldaspecten: kleur, vorm, licht,

ruimte en ordening. (Hoe is de compositievorm, het vorm- en kleurgebruik, en de licht-, lijn- en

ruimtewerking? De vragen gaan meestal over de effecten van de vormgevingsaspecten.)

• Vragen over de hanterings- of werkwijze: gebruik van het materiaal en de techniek. (Welk materiaal is gebruikt, welke techniek en op welke manier? Wat is het effect van de gebruikte techniek op het totale beeld?)

• Vragen over de inhoud/boodschap of zeggingskracht: Wat wil de maker overbrengen? Hoe komt het over? Is het agressief, romantisch, feestelijk, energiek, enz.? Waardoor komt dat?

Vervolg soorten vragen:

• Vragen over het proces: Welke fase van het proces is het werk? (Is het een schets of een definitief schilderij? Onderbouw je mening met een argument.)

• Vragen over de functie: Heeft het een gebruiksfunctie, symbolische functie, enz.? (Welke functie heeft dit werk? Hoe functioneert het? Geef een argument.)

Oefen examen

Deze vind je op examenblad.nl. 

Lees vooral ook de antwoordenmodellen een keer door zodat je ziet wat ze van je verwachten qua antwoorden.

Oefen examen

• Maak de vragen van het oefen examen. 
• Noteer elke keer wat voor een soort vraag het is.
• Je krijgt hier 20 minuten voor
• Het maakt niet uit hoe ver je komt
• Lees goed 
• Onderbouw je antwoorden goed

Oefen examen - nakijken

• In twee tallen krijg je het nakijk model.
• Kijk samen jullie examens na.
• Schrijf tips op, "wat kun je verbeteren?"

Huiswerk: Syllabus

Markeer alle begrippen die je nog niet kent.

Zoek de betekenis van deze begrippen op, incl. een voorbeeld afbeelding.

Examentraining:

• Syllabus (2 tallen)
• Pictionary (samen)
• 30 seconds (samen)

Doel van vandaag:

Syllabus

Pictionary

30 seconds