5v - littérature du 19ème siècle - le romantisme 23/24

• Frans
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

A: théorie/ achtergrond Romantiek

B: Lamartine

C: Victor Hugo

D: récapitulation

Qu' est-ce qu' on va faire aujourd'hui

• Vandaag Romantisme  ( een opdracht bij LAMARTINE ) 
• De kenmerken van de stromingen zie je terug in het werk van de schrijvers.
• Je vergroot je leesvaardigheid door de gedichten en  extraits te bestuderen
  
• Je bouwt aan je woordenschat
•  Je leert je verplaatsen in de tijd, de schrijver of het personnage
• waardoor je ook weer bouwt aan begrip voor een ander. 
  

De romantiek ontstaat omstreeks 1750 in Duitsland en Engeland. Ongeveer een halve eeuw later wordt deze stroming in Frankrijk belangrijk. De romantiek zet zich af tegen de strenge regels van het classicisme in toneel en poëzie. Ook het rationalisme van de verlichting moet het ontgelden: men gelooft niet meer dat het menselijke verstand alle problemen kan oplossen en dat vooruitgang altijd goed is. Het gevoel en de verbeelding staan in de romantiek voorop. 

De romantiek ontstaat omstreeks 1750 in Duitsland en Engeland. Ongeveer een halve eeuw later wordt deze stroming in Frankrijk belangrijk. De romantiek zet zich af tegen de strenge regels van het classicisme in toneel en poëzie. Ook het rationalisme van de verlichting moet het ontgelden: men gelooft niet meer dat het menselijke verstand alle problemen kan oplossen en dat vooruitgang altijd goed is. Het gevoel en de verbeelding staan in de romantiek voorop. 

Napoléon Bonaparte

Duitsland en Italië in. Zolang Napoléon militaire overwinningen behaalt, is hij erg populair. Dit ondanks het feit dat hij zich gedraagt als een dictator: veel van de vrijheden die tijdens de Revolutie verworven zijn, verdwijnen onder zijn bewind. Na zijn nederlaag op het slagvaeld van Waterloo in 1815 wordt Napoléon naar Sint Helena verbannen. 

Tussen 1789 en 1799 maakt Frankrijk en revolutionaire periode door, vol onrust en chaos. In 1799 pleegt Napoléon eeen staatsgreep en sticht hij een keizerrijk. In de beginjaren van zijn bewind kent Frankrijk een periode van relatieve rust. Daarna begint Napoléon een aantal oorlogen om zijn keizerrijk uit te breiden. Dat lukt: hij lijft landen als Spanje, Duitsland en Italië in. Zolang Napoléon militaire overwinningen behaalt, is hij erg populair. Dit ondanks het feit dat hij zich gedraagt als een dictator: veel van de vrijheden die tijdens de Revolutie verworven zijn, verdwijnen onder zijn bewind. Na zijn nederlaag op het slagvaeld van Waterloo in 1815 wordt Napoléon naar Sint Helena verbannen. 

Le romantisme dans la peinture

Eugène Delacroix:

Jeune Orpheline au cimetière

Théodore Géricault

Le Radeau de la Méduse

Caspar David Friedrich

Voyageur contemplant une mer de nuages

Franse schilders: Eugène Delacroix en Théodore Géricault: Historische en mythologische taferelen. Hun werken waren krachtig en vol pathos, maar anders dan hun classicistische voorgangers stelden zij vooral de naamloze held en het in rampzalige omstandigheden verwikkelde individu centraal. Daarbij ging het hun minder om de theatraliteit, maar vooral om de menselijke hartstocht.

In de romantiek trachtten kunstenaars uiting te geven aan hun eigen (vaak rauwe) gevoelens, verleidingen, hun hoop of vrees. Er was daarbij geen ruimte voor compromissen: men was een held of een totale mislukkeling. In hun schilderijen draaide alles om beweging, felle kleuren, een woeste toets (ruw aangebrachte verf) en een dramatische voorstelling. Veel voorkomende thema's waren liefde, dood, heroïek en de wonderen van de natuur. Uitgebeeld werd een wereld met grootse, elementaire krachten, die nauwelijks door de mens beteugeld konden worden.

Duitse schilder: Caspar David Friedrich

Friedrich maakte meditatieve schilderijen, waarin de romantische beleving van het ruige landschap goed te zien is. Hij benadrukte de weidsheid van het landschap, vaak door er een wandelaar af te beelden die je alleen vanaf de rug ziet. In de landschappen van Friedrich komen vaak ook mystieke elementen als gotische ruines en begraafplaatsen voor, die de werken een mysterieuze, religieuze geladenheid geven.

Friedrich had de overtuiging dat de mens van zijn religieuze wortels was vervreemd. De geest van de Verlichting leidde tot een breuk met de traditionele kerk, waarin de mens zich veilig en geborgen had gevoeld. De mens raakte vervreemd van God en de natuur. Friedrich zocht naar een eenvoudige, paradijselijke oerwaarheid. Hij schilderde de natuur als een spiegel van zijn persoonlijke gevoelens: de mens wordt afgebeeld als een nietig figuurtje in de overweldigende natuur.

Le romantisme dans la musique

Hector Berlioz

Franz Liszt

Friedrich Chopin

De romantiek is een kunststroming uit de 19e eeuw. In de romantische periode van de klassieke muziek maken componisten steeds grotere composities met steeds meer noten en moeilijkere ritmes. De orkesten werden groter en ze gebruiken veel en vreemde, niet eerder toegepaste muziekinstrumenten. Er is veel drama en emotie te horen. Alles draait om wat mensen voelen, fantasie en de natuur. Veelvuldig terugkerende thematiek omvat dan ook onder andere de verheerlijking van de liefde (zowel de ideale als onmogelijke), hang naar het nostalgisch verleden, hernieuwd enthousiasme voor de natuur, de dood en de spontane en subjectieve menselijke emoties als vreugde, verdriet, verwondering, angst, pijn en verlangen.

Afkomstig uit rijk milieu, vader 3 x minister van financiën bij het hof van Lodewijk XVI. Calvinistisch, vrijzinnig. Vader nam ontslag vanwege geldverslindende activiteiten van het hof vaan de koning. Madame de Staël bewonderde ideeën van Jan Jacques Rousseau. Ze wordt verbannen door Napoleon, gaat reizen door Europa, ontmoette in Duitsland grote romantici als Goethe. Was onder de indruk van de economische en intellectuele ontwikkelingen in Duitsland.

