4.3: De weg naar de macht, 1923 - 1933

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

4.3: De weg naar de macht, 1923 - 1933

H4: Nooit meer

Leerdoelen

1. Je kunt sociale, economische en politieke gevolgen van de Beurskrach uitleggen.

2. Je kunt uitleggen waarom Hitler met zijn NSDAP veel steun kreeg.

3. Je kunt uitleggen hoe Hitler de Rijksdagbrand gebruikte om alle macht in Duitsland te verkrijgen.

Wat weet je nog
van de vorige les?

Wereldwijde crisis

Door het Dawesplan ging het even goed met Duitsland. In Amerika stortte de economie juist in. Er werd veel te veel geld geleend door boeren, fabrieken en werknemers. Uiteindelijk konden zij dit geld niet terugbetalen. 

Hierdoor kregen banken ook geen geld meer, waardoor aandelen ook niks waard werden. Op Zwarte Donderdag (24 oktober 1929) verkochten mensen massaal hun aandelen. 

De beurs van Wall Street stortte in. Dit leidde tot een wereldwijde crisis, omdat de VS de grootste economie ter wereld had. In Duitsland kwam deze extra hard aan, waardoor veel mensen hoopten op een sterke leider. 

Opkomst NSDAP

Na zijn mislukte staatsgreep en gevangenisstraf bouwde Hitler de NSDAP uit tot een autoritaire partij. Hitler wilde Duitsland een groot en sterk land maken. 

De NSDAP geloofde niet in democratie, maar in sterk leiderschap. Veel mensen voelden zich aangetrokken tot de ideeën. De bekendste ideeën waren: 

1. Het Verdrag van Versailles moest verdwijnen. Hitler wilde het grondgebied terug en de herstelbetalingen stopzetten. 
2. Weg met de Weimarrepubliek. Hitler geloofde in de dolkstootlegende.
3. Werkloosheid aanpakken. Iedereen moest weer een baan krijgen. 

Populariteit Hitler

Naast de ideeën van de NSDAP waren er nog 3 andere redenen waarom Hitler populair werd. 

• Veel Duitsers waren onder de indruk van de toespraken en idealen van Hitler. Hij kon goed en met veel overtuiging spreken.
• Hitler liet veel propaganda verspreiden in de vorm van optochten, posters en kranten. Joseph Goebbels zorgde dat deze propaganda werd verspreid. 
• De nazi's gebruikten geweld en intimidatie om hun doel te bereiken. Er waren speciale knokploegen, zoals de Sturmabteilung (SA) sloegen iedereen in elkaar die tegen Hitler of de NSDAP waren.

Joseph Goebbels

Door één brand alle macht

Op 30 januari 1933 kreeg Hitler de kans om rijkskanselier te worden. Een maand later brak er een brand uit in het parlementsgebouw: de Rijksdagbrand. Hitler greep deze gebeurtenis aan om al zijn tegenstanders de schuld te geven. 

Het Duitse parlement nam de Machtigingswet aan, waarin de partij van Hitler alle macht kreeg. Alle andere politieke partijen werden direct door Hitler verboden. 

Zo kwam de Weimarrepubliek ten einde en werd Duitsland een dictatuur. 

Tussen 1920 en 1930 pleegde Hitler een staatsgreep. Dat was onder
andere een gevolg van de slechte economische situatie die op dat
moment voor veel onrust zorgde. De staatsgreep mislukte.

In welk jaar vond deze staatsgreep plaats?
En welke omschrijving van de economische situatie past bij dat jaar?

1. jaar: 1923, economische situatie: inflatie in Duitsland.
2. jaar: 1923, economische situatie: wereldwijde economische crisis
3. jaar: 1926, economische situatie: inflatie in Duitsland.
4. jaar: 1926, economische situatie: wereldwijde economische crisis

Hieronder staan vijf gebeurtenissen uit de periode 1914-1918. 

Sleep de gebeurtenissen in de juiste tijdsvolgorde (van vroeger naar later):

Hierna: Evaluatie leerdoelen.

De Beurskrach op Wallstreet (New York) vindt plaats.

Het Dawesplan wordt ingevoerd. 

De Duitse democraten ondertekenen de Vrede van Versailles. 

Mussolini pakt via een geslaagde staatsgreep de macht in Italië 

De staatsgreep van Hitler mislukt, waarna hij in de gevangenis belandt. 

De opkomst van Hitler

Sleep de pictogrammen naar de juiste plek zodat je de opkomst van Hitler duidelijk maakt.

...

...

...

...

...

...

Instagram!

Insta-posts zijn vaak kort. Vat deze les samen in een korte tekst, die je zomaar op insta had kunnen zetten. 

Werktijd

Havo

VWO

Klaar? 

Maak 4.3: De weg naar de macht

Opdr. 1a - 12b

Maak 4.3: De weg naar de macht

Opdr. 1a - 12

Nakijken via Tijd voor GS.