Tekstverbanden en signaalwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Tekstverbanden en 

signaalwoorden

Wat gaan we doen?

Leerdoelen:

1. Aan het eind van de les weet je met welke verbindingsmanieren je een alinea kan verbinden.
2. Aan het eind van de les weet je welke tekstverbanden er zijn.
3. 2. Aan het eind van de les kan je zinsverbanden en tekstverbanden herkennen in een tekst.

Welke signaalwoorden
ken je al?

Alineaverbanden

Signaalwoorden

Een signaalwoord staat in het begin van de alinea en geeft de lezer een seintje over het soort tekstverband. Bijvoorbeeld: maar, ten eerste, ten tweede, verder, daarnaast.

Herhaling

Aan het begin van een nieuwe alinea worden woorden of groepen woorden uit de vorige alinea herhaald. Dat gebeurt soms in dezelfde, maar vaak in andere woorden.

Alineaverbanden

Overgangszinnen met een verwijzing

Overgangszinnen staan meestal aan het begin van een alinea. In een van de zinnen staat een verwijzing naar iets wat eerder is gezegd, vaak in de vorm van verwijswoorden zoals die, dat, deze, hiermee, hiervan, zulke, zo’n, enzovoort.

Aankondigende zinnen

Een aankondigende zin staat meestal aan het eind van een alinea en vertelt wat je verderop in de tekst kunt verwachten.

Tekstverbanden en signaalwoorden

tekstverband	signaalwoorden
chronologisch	daarna, vervolgens, dan
opsommend	ten eerste, ook, bovendien
tegenstellend	maar, echter, in tegenstelling tot
toelichtend	bijvoorbeeld, zo, neem nou
concluderend	dus, daarom, concluderend, dat houdt in
redengevend (waarom iemand iets doet)	omdat, daarom, dus, want, dankzij
oorzakelijk (waardoor iets gebeurt)	doordat, daardoor, als gevolg van
doel-middel	opdat, zodat, om te, door middel van
vergelijkend	zoals, in vergelijking met, als, evenals...
samenvattend	kortom, samengevat, met andere woorden, al met al

oorzaak-gevolg

middel-doel

reden

tegen-stelling

voorbeeld

doordat

want

Zo

daarmee

namelijk

echter

zodat

om te...

bijvoorbeeld

Je ziet tekstverbanden en signaalwoorden door elkaar. Zoek de woorden die bij elkaar horen.

Net als

Als

Kortom

Omdat

Maar

Samenvattend

Tegenstellend

Vergelijkend

Voorwaarde

Tijd

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor samenvatting?

1. al met al
2. dus
3. ten slotte
4. met andere woorden

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor reden?

1. ten eerste
2. omdat
3. bijvoorbeeld
4. maar

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor een voorwaarde?

1. En
2. Maar
3. Mits
4. Dus

Wat is geen tekstverband bij signaalwoorden?

1. Opsomming
2. Doel-middel
3. Verleden
4. Voorwaarde

TEKSTVERBANDEN EN SIGNAALWOORDEN

Wat is een tekstverband?

1. Je verbindt twee teksten met elkaar
2. Je geeft het verband tussen inleiding en slot aan
3. Je geeft aan wat het belangrijkste in een tekst is
4. Je verbindt zinnen en alinea's met elkaar

Een samenvattend tekstverband heeft signaalwoorden als:

1. kortom, om kort te gaan, samenvattend, al met al
2. omdat, maar, vanwege
3. om tot slot te komen,
4. voordat, nadat, achteraf

Bij alle signaalwoorden plaats je een komma voor het signaalwoord.
Behalve bij het signaalwoord .......

1. maar
2. en
3. of
4. want

Tekstverbanden, het signaalwoord 'maar' hoort bij een .......tekstverband

1. opsommend
2. voorbeeldgevend
3. tegenstellend
4. redengevend

Wat is een signaalwoord

Wat zijn signaalwoorden?

1. Woorden die verbanden tussen zinnen leggen
2. Woorden die zelfstandig een betekenis hebben
3. Woorden die iets zeggen over het zelfstandig naamwoord
4. Woorden die extra informatie geven

Kortom, dit was de les over tekstverbanden en signaalwoorden.

1. Doel-middelverband
2. Vergelijkend verband
3. Samenvattend verband

Welk signaalwoord is GEEN signaalwoord voor'chronologisch'?

1. eerst
2. ten slotte
3. daarna
4. denk aan

Schrijf een (net) verhaaltje van 5 zinnen waar minimaal twee signaalwoorden in voorkomen.

Oefenen

Ga naar de link in je mail

1. Maak oefeningen tekst
2. Maak deeloefeningen 1, 2 en 3
3. Maak de oefening verdieping
4. Maak de eindtoets

Dit is ook hele goede oefening voor de toets!