Werken:

• Essay De l’Allemagne (ideaalbeeld van Duitsland dat als voorbeeld voor Frankrijk moest dienen)
• Roman Corinne ou L’Italie (autobiografisch)
  

https://nl.wikipedia.org/wiki/Madame_de_Staël

Afkomstig uit rijk milieu, vader 3 x minister van financiën bij het hof van Lodewijk XVI. Calvinistisch, vrijzinnig. Vader nam ontslag vanwege geldverslindende activiteiten van het hof vaan de koning. Madame de Staël bewonderde ideeën van Jan Jacques Rousseau. Ze wordt verbannen door Napoleon, gaat reizen door Europa, ontmoette in Duitsland grote romantici als Goethe. Was onder de indruk van de economische en intellectuele ontwikkelingen in Duitsland.

Werken:

Essay De l’Allemagne (ideaalbeeld van Duitsland dat als voorbeeld voor Frankrijk moest dienen)

Roman Corinne ou L’Italie (autobiografisch)

https://nl.wikipedia.org/wiki/Madame_de_Staël

Belangrijke staatsman en historicus. Afkomstig uit adellijke en koningsgezinde familie, maar kiest toch voor vernieuwingsgezinde partijen. Wordt beschouwd als de vader van de Franse romantiek. De aanleiding tot zijn dichterschap is een kortstondige relatie met Julie Charles, een getrouwde vrouw die hij in 1816 ontmoet bij het Lac du Bourget (in Zwitserland). Hij wordt erg verliefd op haar, maar ze is ernstig ziek en overlijdt een jaar later. Het verdriet om dit verlies staat centraal in het gedicht Le Lac: daarin keert Lamartine terug aan de oever van het meer om terug te kijken op hun intense liefdesrelatie.

Belangrijke staatsman en historicus. Afkomstig uit adellijke en koningsgezinde familie, maar kiest toch voor vernieuwingsgezinde partijen. Wordt beschouwd als de vader van de Franse romantiek. De aanleiding tot zijn dichterschap is een kortstondige relatie met Julie Charles, een getrouwde vrouw die hij in 1816 ontmoet bij het Lac du Bourget (in Zwitserland). Hij wordt erg verliefd op haar, maar ze is ernstig ziek en overlijdt een jaar later. Het verdriet om dit verlies staat centraal in het gedicht Le Lac: daarin keert Lamartine terug aan de oever van het meer om terug te kijken op hun intense liefdesrelatie.

Romantisch dichter en toneelschrijver. Afkomstig uit een welgestelde en gecultiveerde familie. Beïnvloed door de werken van Rousseau.

Nadat zijn eerste toneelstuk flopte, schreef hij alleen nog toneelstukken die bestemd waren om te lezen en niet om opgevoerd te worden.

Belangrijke theaterstukken: Lorenzaccio en Les Caprices de Marianne. Beide werken zijn autobiogfrafisch. Hij laat een grote vrijheid zien in de toepassing van de gebruikelijke regels voor het klassieke drama. Musset doorbrak de klassieke indeling in scènes en bedrijven en schiep schilderachtige tableaus door scènes te groeperen. Ook wat betreft de verhaallijn bracht Musset veranderingen aan. In plaats van een rechtlijnig verhaal dat naar een eindoplossing evolueert, gebruikte Musset een kronkelende lijn zonder werkelijke oplossing, zoals in het leven ook niets voor altijd wordt opgelost.

Een beroemde grote gedichtencyclus is Les Nuits (1835-37), geschreven na zijn breuk met de schrijfster George Sand, en getuigt van een zekere weemoed en verscheurdheid. In de vier gedichten waaruit de cyclus bestaat vertelt Musset over zijn gevoelens en ervaringen. Hij treedt in dialoog met zijn geliefde, vertelt over zijn zin in het leven en vertrouwt ons zijn lijden toe. Les Nuits is dus autobiografisch van oorsprong. Musset gaat er op zoek naar de andere, geheime ik, die in hem verscholen ligt.

Door zijn vermogen om zijn persoonlijke liefdesgeschiedenissen op een zeer subtiele wijze te verwoorden werd Musset ook wel de dichter der jonge liefde genoemd.

Heel vaak vindt men in Mussets werk personages met een dubbele persoonlijkheid. In zijn vroege periode vinden wij vooral adolescenten die zoeken naar hun eigen identiteit in een vijandige maatschappij. Vaak verliezen zij hun eigen ik onder druk van die maatschappij. Voorbeelden hiervan zijn Lorenzo uit Lorenzaccio, Perdican uit On ne badine pas avec l’amour, Coelio en Octave uit Les Caprices de Marianne.

Die gespletenheid vertaalt zich vaak in personages die een aangeboren puurheid en idealisme in zich hebben en verleid worden door het losbandige leven. Deze gespletenheid vindt men trouwens ook terug in het leven van Musset zelf. Vaak zijn de personages dus een min of meer autobiografische afspiegeling van Musset zelf. In Confessions d’une enfant du siècle bijvoorbeeld geeft Octave zich over aan een losbandig leven, nadat hij ontdekt heeft dat zijn vrouw hem had bedrogen en verliest hij zo zijn puurheid en zijn geloof.

Romantisch dichter en toneelschrijver. Afkomstig uit een welgestelde en gecultiveerde familie. Beïnvloed door de werken van Rousseau.

Nadat zijn eerste toneelstuk flopte, schreef hij alleen nog toneelstukken die bestemd waren om te lezen en niet om opgevoerd te worden.

Belangrijke theaterstukken: Lorenzaccio en Les Caprices de Marianne. Beide werken zijn autobiogfrafisch. Hij laat een grote vrijheid zien in de toepassing van de gebruikelijke regels voor het klassieke drama. Musset doorbrak de klassieke indeling in scènes en bedrijven en schiep schilderachtige tableaus door scènes te groeperen. Ook wat betreft de verhaallijn bracht Musset veranderingen aan. In plaats van een rechtlijnig verhaal dat naar een eindoplossing evolueert, gebruikte Musset een kronkelende lijn zonder werkelijke oplossing, zoals in het leven ook niets voor altijd wordt opgelost.

