A2A 24 maart 2021

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Spelling blok 4

Vandaag gaan we het hebben over het spellen van samenstellingen. 

Weten jullie al wat dat zijn? Ik test het even op de volgende dia.

Samenstellingen

Samenstellingen

Een samenstelling ontstaat wanneer je woorden gaat combineren, zodat deze samen een nieuw woord vormen.

Bijvoorbeeld: handdoek, boekenkast en keukentafel.

Op de toets...

moet jij samenstellingen correct kunnen spellen. Leer ook de theorie goed. Het is mogelijk dat jullie een aantal theorievragen moeten beantwoorden.

Regel 1: -(e)n schrijven

Is het eerste deel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord dat alleen een meervoud heeft op -n of -en? Schrijf dan - (e)n.

Bijvoorbeeld: paardenstal, vissenkom...

Regel 2: 

Als het eerste deel van de samenstelling geen meervoud heeft, schrijf je geen -n.

Bijvoorbeeld: rijstepap, ereplaats...

Regel 3: 

Als het eerste deel een meervoud heeft op -s, schrijf je geen -n.

Bijvoorbeeld: aspergesoep, etagewoning...

Regel 4: 

Als het eerste deel een meervoud heeft op -s en op -n, schrijf je geen -n.

Bijvoorbeeld: groentesoep (groenten/groentes), gedachtestroom (gedachten/gedachtes)...

Regel 5:

Als het eerste deel van de samenstelling geen zelfstandig naamwoord is, schrijf je geen -n.

Bijvoorbeeld: huilebalk (huilen --> WW), rodekool...

Met -n/-en

Zonder -n

spin + wiel

banaan + schil

spin + web

Sieraden + kistje

seconde + wijzer

gemeente + huis

Regel 6:

Als het eerste deel de betekenis van het tweede deel versterkt, schrijf je geen -n.

Bijvoorbeeld: beresterk, apetrots...

Tip: je kunt het eerste deel vaak vervangen door het woordje 'heel' --> heel sterk, heel trots...

Regel 7:

Als het eerste deel van de samenstelling een unieke persoon/zaak is, schrijf geen -n.

--> Over het algemeen is er hier maar een van.

Bijvoorbeeld: zonnebril, maneschijn...

Regel 8:

Als het woord niet meer herkenbaar is als samenstelling, schrijf je geen -n. 

Het lijkt op een samenstelling, maar is het nooit geweest.

Bijvoorbeeld: spillebeen, hartelust...

Regel 9:

Je schrijft een -s als je deze klank hoort. Als je het niet kunt horen, vervang dan het tweede woorddeel. Hoor je dan wel een -s? Schrijf er dan een.

Bijvoorbeeld: dorpsstraat, dorpskern, reddingsboot...

Dat waren alle regels!

Ik controleer even of jullie de regels ook kunnen toepassen...

Fiets + winkel
Zon + bloem
schat + bout
Station + chef
rogge + brood

Geef voor jezelf even antwoord op de stelling:
Ik beheers deze regels goed.

😒🙁😐🙂😃

Je gaat even aan de slag!

Je maakt opdracht 1, 3 en 4 (alleen vraag 1) op pagina 192-194 in het boek. 

Als je dit vandaag niet af kunt krijgen, is het huiswerk voor 30 maart om 8:00. Lever het in bij de les van vandaag.