Herhaling H4 krachten en bweging

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

H4 krachten

Herhaling

Voor vandaag

• Oefentoets verder afmaken?
• Oefentoets bij langs
• Punten voor toets bij langs 

Oefentoets afmaken

Lijkt op echte toets!!

Oefentoets bespreken

Lijkt op echte toets!!

4.1 Krachten

Leervragen 4.1 

• Wat is een kracht?
• Welke soorten krachten zijn er?
• Hoe teken je een kracht?
• Hoe meet je een kracht?
• Kunnen krachten samenwerken?

Kracht effect

1. Door een kracht kan de vorm veranderen
2. Door een kracht kun je de snelheid veranderen
3. Door een kracht kan de richting veranderen 

Soorten krachten 

• Zwaartekracht 
• Spankracht 
  
• Normaalkracht
• Wrijvingskracht
• Spierkracht

Kracht is 628 N

Zwaartekracht = 

een kracht op de massa  

• Welke kracht op de weegschaal? 

10 N = 1 kg 

F_z

Hoe bereken je de zwaartekracht?

Zwaartekracht = Massa (in kg) x 10

F_z = m x 10 

10 N = 1 kg 

Krachtmeter

• Elke krachtmeter heeft een ander meetbereik.
• Hangt af van de stugheid van de veer. 
• Schaalverdeling.

Krachten tekenen

• aangrijpingspunt
• richting
• lengte

Het zwaartepunt

Elk voorwerp heeft een zwaartepunt. 

Het zwaartepunt is het aangrijpingspunt van de zwaartekracht. 

Bij voorwerpen met een regelmatige vorm en samenstelling zit het zwaartepunt in het midden van het voorwerp.

De grootte van een kracht

krachten tekenen we als pijlen

hoe groter de pijl, hoe groter

de kracht.

meerdere krachten in 1 plaatje

gebruiken dezelfde schaal

Netto kracht 

Nettokracht is de som van de krachten (F_netto)

F_netto is?

Wie gaat winnen?

4.2 Kracht en versnelling

Leervragen 4.2

• Hoe veranderen krachten de snelheid?
  
• Waarvan hangt de versnelling af?/ hoe bereken je de versnelling?
  
• Hoe beweegt een vallend voorwerp?/ hoe bereken je de zwaartekracht?
  

Soorten krachten 

• Aandrijfkracht
• Wrijvingskracht -->

1. Rolwrijving
2. Luchtwrijving 

De aandrijfkracht is de kracht die in de motor wordt gegenereerd. De kracht wordt gebruikt om de auto aan te drijven. 

Nettokracht

Nettokracht = 0

evenwicht

Geen verandering

Nettokracht = 0

Verandering van beweging

/

Hoe verander je de snelheid?

Versnellen

De spierkracht van de fietser is groter dan de tegenwerkende krachten.

+

Constante snelheid

De spierkracht en de tegenwerkende krachten zijn even groot.

0

Vertragen

De wrijvingskracht is groter dan de spierkracht.

-

Remmen

De spierkracht is kleiner dan de tegenwerkende krachten, want de spierkracht is nu 0. Remmen is eigenlijk gewoon heel snel vertragen.

--

https://phet.colorado.edu/sims/html/forces-and-motion-basics/latest/forces-and-motion-basics_en.html

Versnelling

nettokracht = massa x versnelling 

Fnetto = m x a 

nettokracht	Fnetto	in N
massa	m	in kg
versnelling	a	in m/s 2

voorbeeld berekening

De auto met caravan hebben samen een massa van 2500 kg. De automotor levert een nettokracht van 3000 N. Hoe groot is de versnelling?

Gegeven

Gevraagd

Formule

Berekenen

Antwoord

• m = 2500 kg en Fnetto = 3000 N

• Versnelling (a)

• a = Fnetto : m 

• a = 3000 : 2500 = 1,2

• Versnelling is 1,2 m/s²

Valversnelling

_{Valversnelling wordt ook wel gravitatiekracht genoemd.} 

g _aarde  =  9,81 m/s2

Aan elke kg op aarde wordt met een kracht van 9,81 N getrokken. Ronden ze in het boek af op 10 N

1 N = 10 g 

Vallend voorwerp

• Zwaartekracht veroorzaakt versnelling van 10 m/s²
• Valversnelling (g)
• Eerder: Fz = m x 10
• Fz = m x g 

Versnelling (a)

F_netto = m x a 

Hangt af van hoeveel harde je gaat. 

Valversnelling (g)

F_z = m x g 

10 m/s² aarde en 

1,6 m/s² maan

Boekenlegger 

Formules/ gegevens tot nu toe

• 1 kg = 10 N
• F_z = m x 10 (aarde)
• F_z = m x g 
• F_netto = m x a

Zwaartekracht	F z	in N
massa	m	in kg
valversnelling	g	in m/s 2
Nettokracht	F netto	in N
versnelling	a	in m/s 2

4.3 Snelheid

Leerdoelen 4.3 

• Hoe bereken je de snelheid in km/h?
  
• Hoe bereken je de snelheid in m/s?
• Hoe ga je van m/s naar km/h?
• Hoe teken je een afstand- tijd diagram?
• Welke soorten bewegingen zijn er?

Eenheden van snelheid

x 3,6

m/s                                                                         km/u

: 3.6

1 uur = 3600 sec

1 km = 1000 m 

Omrekenen

Snelheid berekenen

                           afstand                               s

snelheid = -------------              v = -----------

                               tijd                                       t

snelheid = afstand : tijd             v = s : t 

voorbeeld berekening

Je fiets 9,6 km naar school in 30 minuten. Bereken de snelheid in km/h. 

Gegeven

Gevraagd

Formule

Berekenen

Antwoord

• s = 9,6 km  t = 30 min = 0,5h

• v (in m/s)

•  v = s : t 

•  v = 9,6 : 0,5 = 19,2

• Snelheid is 19,2 km/h

voorbeeld berekening

De auto rijdt met 72 km/h. De auto legt een afstand af van 180 km. Hoe lang doet de auto erover?

Gegeven

Gevraagd

Formule

Berekenen

Antwoord

• V = 72 km/h en s = 180 km

• tijd (t)

• t = s : v

• t = 180 : 72 

• t = 2,5 h = 2 uur en 30 minuten 

Samengevat 

Je kunt aan de vorm van de grafiek een versnelde, een constante en een vertraagde beweging herkennen.

4.4 Hefbomen

Leervragen 4.4 

• Waarom gebruiken we hefbomen?
• Hoe werkt een hefboom?
•  Hoe reken je met de hefboomregel?
• Wat zijn katrollen en takels?

Waarom gebruiken we hefbomen?

Een hefboom vergroot je kracht.

Hoe werkt een hefboom?

Onderdelen: hefboom heeft een arm, kracht en een draaipunt

F₁ x l₁ = F₂ x l₂

21 x 15 = 12 x 24

 315 = 288

Ze zijn dus niet gelijk aan elkaar, geen evenwicht. 

Links groter, dus daar zal het naar toe kantelen. 

Op toets ook echt berekening laten zien!

Takel

Toetsvraag 1: wat is de vaste katrol, wat de losse?

Toetsvraag 2: kist heeft Fz van 600 N, welke kracht nodig om deze op te halen?

Toetsvraag 3: kist wordt 1,5 m omhoog gehijst, hoeveel touw inhalen?

Einde van de les

• Oefen thuis nog met oefentoets: neem blad en antwoordenblad mee!
• Vergeet niet eenheid/ berekeningen op de toets 
• Neem rekenmachine, geodriehoek en boekenlegger mee.