Grammatica les 4: soorten werkwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Lezen

10 minuten

Vorige les

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

voorzetsels

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

...weet je welke drie werkwoordsvormen er zijn. 

...weet je wat een voorzetsel is.

Het zelfstandig werkwoord (zww)

• Zelfstandig werkwoorden worden ook wel doe woorden genoemd. Ze geven in een zin aan dat er een handeling (actie) wordt uitgevoerd. 
• Als je dit werkwoord weg zou laten in een zin, blijft een zin over die niet te begrijpen is.
  

• Ik ... naar de stad.
  
• Ik loop naar de stad.
• Ik ben naar de stad ...
• Ik ben naar de stad gelopen.
  
• Wij ... naar school
• Wij gaan naar school.
  
• Ik heb de was ...
• Ik heb de was opgehangen.
  

Het koppelwerkwoord (kww)

• Bij een naamwoordelijk gezegde is er altijd sprake van een koppelwerkwoord in combinatie met een naamwoordelijk deel, dat wordt dan samen met de rest van de werkwoorden het naamwoordelijk gezegde genoemd. 
  

• De kww zijn: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen en heten.
• Walter is lief. (lief = het naamwoordelijk deel)
  
• Walter wordt grootvader. (grootvader = het naamwoordelijk deel)
• Walter blijft voorzitter. (voorzitter = het naamwoordelijk deel)

Let op betekenissen:

lijken: niet in lijken op

schijnen: niet als in de zon schijnt

heten: niet als in ik heet Caro, maar als het heet hier leuk te zijn (soort schijnen)

dunken en voorkomen: zie heten

Het hulpwerkwoord (hww)

• In tegenstelling tot een zelfstandig werkwoord kan een hulpwerkwoord nooit zelfstandig voorkomen. Het komt altijd voor in combinatie met een ander werkwoord (een zelfstandig werkwoord of een koppelwerkwoord).

• Walter heeft een brief geschreven. 
  
• Walter moet een brief schrijven. 
  
• Walter gaat een brief schrijven. 
  
• De brief wordt geschreven door Walter.
  

Zij (is) een goede leerling

1. Hulpwerkwoord
2. Zelfstandig werkwoord
3. Koppelwerkwoord
4. Plant

Wij (hebben) gisteren een film gekeken

1. Hulpwerkwoord
2. Zelfstandig werkwoord
3. Koppelwerkwoord
4. Dinosaurus

De kinderen (leiden) de presentatie morgen

1. Hulpwerkwoord
2. Zelfstandig werkwoord
3. Koppelwerkwoord
4. Dinosaurus

De hond (was) bang voor het voorvwerk

1. Hulpwerkwoord
2. Zelfstandig werkwoord
3. Koppelwerkwoord
4. Kat

Jij (bent) altijd zo vrolijk

1. Hulpwerkwoord
2. Zelfstandig werkwoord
3. Koppelwerkwoord
4. Stoel

Maak een zin met het hulpwerkwoord (heeft)

Maak een zin met het Koppelwerkwoord (waren)

Bedenk zelf een zin met een zelfstandig werkwoord.

Wat ging goed?

Ik weet welke werkwoordsvormen er zijn

Ja

Nee

Een beetje

Ik weet wat een koppelwerkwoord is

Ja

Nee

Een beetje

Aan de slag!

Maak de opdrachten via de volgende linkjes:

1. https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-voorzetsels-bijwoorden-en-voegwoorden-2/

2. https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-voorzetsels-2/

3. https://www.cambiumned.nl/oefeningen/werkwoorden/

4. https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-2-werkwoorden-benoemen-niveau-brugklas/

5. https://www.cambiumned.nl/woordsoorten/werkwoorden/