2025-04-02+04 Allergische rinitis in de zelfzorg

• BSP apothekersassistenten
• MBO
• Studiejaar 1

Casus : Deze vrolijke klant staat aan je balie en vraagt om een goede neusspray tegen een verstopte neus.
Welke neusspray geef jij hem mee?

Niet gelijk in mogelijk product denken!

Wat kan er aan de hand zijn?

Heb je genoeg informatie om het juiste geneesmiddel mee te geven?

Nee, dus eerst ga je informatie inwinnen.

Allergische rinitis in de zelfzorg

Allergie

Welke kennis heb jij over allergie?

Welke kennis heb jij nodig om de man een goed advies te geven?

Programma & Lesdoelen

- Kennis over allergische rinitis in de zelfzorg

- Maken van de opdracht 'zz allergische rinitis'

- Bespreken van de opdracht.

Lesdoelen:

- Je weet welke vragen je dient te stellen om tot een goed advies te komen

- Je kent de medicamenteuze adviezen bij allergische rinitis

- Je kent de niet medicamenteuze adviezen bij allergische rinitis

- Je weet welke vragen je dient te stellen om te achterhalen of de klant last heeft van een verkoudheidsvirus of van allergische rinitis

Sensibilisatie= overgevoeligheid, dit kan alleen ontstaan na herhaald contact met een bepaald allergeen.

Elk antigeen maakt specifiek antilichaam (IgE= immunoglobuline E) aan, deze worden in het lichaam opgeslagen door zich te binden aan een mestcel. Bij de heftige reactie tussen antigeen en antilichaam gaat de mestcel stuk en komen mediatoren vrij. Bijv. - histamine→ veel allergische reacties waaronder hooikoorts. - leukotriënen→astma

Welke allergenen ken je ?

Insectenallergeen kan zeer ernstig verlopen, bijen- of wespensteken, met dodelijke afloop.

Allergie

Verkoudheid

Symptomen van alleen allergie

Dezelfde symptomen

Symptomen van alleen verkoudheid

Zoek op wat de symptomen zijn van allergische rinitis en verkoudheid.

Maak in een venndiagram overzichtelijk wat de overeenkomsten en verschillen zijn

Allergie

Verkoudheid

Jeuk aan de neus, 

Jeukende, tranende rode ogen

Jeuk aan gehemelte Kriebelhoest

Niezen, 

Verstopte neus

Loopneus, 

Oorpijn

Moeheid en malaise 

Hoesten 

Keelpijn 

Heesheid 

Hoofdpijn

Verstopte neus=zwelling neusslijmvlies

Allergische rinitis geeft verschijnselen die lijken op een gewone verkoudheid, namelijk een vol gevoel in het hoofd, een verstopte neus of een loopneus en niezen.

Het grote verschil met verkoudheid is dat de verschijnselen van een allergische rinitis langer aanhouden en steeds weer terugkeren. Bij een gewone verkoudheid worden het niezen en de loopneus binnen een of enkele dagen minder en daarna kan het neusvocht helder worden of het kan veranderen in dikkere groene of gele snottebellen.

Het niezen door hooikoorts neemt in de loop van de dag toe en wordt minder in de avond. Dit komt omdat het 's morgens en 's avonds vochtiger is, waardoor er minder stuifmeelkorrels in de lucht hangen. Aan het eind van de middag is de hoeveelheid stuifmeelkorrels aan de grond het hoogst. Ook zijn er bij winderig en droog weer meer stuifmeelkorrels in de lucht dan bij regenachtig weer.

WHAM-vragen

Wie? 

Meest voorkomend tussen 5 en 45 jaar (piek tussen 15-24 jaar). Let op bij zwangerschap en borstvoeding.

Hoelang?

- Hooikoorts: ga na of de klant voorgaande jaren ook klachten heeft gehad, welke medicatie hij toen heeft gebruikt en wat het effect hiervan was.

- Niet-seizoengebonden: vraag of de klachten al lange tijd bestaan, en wanneer ze zich voordoen.

Actie? 

Ga na of de klant al zinvolle maatregelen en/of zelfzorgmiddelen heeft geprobeerd. Als de klant langer dan een week xylometazoline, oxymetazoline of tramazoline heeft gebruikt, kan 'rebound'-congestie de oorzaak zijn van neusklachten

Medicatie? 

Niet van belang.

Naar de huisarts verwijzen: bij voortdurende en/of matig tot ernstige klachten en bij klachten van benauwdheid of kortademigheid (mogelijk astma).

Goed doorvragen op de specifieke symptomen, zodat je weet welke klachten de klant heeft en wat je dus het beste kunt adviseren. 

Medicamenteus advies

• Cetirizine en loratadine

Orale antihistaminica, vooral effectief bij jeuk aan de neus, niezen en loopneus. Ook bij oogklachten. Dagelijks gebruiken of voorafgaand aan blootstelling aan een allergeen. Werken snel.