Een beroemde grote gedichtencyclus is Les Nuits (1835-37), geschreven na zijn breuk met de schrijfster George Sand, en getuigt van een zekere weemoed en verscheurdheid. In de vier gedichten waaruit de cyclus bestaat vertelt Musset over zijn gevoelens en ervaringen. Hij treedt in dialoog met zijn geliefde, vertelt over zijn zin in het leven en vertrouwt ons zijn lijden toe. Les Nuits is dus autobiografisch van oorsprong. Musset gaat er op zoek naar de andere, geheime ik, die in hem verscholen ligt.

Door zijn vermogen om zijn persoonlijke liefdesgeschiedenissen op een zeer subtiele wijze te verwoorden werd Musset ook wel de dichter der jonge liefde genoemd.

Heel vaak vindt men in Mussets werk personages met een dubbele persoonlijkheid. In zijn vroege periode vinden wij vooral adolescenten die zoeken naar hun eigen identiteit in een vijandige maatschappij. Vaak verliezen zij hun eigen ik onder druk van die maatschappij. Voorbeelden hiervan zijn Lorenzo uit Lorenzaccio, Perdican uit On ne badine pas avec l’amour, Coelio en Octave uit Les Caprices de Marianne.

Die gespletenheid vertaalt zich vaak in personages die een aangeboren puurheid en idealisme in zich hebben en verleid worden door het losbandige leven. Deze gespletenheid vindt men trouwens ook terug in het leven van Musset zelf. Vaak zijn de personages dus een min of meer autobiografische afspiegeling van Musset zelf. In Confessions d’une enfant du siècle bijvoorbeeld geeft Octave zich over aan een losbandig leven, nadat hij ontdekt heeft dat zijn vrouw hem had bedrogen en verliest hij zo zijn puurheid en zijn geloof.

This video is no longer available

Welke video was dit?

Een van de grondleggers van de Romantiek in Frankrijk. Hij werd beïnvloed door o.a. Goethe en Rousseau. Romantisch dichter, schrijver en politicus. 

Hij heeft veel gereisd, o.a. naar de Verenigde Staten. Heeft een geloofscrisis doorgemaakt, maar zich later toch weer vol overgave tot het Christendom gewend. Door het terugvinden van het geloof schrijft hij het verhaal Atala, een verhaal over een christelijke maagd (Atala) die liever sterft dan haar geloof te verradeen door met de Indiaan Chactas te trouwen.  

Werk:

• een van de belangrijkste onderwerpen in zijn werken is het geloof en het Christendom. Dit komt o.a. tot uiting in het werk Génie du Christianisme, een verdediging van het christendom door te tonen wat goed en mooi is aan deze godsdienst.  
  
• een ander belangrijk thema is het Mal du Siècle, de term waarmee de rusteloosheid en de desillusie van de romantische personages en hun auteurs wordt aangegeven. Dit thema komt vooral terug in het werk René, waarin hij een held schiep waarin vele schrijvers zich zouden herkennen. Het was een prachtige illustratie van het Mal du Siècle en kan worden gezien als het literaire handvest van de Romantiek. Omwille hiervan werd Chateaubriand beschouwd als een van de bezielers van de Romantiek in Frankrijk. De romanticus wordt geconfronteerd met tegenstrijdige gevoelens die gaan van neerslachtigheid tot extase, van melancholie tot enthousiasme. Hij verkiest daarom de herfststormen boven de kalme natuur, omdat die eerste beter zijn zielenroerselen illustreren. 
  

René en Atala zijn autobiografische romans.

Een van de grondleggers van de Romantiek in Frankrijk. Hij werd beïnvloed door o.a. Goethe en Rousseau.

Romantisch dichter, schrijver en politicus. Hij heeft veel gereisd, o.a. naar de Verenigde Staten. Heeft een geloofscrisis doorgemaakt, maar zich later toch weer vol overgave tot het Christendom gewend. Door het terugvinden van het geloof schrijft hij het verhaal Atala, een verhaal over een christelijke maagd (Atala) die liever sterft dan haar geloof te verradeen door met de Indiaan Chactas te trouwen.

Werk:

een van de belangrijkste onderwerpen in zijn werken is het geloof en het Christendom. Dit komt o.a. tot uiting in het werk Génie du Christianisme, een verdediging van het christendom door te tonen wat goed en mooi is aan deze godsdienst.

een ander belangrijk thema is het Mal du Siècle, de term waarmee de rusteloosheid en de desillusie van de romantische personages en hun auteurs wordt aangegeven. Dit thema komt vooral terug in het werk René, waarin hij een held schiep waarin vele schrijvers zich zouden herkennen. Het was een prachtige illustratie van het Mal du Siècle en kan worden gezien als het literaire handvest van de Romantiek. Omwille hiervan werd Chateaubriand beschouwd als een van de bezielers van de Romantiek in Frankrijk. De romanticus wordt geconfronteerd met tegenstrijdige gevoelens die gaan van neerslachtigheid tot extase, van melancholie tot enthousiasme. Hij verkiest daarom de herfststormen boven de kalme natuur, omdat die eerste beter zijn zielenroerselen illustreren.

René en Atala zijn autobiografische romans.

Alexandre Davy de La Pailleterie Dumas, beter bekend als Alexandre Dumas père was een Frans dramaturg en schrijver van hoofdzakelijk historische romans. Hij schreef ook artikelen voor kranten en tijdschriften en liet een uitgebreide briefwisseling na.

Dumas’ toneelstukken waren zeker revolutionair voor zijn tijd. De stukken waarmee hij in het begin van zijn carrière furore maakte, waren tot dan toe de meest geslaagde voorbeelden van het romantisch drama, waarbij de klassieke regels overboord werden gegooid en het gevoel moest overheersen. Van alle romantische toneelschrijvers was hij ook diegene die zich het meest open stelde voor historische invloeden zoals men duidelijk kan zien in Dumas' eerste grote succes, Henri III et sa cour. De meeste van Dumas’ romans zijn zowel historische romans als feuilletons. Dumas speelde met de mode van die tijd en publiceerde zijn grote historische romans in delen in de Parijse pers. Voor Dumas en zijn tijdgenoten was de historische roman de moderne vorm van het epos. De musketiers, de graaf van Monte-Cristo, het zijn allen personages die een legendarische vorm aannemen.

