1, Spijsverteringsstelsel- les 1

• Anatomie
• MBO
• Studiejaar 1

Wat gaan we doen

Leerdoelen

Anatomie spijsvertering

LEERDOELEN

Algemene bouw wand spijsverteringsstelsel

Mondholte: onderdelen, bouw en functie, hoe werkt slikken en wat gebeurt er in de omliggende structuren tijdens slikken?

Keelholte: Latijnse naam, functie en bouw

Slokdarm: Latijnse naam, functie en bouw

Maag: Latijnse naam, bouw, maagsap (bestanddelen), 

Dunne darm: 3 onderdelen (Ned. en Latijnse naam), functies, , van andere organen (welke organen) in de dunne darm 

Welke organen kom je tegen in het
spijsverteringsstelsel?

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Slokdarm

Maag

Lever

Galblaas

Alvleesklier

12-vingerige darm

Dunne darm

Dikke darm

Blinde darm

Wormvormig aanhangsel

Endeldarm

Anus

Het spijsverteringsstelsel heeft als functie het voedsel te verteren.

De belangrijkste stoffen die hierbij vrijkomen zijn suikers, eiwitten en vetten

De vertering begint al in je mond door de vermenging met speeksel, via je slokdarm naar de maag en daar blijft het 2-6 uur.

Maagsappen breken nog meer af en vervolgens laat je maag kleine porties los naar de darmen waar het laatste en belangrijkste stuk van de vertering begint. Deze fase duurt vijf tot zes uur. De alvleesklier en de galblaas geven in de darmen hun verteringssappen af aan de voedselbrij. 

De darmwand neemt de bruikbare voedingsstoffen op en geeft ze af aan het bloed. Dit bloed komt terecht in de lever. In de lever worden alle opgenomen stoffen verwerkt. Na twaalf tot vierentwintig uur verlaat het onverteerbare gedeelte van de voeding je lichaam via de endeldarm.

De mondholte is het begin van het spijsverteringsstelsel.

Voedsel wordt vermengd met speeksel en slijm

Smaakpapillen bevinden zich op de tong

Het maakt deel uit van het ademhalingsstelsel

Ism tong en stembanden, maakt de mondholte dat spreken en zingen mogelijk is

De mondholte is aan de binnenzijde bedekt met

1. Cilindrisch epitheel
2. Kubisch epitheel
3. Plaveiselepitheel

De binnenzijde van je mondholte is bedekt met meerlagig plaveiselepitheel. Hierin liggen vele slijmcellen die samen met het speeksel je mondholte vochtig houden.

Je kauwspier en je slaapspier zorgen ervoor dat tanden en kiezen krachtig op elkaar kunnen komen. De kauwspier is de sterkste spier van het lichaam.

Het gebit is bestand tegen allerlei invloeden.
 

1. 

2.

3.

4. 

5.

6.

7.

8.

Glazuur

Tandbeen

Pulpaholte

Tandvlees

Kroon

Wortel

Kaakbot

Tandhals

Met je gebit maak je het voedsel in je mondholte klein. Het blijvende gebit bestaat uit 32 tanden en kiezen (elementen), 16 in de bovenkaak en 16 in de onderkaak. 

Waarvan 4 snijtanden, 2 hoektanden, 4 kleine kiezen (valse kiezen) en 6 grote kiezen (ware kiezen). 

De functie van elk element hangt af van de vorm. De snijtanden kunnen voedsel doormidden snijden, hoektanden kunnen weefsels afscheuren en kiezen vermalen de voedselbrok.

Op welke momenten neemt de
speekselproductie toe?

De speekselklieren maken dag en nacht speeksel aan, maar bij bepaalde prikkels neemt de productie toe:

• als je iets proeft of ruikt, zoals bij zoete of bittere stoffen;
• mechanische prikkels, zoals kauwen op hard voedsel of kauwgom;
• pijn- of drukprikkels, zoals een tandvleesontsteking of druk van een gebitsprothese;
• psychische factoren, zoals stress of angst (droge mond), gedachten aan voedsel bij honger (watertanden).

Rond je mondholte liggen drie paar grote speekselklieren:

• oorspeekselklier (glandula parotis), deze ligt voor je oor aan de buitenkant van je onderkaak;
• onderkaakspeekselklier (glandula submandibularis), deze ligt aan de binnenkant van je onderkaak, ter hoogte van je laatste kies;
• ondertongspeekselklier (glandula sublingualis), deze ligt wat meer naar voren, onder de tong.

Wat zijn de vier functies
van speeksel ?

Het speeksel heeft een aantal belangrijke functies:

• Vertering van voedsel. Het speeksel bevat het belangrijke enzym amylase. Een enzym is een hulpstof die het afbreken van stoffen versnelt. 

            Amylase en gele vla..

• Bescherming van de mondholte tegen infecties;
• Tegengaan van slijtage van tanden en kiezen. 
• Het speeksel vormt een beschermend laagje op het tandglazuur.

De tong is door 8 spieren in staat om te bewegen. Het bevat heel veel zintuigen, waardoor dingen in de mond vaak groter lijken dan ze daadwerkelijk zijn

Welke smaak proef je waar?

1.

2.

3.

4.

Bitter

Zoet

Zuur

Zout

De keelholte

1

2

3

4

5

6

7

8

9

neusholte

mondholte

huig

keelholte

tong

strottenhoofd

luchtpijp

strottenklepje

slokdarm

In je keelholte (larynx) kruist het spijsverteringsstelsel het ademhalingsstelsel. Door een speciale bouw, in combinatie met de slikreflex, kan er in normale situaties geen voedsel in je luchtpijp terechtkomen. Je keelholte laat de voedselmassa door naar je slokdarm.