• Azelastine

Neusspray bij jeuk aan de neus, niezen en loopneus. Oogdruppels bij allergische conjuctivitis.

Eerstekeuzemiddelen

Niet-medicamenteus advies

• Prikkels zoveel mogelijk vermijden.
  
• Niet in de ogen wrijven (verergert klachten).
  
• Goed schoonmaken in huis.
  
• Bij een huisstofmijtallergie is reductie van huisstofmijt mogelijk door beddengoed elke 2 weken op 60 °C te wassen en voor een gladvloeroppervlak in de slaapkamer te zorgen.
  
• Bij een huisdierallergie is het huisdier uit huis plaatsen het meest effectief.

Advies afstemmen op allergeen !

Adviezen benoemen die van toepassing zijn voor de klant

Welke niet medicamenteuze adviezen kun jij bedenken?

Niet in de ogen wrijven als ze jeuken, maar spoelen met lauw water of een vochtig washandje op de ogen leggen.

Douchen voor het naar bed gaan, om pollen uit het haar te houden en het kussen schoon te houden.

Neus goed doorspoelen met een neusdouche van fysiologisch zout.

Kleding en beddengoed schoon houden door dit regelmatig te wassen en in de wasdroger te drogen; niet buiten laten drogen want dan kunnen er pollen in komen.

Het dragen van een zonnebril, waardoor er minder contact is van stuifmeel met het oogslijmvlies.

Hooikoortsweerbericht volgen op internet of social media en activiteiten voor een bepaalde dag aanpassen aan de hoeveelheid stuifmeel in de lucht.

In de zomer de ramen in huis en in de auto gesloten houden. Als het regent of net heeft geregend, zitten er minder pollen in de lucht. Dan kunnen de ramen open.

Zo weinig mogelijk ramen en deuren tegen elkaar openzetten, zodat er zo min mogelijk stuifmeel in huis komt.

Rekening houden met de vakantiebestemming; aan zee en in de bergen is minder stuifmeel dan in het binnenland. Bij voorkeur in een seizoen met weinig pollen op vakantie gaan.

Niet zelf grasmaaien.

Wanneer naar de huisarts verwijzen?

• Bij twijfel of het allergische rinitis is.
  
• Als de klant voortdurend last heeft van klachten, en/of als de klachten matig tot ernstig zijn. • Als de klant zwanger is en voor het eerst klachten heeft (mogelijk zwangerschapsrinitis).
  
• Bij benauwdheid of kortademigheid (mogelijk astma).
  
• Bij ernstig gezwollen oogslijmvliezen en gekleurd oogvocht (infectie van het oog).
  
• Als er uitsluitend klachten aan één kant van de neus zijn (mogelijk poliep of tumor).

Nakijken van de opdracht 

Afkortingen en recepteisen

Pak je antwoorden erbij. 

Zelf aan de slag om de theorie je eigen te maken.

Opdracht: Allergische rinitis in de zelfzorg.

Durf je vragen te stellen

Vr.4 Hoe kom je er achter of een klant allergische rinitis of een verkoudheid heeft ?

Vr.8 Wanneer adviseer je azelastine neusspray en wanneer orale antihistaminica ?

Vr.10 Welke informatie in de folder is belangrijk om met een klant te bespreken ?

Heb jij voldoende kennis over allergisiche rinitis om een goed zelfzorg advies te kunnen geven?

Casus : Deze vrolijke klant heeft een reclame gezien over Prevalin neusspray. Leg uit aan de klant waarom jij geen Prevalin adviseert.

Prevalin neusspray bevat CROMOGLICINEZUUR 20MG/ML en dit is een HISTAMINE-AFGIFTEREMMENDE MIDDEL.

Cromoglicinezuur heeft geen plaats in de behandeling van allergische rinitis. Het werkt minder goed dan de antihistaminica, het moet vaak worden toegediend (6-8x per dag) en het duurt lang voordat de werking intreedt.

Denk jij maar eens 6-8 x aan het innemen van een gnm.

Nakijken van de opdracht 

Afkortingen en recepteisen

Pak je antwoorden erbij. 

Volgende week lesuitval ivm examens. 

Zelfstandig werken & leren:

- Maak een samenvatting van de zelfzorgstandaard

- Maak de Farmalect module

Zelf aan de slag met Farmalect: Zelfzorg - oefenmodule - Allergie

Lees goed de tekst tussendoor, want dat is kennis die je dient te leren. 

Schrijf je vragen op als je dingen tegenkomt die je niet begrijpt. 

Schijf feiten op die handig zijn om te leren.

Hoe heb jij deze les ervaren ?

Leuk

Zinvol

Onzinnig

Stom

eigen mening...