Dumas kan worden beschouwd als de meester van het genre, dankzij zijn gevoel voor actie en plotwendingen en de vrijheid die hij hanteerde wanneer het historische feiten betreft. Dumas was van mening dat de waarheid zeker in beschouwing moet worden genomen, maar dat de verbeeldingskracht een belangrijkere status heeft en de waarheid ondergeschikt kan maken. Levendigheid en bezieling gaan dus voor op het angstvallig vrijwaren van de historische juistheid. Toch kan men niet zeggen dat Dumas voortdurend een loopje neemt met de geschiedenis. Hij combineert als het ware de vrijheid met de historische waarheid, zoals Vigny met aandacht voor het schilderachtige en de couleur lokale, zoals die van Victor Hugo.

Beroemdste werk: Les Trois Mousquetaires

Het boek werd voor het eerst gepubliceerd in 1844. Daarvoor schreef Dumas voor een Parijse krant regelmatig stukjes van het verhaal.

Dumas liet zich inspireren door bestaande verhalen, grotendeels waargebeurd, die gebundeld waren in een boek dat in de bibliotheek van Marseille stond. Hij heeft het boek daar geleend, mee naar Parijs genomen en nooit meer teruggebracht[bron?]. In dit boek stonden de heldendaden beschreven van diverse legendarische musketiers uit de zeventiende eeuw.

De roman speelt zich af rond 1627, ten tijde van kardinaal Richelieu en koning Lodewijk XIII. De drie musketiers (een soort van eregarde voor de Franse koning in de 17e eeuw) zijn Aramis, Athos en Porthos. Hoewel ze bekendstaan als de drie musketiers spelen hun avonturen zich af met vier personen. De vierde musketier is waarschijnlijk zelfs de bekendste: D'Artagnan.

Hun beroemde motto was: “Eén voor allen en allen voor één”.

De eerste feministes en Engelse suffragettes die streden voor vrouwenkiesrecht aan het begin van de 20e eeuw hadden felle kritiek op het boek. Het verhaal was in hun ogen een typisch voorbeeld van mannelijk chauvinisme, waarin broederschap tussen mannen als een van de belangrijkste deugden wordt gezien. De vrouwen in het verhaal komen er niet al te best af, en worden getypeerd als femmes fatales, die overspelig en onbetrouwbaar zijn.

Alexandre Davy de La Pailleterie Dumas, beter bekend als Alexandre Dumas père was een Frans dramaturg en schrijver van hoofdzakelijk historische romans. Hij schreef ook artikelen voor kranten en tijdschriften en liet een uitgebreide briefwisseling na.

Dumas’ toneelstukken waren zeker revolutionair voor zijn tijd. De stukken waarmee hij in het begin van zijn carrière furore maakte, waren tot dan toe de meest geslaagde voorbeelden van het romantisch drama, waarbij de klassieke regels overboord werden gegooid en het gevoel moest overheersen. Van alle romantische toneelschrijvers was hij ook diegene die zich het meest open stelde voor historische invloeden zoals men duidelijk kan zien in Dumas' eerste grote succes, Henri III et sa cour. De meeste van Dumas’ romans zijn zowel historische romans als feuilletons. Dumas speelde met de mode van die tijd en publiceerde zijn grote historische romans in delen in de Parijse pers. Voor Dumas en zijn tijdgenoten was de historische roman de moderne vorm van het epos. De musketiers, de graaf van Monte-Cristo, het zijn allen personages die een legendarische vorm aannemen.

Dumas kan worden beschouwd als de meester van het genre, dankzij zijn gevoel voor actie en plotwendingen en de vrijheid die hij hanteerde wanneer het historische feiten betreft. Dumas was van mening dat de waarheid zeker in beschouwing moet worden genomen, maar dat de verbeeldingskracht een belangrijkere status heeft en de waarheid ondergeschikt kan maken. Levendigheid en bezieling gaan dus voor op het angstvallig vrijwaren van de historische juistheid. Toch kan men niet zeggen dat Dumas voortdurend een loopje neemt met de geschiedenis. Hij combineert als het ware de vrijheid met de historische waarheid, zoals Vigny met aandacht voor het schilderachtige en de couleur lokale, zoals die van Victor Hugo.

Beroemdste werk: Les Trois Mousquetaires

De drie musketiers (Frans: Les trois mousquetaires) is een roman, geschreven door de Franse schrijver Alexandre Dumas. Het boek werd voor het eerst gepubliceerd in 1844. Daarvoor schreef Dumas voor een Parijse krant regelmatig stukjes van het verhaal.

Dumas liet zich inspireren door bestaande verhalen, grotendeels waargebeurd, die gebundeld waren in een boek dat in de bibliotheek van Marseillestond. Hij heeft het boek daar geleend, mee naar Parijs genomen en nooit meer teruggebracht[bron?]. In dit boek stonden de heldendaden beschreven van diverse legendarische musketiers uit de zeventiende eeuw.

De roman speelt zich af rond 1627, ten tijde van kardinaal Richelieu en koning Lodewijk XIII. De drie musketiers (een soort van eregarde voor de Franse koning in de 17e eeuw) zijn Aramis, Athos en Porthos. Hoewel ze bekendstaan als de drie musketiers spelen hun avonturen zich af met vier personen. De vierde musketier is waarschijnlijk zelfs de bekendste: D'Artagnan.

Hun beroemde motto was: “Eén voor allen en allen voor één”.

De eerste feministes en Engelse suffragettes die streden voor vrouwenkiesrecht aan het begin van de 20e eeuw hadden felle kritiek op het boek. Het verhaal was in hun ogen een typisch voorbeeld van mannelijk chauvinisme, waarin broederschap tussen mannen als een van de belangrijkste deugden wordt gezien. De vrouwen in het verhaal komen er niet al te best af, en worden getypeerd als femmes fatales, die overspelig en onbetrouwbaar zijn.

Victor Hugo

Roman historique et social

• Notre Dame de Paris
• Les Misérables

Le Drame romantique

• Hernani

Vanaf 2:32

Victor Hugo is een voorvechter van de democratie en de sociale hervormingen. Wordt beschouwd als een van de belangrijkste en innvloedrijkste Franse romantische auteurs van de 19e eeuw. Hij schreef romans, gedichten, toneelstukken, essays, politieke toespraken en liet ook een uitgebreide briefwisseling na. Hij werd erg beïnvloed door René de Chateaubriand.

Kwam regelmatig in aanvaring met de censuur vanwege de gedurfdheid van een aantal van zijn toneelstukken. Heel veel ophef ontstond rondom het toneelsctuk Hernani. In het voorwoord hiervan viel Hugo de klassieke regels voor theaterstukken aan zoals de eenheid van tijd en van plaats. Het werd een manifest van de romantische beweging. Tijdens de eerste voorstellingen opstanden tussen tegenover elkaarstaande kampen: classicisten versus romantici, republikeinen versus royalisten, liberalen versus conformisten.

Eerste grote roman: Notre Dame de Paris. Een van de intenties van deze roman was om de stad Parijs ertoe aan te zetten de Kathedraal Notre Dame te restaureren. Anecdote: op een dag werd hij rondgeleid door de Notre Dame. Hij liep alleen door een van de klokkentorens en ontdekte daar een Grieks woord, geschreven in de muur. Het woord betekent verttaald: Noodlot. Hugo werd nieuwsgierig naar waarom en wie het in de muur had gezet. Zonder dat hij er enig antwoord op vond of kreeg, ontstond in zijn gedachten het verhaal over een gebochelde klokkenluider. Na de ontdekking van Hugo schijnt het woord verwijderd te zijn. (Boek werd in 1831 gepubliceerd. Speelt zich bijna volledig af in en om de Notre-Dame van Parijs. Gaat om onbeantwoorde liefde van de klokkenluider Quasimodo voor de beeldschone zigeunerin Esmeralda.

Victor Hugo is een voorvechter van de democratie en de sociale hervormingen. Wordt beschouwd als een van de belangrijkste en innvloedrijkste Franse romantische auteurs van de 19e eeuw. Hij schreef romans, gedichten, toneelstukken, essays, politieke toespraken en liet ook een uitgebreide briefwisseling na. Hij werd erg beïnvloed door René de Chateaubriand.

Kwam regelmatig in aanvaring met de censuur vanwege de gedurfdheid van een aantal van zijn toneelstukken. Heel veel ophef ontstond rondom het toneelsctuk Hernani. In het voorwoord hiervan viel Hugo de klassieke regels voor theaterstukken aan zoals de eenheid van tijd en van plaats. Het werd een manifest van de romantische beweging. Tijdens de eerste voorstellingen opstanden tussen tegenover elkaarstaande kampen: classicisten versus romantici, republikeinen versus royalisten, liberalen versus conformisten.

Eerste grote roman: Notre Dame de Paris. Een van de intenties van deze roman was om de stad Parijs ertoe aan te zetten de Kathedraal Notre Dame te restaureren. Anecdote: op een dag werd hij rondgeleid door de Notre Dame. Hij liep alleen door een van de klokkentorens en ontdekte daar een Grieks woord, geschreven in de muur. Het woord betekent vertaald: Noodlot. Hugo werd nieuwsgierig naar waarom en wie het in de muur had gezet. Zonder dat hij er enig antwoord op vond of kreeg, ontstond in zijn gedachten het verhaal over een gebochelde klokkenluider. Na de ontdekking van Hugo schijnt het woord verwijderd te zijn. (Boek werd in 1831 gepubliceerd. Speelt zich bijna volledig af in en om de Notre-Dame van Parijs. Gaat om onbeantwoorde liefde van de klokkenluider Quasimodo voor de beeldschone zigeunerin Esmeralda.

Een van de belangrijkste dichters van de Franse literatuur van de 19e eeuw. Wil in zijn werk het hier en nu ontvluchten als reactie op het heersende gevoel van melancholie en onvrede dat wordt aangeduid met de term le Mal du Siècle of Spleen.

De neiging tot escapisme vormt de rode draad in het leven en de gedichten van Baudelaire. Al heel jong verliest hij zijn vader en hij heeft een hele slechte relatie met zijn stiefvader. Hij raakt verslaafd aan hasj en opium en leeft als een bohémien in Parijs. Dit alles wakkert bij hem een diep gevoel van onvrede aan. De paradox is dat hij dit gevoel in stand houdt, omdat het zijn belangrijkste poëtische inspiratiebron vormt, maar tegelijkertijd in zijn gedichten een uitweg zoekt voor dit onbehagen. Baudelaire benoemt als eerste het moderne levensgevoel waarin het leven snel voorbijgaat en er geen redding of uitkomst is te verwachten, behalve de dood. In zijn poëzie geeft hij door middel van beeldspraak uiting aan dit idee. Hij is daarmee een voorloper van het symbolisme.

Terwijl andere dichters vooral troost vinden in de natuur, beschrijft Baudelaire het leven in de grote stad. Hij voelt zich aangetrokken tot de moderne cultuur en ziet de schoonheid van het lelijke en het slechte. Dit verwoordt hij in de titel van zijn belangrijkste dichtbundel: Les Fleurs du mal (de bloemen van het kwaad). De publicatie van deze bundel veroorzaakt een schandaal en sommige ‘aanstootgevende’ gedichten mogen tot 1949 niet herdrukt worden!

Tekst

Baudelaire is één van de belangrijkste dichters in de Franse literatuur. Hij is moeilijk in te delen bij een stroming. Hij komt dan ook de komende  3 periodes terug...

Een van de belangrijkste dichters van de Franse literatuur van de 19e eeuw. Wil in zijn werk het hier en nu ontvluchten als reactie op het heersende gevoel van melancholie en onvrede dat wordt aangeduid met de term le Mal du Siècle of Spleen.

De neiging tot escapisme vormt de rode draad in het leven en de gedichten van Baudelaire. Al heel jong verliest hij zijn vader en hij heeft een hele slechte relatie met zijn stiefvader. Hij raakt verslaafd aan hasj en opium en leeft als een bohémien in Parijs. Dit alles wakkert bij hem een diep gevoel van onvrede aan. De paradox is dat hij dit gevoel in stand houdt, omdat het zijn belangrijkste poëtische inspiratiebron vormt, maar tegelijkertijd in zijn gedichten een uitweg zoekt voor dit onbehagen. Baudelaire benoemt als eerste het moderne levensgevoel waarin het leven snel voorbijgaat en er geen redding of uitkomst is te verwachten, behalve de dood. In zijn poëzie geeft hij door middel van beeldspraak uiting aan dit idee. Hij is daarmee een voorloper van het symbolisme.

Terwijl andere dichters vooral troost vinden in de natuur, beschrijft Baudelaire het leven in de grote stad. Hij voelt zich aangetrokken tot de moderne cultuur en ziet de schoonheid van het lelijke en het slechte. Dit verwoordt hij in de titel van zijn belangrijkste dichtbundel: Les Fleurs du mal (de bloemen van het kwaad). De publicatie van deze bundel veroorzaakt een schandaal en sommige ‘aanstootgevende’ gedichten mogen tot 1949 niet herdrukt worden!

Les faits

• 1804 – 1814: Eerste Keizerrijk: Napoléon.

• 1815: De slag bij Waterloo: Napoléon wordt definitief verslagen.

• 1815 – 1830: De restauratie: Louis XVIII en Charles X.

• 1830 – 1848: Louis-Philippe I er, de burgerkoning.

• 1848: Afschaffing van de slavernij in de Franse koloniën.

• 1848 – 1852: Louis-Napoléon Bonaparte.

• 1852 – 1870: Tweede Keizerrijk: Napoléon III.

La littérature

• De schrijvers van de romantiek verzetten zich tegen het rationalisme van de verlichting. Voor hen was het belangrijker om gevoelens onder woorden te brengen. Ze voelden zich

niet thuis in de eigen tijd. Dit uit zich in een vlucht naar het verleden (de middeleeuwen worden herontdekt), naar de toekomst (sciencefiction), naar een idyllisch leven op het platteland, naar verre landen en vreemde volkeren.

• Victor Hugo schreef poëzie, toneel en romans, politieke redevoeringen en pamfletten. Zijn historische roman

Notre-Dame de Paris (1831) speelt zich af in de 15e eeuw. Zeer bekend is ook Les Misérables (1862), dat zich in de

19e eeuw afspeelt.

• Alfred de Musset schreef poëzie en toneel. Hij was een echte ‘romantische held’ met als kenmerken gevoeligheid, stormachtige liefdesrelaties, depressies en alcoholisme.

• Prosper Mérimée was schrijver, historicus en archeoloog. Als schrijver werd hij bekend met de novelle Carmen.

• Alexandre Dumas père was de‘ontdekker’ van de historische roman.Twee van zijn beroemdste verhalenspelen zich af in de 16e eeuw: Les troisMousquetaires en La Reine Margot.Le comte de Monte-Cristo speelt zich af in de 19e eeuw.

• Alexandre Dumas fils schreef over demisstanden in zijn tijd. Zijn beroemdstewerk was La Dame aux Camélias (1848

voici le contenu du 'reader'

Bouwwerken uit de tijd vóór het classicisme kwamen opnieuw in de belangstelling: middeleeuwse burchten, kastelen en kathedralen die verwaarloosd waren en vaak vervallen tot ruïnes. Prosper Mérimée werd de eerste inspecteur-generaal voor monumentenzorg. Hij heeft kloosters, kerken en kastelen van de ondergang weten te redden. Hij werkte samen met Eugène Viollet- le-Duc, die de ruïnes restaureerde; Notre-Dame in Parijs en de vestingstad Carcassonne in Zuid-Fr.

La musique :In Duitsland werd Ludwig van Beethoven ; Zijn Ode an die Freude is het ‘volkslied’ van Europa geworden.

 In Parijs : Franz Liszt en Frédéric Chopin .

Les arts plastiques  Het platteland en zijn bewoners waren de belangrijkste  onderwerpen in de schilderkunst.  Andere genres:  Ingres drukte in zijn portretten meer het individuele karakter uit danschilders vóór zijn tijd. Eugène Delacroix schilderdemeeslepende historische scènes, waarin eenvoudige mensen als helden of slachtoffers voorgesteld werden.

La littérature De héros romantique is iemand die de normen en waarden van de 19e-eeuwse maatschappij verwerpt. Hij is alleen en voelt zich onbegrepen. Helden zijn dichters, bastaarden, bandieten, courtisanes (= vrouwen die zich door minnaars laten onderhouden) en zwervers.

Victor Hugo (1802 – 1885),- (VERDEROP MEER ) de auteur van onder andere Notre-Dame de Paris (1831), dat zich afspeelt in de 15e eeuw, en de sociale roman Les Misérables (1862). Hugo schreef ook veel poëzie,theater en politieke redevoeringen en pamfletten. Vanwege dit laatste moest hij in 1851 wegvluchten uit Frankrijk. Van 1855 tot 1870 woonde hij als balling op Guernsey, een van de Kanaaleilanden. Daar heeft hij Les Misérables geschreven. In deze roman laat Victor Hugo zien hoe er in de arme wijke van Parijs geleefd werd.

Alfred de Musset (1810 – 1857) verpersoonlijkte de

‘romantische held’: hij was uiterst gevoelig, had een

stormachtige liefdesrelatie met de schrijfster George

Sand, leed aan depressies en zocht troost in overmatig

alcoholgebruik. Hij schreef poëzie en toneel. Al op

negentienjarige leeftijd had hij veel succes met zijn

dichtbundel Contes d’Espagne et d’Italie. Zijn Poésies

nouvelles publiceerde hij in 1850.

Prosper Mérimée (1803 – 1870) was schrijver, inspecteur-generaal van monumentenzorg en archeoloog, hij reisde veel en hij was erg geïnteresseerd in andere volkeren met gewoontes. Hij sprak vloeiend Spaans en kende Spanje goed.  Hij maakte een studie van zigeuners in Andalusie en schreef daarna de novelle(= korte roman) Carmen, die in 1845 gepubliceerd werd. Carmen werd wereldberoemd nadat Georges Bizet er een opera van maakte. Carmen is nog steeds een van de meest gespeelde opera’s ter wereld.

Alexandre Dumas père  (1802 – 1870) werd dé specialist

van het nieuwe genre de historische roman. Zijn Les trois

Mousquetaires (1844) en La Reine Margot (1845) spelen zich

af in de 16e eeuw. Zijn even beroemde Le comte de Monte-

Cristo (1845) speelt zich af in de 19e eeuw. Dumas was zo productief dat hij het schrijven niet alleen afkon; hij

liet zich helpen door ghostwriters. Zo is Le comte de Monte-

Cristo geschreven in samenwerking met Auguste Maquet.

Alexandre Dumas leidde een losbandig leven: veel geld, veel

eten, veel alcohol en veel vrouwen. 

Alexandre Dumas fils (1824 – 1895) was een bastaardzoon van Alexandre Dumas. Hij had moeite met de levensstijl van zijn vader. Vooral met de manier waarop zijn vader, net als veel andere rijke mannen uit zijn tijd, omging met courtisanes, vrouwen die zich door rijke heren lieten onderhouden. Het lot van deze dames lag helemaal in de handen van hun ‘minnaars’. Hij schreef een roman over zo’n courtisane: La Dame aux Camélias (1848). Het werd een groot succes. 

opera: La Traviata (1853•

La société S1

De Franse Revolutie van 1789 was een bloederige

afrekening met het absolute koningschap. De

democratie werd uitgeroepen en de rechten van de

mens (La Déclaration des Droits de l’Homme et du

Citoyen) werden opgetekend. De chaos daarna was zo

groot dat Napoleon de macht kon grijpen en zich tot

keizer kon laten kronen. Napoleon veroverde Europa,

maar werd in Rusland verslagen, meer door de winter

dan door het Russische leger. In Frankrijk werd de

monarchie hersteld.

De periode tussen 1815 en 1830 noemen we de

restauratie: de regeringsperiode van Louis XVIII

(1815 – 1824) en zijn opvolger Charles X (1824 – 1830).

De onvrede met de monarchie bleef. In 1830 ging het

volk de straat op. Binnen drie dagen was de koning

afgezet en was er een nieuwe koning ‘benoemd’,

Louis-Philippe, verre familie van de vorige koningen.

Hij gaf het koningschap een nieuwe inhoud: de rijke

burgers kregen het voor het zeggen. Met behulp van

de banken investeerden ze in de industrie en konden

ze goed geld verdienen. Louis-Philippe wordt dan ook

de Burgerkoning genoemd. Voor alle industrieën waren

mensen nodig die het werk deden. Een nieuwe klasse

ontstond: de arbeidersklasse. Veel mensen verlieten het

platteland en trokken naar de stad in de hoop werk te

vinden. Ze leefden opeengepakt in ongezonde wijken

en werden als arbeidskracht uitgebuit. In 1848 gingen

de arbeiders, gesteund door intellectuelen, weer de

straat op: revolutie! Louis-Philippe werd afgezet en de

Tweede Republiek werd opgericht.

Het gevoel van onvrede werd niet alleen onder de

arbeiders geuit, maar ook in de kunst: men wilde weg uit

deze ellendige eeuw. De vooruitgang die de verlichting

beloofd had, bracht duidelijk niet alleen goede dingen.

Er ontstond een nieuwe stroming, de romantiek. De

gehele eerste helft van de 19e eeuw stond in het teken

hiervan. Het gevoel en de verbeelding stonden centraal.

De kunst diende niet meer tot luchtig vermaak of tot

het verspreiden van optimistische ideeën, maar kreeg

als taak om emoties uit te drukken. Er werd vooral veel

poëzie geschreven, want geen genre is meer geschikt

om gevoelens te verwoorden, zowel het negatieve mal

du siècle, het ‘lijden aan de eeuw’, als de gevoelens van

troost en vrede die de dichter vindt in de natuur.

Er ontstonden ook nieuwe genres, zoals:

• de autobiografische roman, in de ik-persoon,

waarin de schrijver zijn persoonlijke gevoelens kon

verwoorden;

• de historische roman, een vlucht naar het verleden,

met name naar de middeleeuwen;

• de toekomstroman, een vlucht naar de toekomst, dus

de eerste sciencefiction;

• reisbeschrijvingen naar verre landen, een vlucht naar

exotische streken;

• de sociale roman (vooral in Frankrijk), waarin

maatschappelijke misstanden getoond werden

• ontstaat omstreeks 1750 in Duitsland en Engeland maar in Frankrijk heerst er veel onrust en chaos door revolutionaire periode met in 1789 begin Franse Revolutie en 1799 de staatsgreep van Napoleon.
• Het gevoel van onvrede bij burgers in de 19e eeuw door het harde bewind van Napoleon en de negatieve gevolgen van de industriele revolutie noemen we LE MAL DU SIÈCLE
• Mme de Staël : 'de L'ALLEMAGNE' zorgt voor verspreiding romantische erfgoed uit Duitsland naar Frankrijk.
• in de literatuur staat het individu met zijn persoonlijke gevoelens centraal: LE CULTE DU MOI
• voor de romantische schrijver is de natuur een grote inspiratiebron  maar ook geloof en liefde.
  
• Romantische schrijvers hebben een grote voorkeur voor lyrische poezie omdat dit genre zich goed leent voor het uitdrukken van gevoelens.
• In de romantische werken worden vaak metaforen uit de natuur gebruikt (bv in : Le lac)
  

1. Alphonse de Lamartine (1790-1869)

Lamartine wordt algemeen aangezien als de vader van de Franse Romantiek. Hij zette de eerste stappen tot de volledige bloei van de Romantiek in Frankrijk.

De Romantiek heeft veel beroemde schrijvers voortgebracht. In de poëzie worden vooral schrijvers als Lamartine, Hugo en Musset bekend. Ze gebruiken de dichtkunst om uitdrukking te geven aan hun gevoelens, hun hoop en teleurstelling, hun religieuze gedrevenheid en hun eenzaamheid. De dichters beschouwen zich als zieners, leiders van de massa. Zij zien als hun taak om de mensheid te leiden en voor te gaan omdat zij als dichter en ziener inzicht hebben in de “eeuwige waarheid”.

In de poëzie is de auteur vaak zelf aanwezig.

Alphonse de Lamartine is niet alleen een beroemd dichter, het scheelde niet veel, of hij was in 1848 president geworden van Frankrijk!

In 1820 publiceert Lamartine zijn eerste dichtbundel, Les Méditations. Op slag is hij beroemd. Dit werk wordt gezien als het begin van de romantiek omdat het volmaakt alles aangeeft wat kenmerkend is voor deze periode.

De lyrische dichtkunst wordt hiermee uitdrukkingsvorm van het persoonlijke gevoelsleven van de dichter, die zich laat inspireren door alles wat de natuur in hem oproept. De dichter vindt zijn troost in de eenwording met de natuur...een thema dat we bij alle dichters uit de romantiek terugvinden...

Le lac

Lamartine heeft aan het Lac du Bourget een korte, maar hevige romance beleefd met Julie Charles. Zij beloven elkaar het volgend jaar op dezelfde plek weer te ontmoeten. Maar het zal anders lopen...De wanhopige dichter zit alleen aan het meer. Julie lijdt in ernstige mate aan tbc en zal weldra sterven. Ze is te ziek om te komen naar hun afspraak... Lamartine laat zijn gevoelens de vrije loop.

Le Lac is het gedicht bij uitstek waarin de mens uitdrukking geeft aan

1) zijn angst voor het verglijden van de tijd

2) het verlangen naar geluk

3) de tijdelijkheid van het menselijk geluk en

4) de hunkering naar eeuwige waarden

Met dit gedicht werd Lamartine op slag beroemd. De gevoelens van de dichter spatten van het gedicht...

Lees de Franse tekst en de vertaling

1. Vergelijk de Franse tekst met de vertaling wat betreft het rijmschema en het metrum. Is het gedicht door Paul Claes vrij vertaald of blijft hij dicht bij de originele tekst? Motiveer je antwoord.

Strofe 2

Strofe 1

Strofe 3

Strofe 4

verzoek aan de tijd om stil de staan

helaas glijdt de tijd weg

Verzoek aan de geliefde om van het moment te genieten

Verzoek aan de natuur om de herinnering te bewaren

3. Noteer de twee woorden in de tweede strofe die duidelijk maken dat het verzoek uit de eerste strofe niet wordt ingewilligd. Noteer ook de Nederlandse vertaling in je schrift.

4. Welk bekende motto uit de renaissance herken je in strofe 3

5. Belangrijke thema’s in dit gedicht zijn het verglijden van de tijd en de kortstondigheid van het bestaan. Hoe doet Lamartine dat?

6. Noteer drie woorden uit de eerste strofe die met geluk te maken hebben.

7. De romantische liefde is meestal onmogelijk of tragisch. Laat dit zien aan de hand van de tweede en de derde strofe en de informatie uit de inleiding.

Victor Hugo  1802-1885

Hugo was een Frans schrijver, dichter, essayist en staatsman en wordt beschouwd als een van de belangrijkste en invloedrijkste Franse romantische schrijvers van de 19e eeuw. Hij schreef romans, gedichten, toneelstukken, essays en politieke toespraken en liet ook een uitgebreide briefwisseling na.

Victor Hugo is een kind van een atheïstische republikein en een katholiek royalistische moeder.

Ouders scheiden in 1813 en Hugo leeft bij zijn moeder. 

In zijn vroege werk schrijft hij veel over geloof en monarchie.  

Toen hij 14 was schreef hij : "Je veux être Chateaubriand ou rien". Later wordt hij erg kritisch over de monarchie die toch niet zoveel is veranderd en is hij een aanhanger van de julirevolutie in 1830.

In 1827 nam hij deel aan de literaire liberale groep ‘Le Cénacle’, de wieg van de romantiek.

Veel censuur in het werk van VH; in le roi s’amuse drijft hij openlijk de spot met de adel. 

Hij is ‘chef de la nouvelle littérature’.

1830 : Victor Hugo heeft een jong gezin en weinig geld. Zijn uitgever vraagt hem een boek ‘ à la Walter Scott’ te schrijven.

Walter Scott is een succesvolle Engels schrijver, zijn romans (roman historique) gaan als zoete broodjes over de toonbank. Victor Hugo besluit een roman te gaan schrijven om geld te verdienen. Hij zondert zich af om te gaan schrijven maar hij kan zich maar moeilijk toeleggen op enkel een verhaal in een politiek zo beladen periode - geëngageerd schrijver als hij is- . VH leent meer dan 100 boeken van de bibliothèque royale, 

 om zich in te lezen in de middeleeuwen. Ondertussen is de revolutie bezig, maar Victor Hugo moet schrijven. Hij vraagt zijn vrouw hem op te sluiten met een grote fles inkt. En zijn boek zou oorspronkelijk heten : ce qu’il y a dans une bouteille d’encre.  : 

Tijdens de revolutie verandert hij het hele plot van zijn boek: NOTRE DAME DE PARIS en geeft het een politieke dimensie die er in het begin helemaal niet in zat. 

=> De revolutie die speelde was het einde  van ‘LE DROIT DIVIN’van de koning. De koning is niet meer koning van Frankrijk maar koning van de Fransen. (Louis Philippe). Het concept van macht verandert helemaal. In zijn roman gaat VH terug naar het begin van de periode die op dat moment eindigt : in de Middeleeuwen kwam Louis XI aan de macht en hij krijgt ook een rol in zijn verhaal. Zo is Notre Dame de Paris niet alleen een historische (romantische) roman, maar ook een roman over het begin van een tijdperk dat afloopt. In de roman zitten ludieke verwijzingen naar de moderne (xix) tijd.

ensuite......

In de jaren 40 klom Victor Hugo op tot de hoogste rangen van de literaire (Académie Française) en politieke wereld. 

 VH steunde in eerste instantie Napoleon III maar noemde hem later - toen hij keizer werd- een verrader. Hugo ging in ballingschap op Guernsey. Nadat amnestie verleend was aan allen in ballingschap bleef Hugo toch weg uit Frankrijk en werd hij gezien als ultieme balling.

Pas bij de derde Franse republiek in 1870 keerde Hugo terug naar Frankrijk. Hij overleed op 83-jarige leeftijd, er werd nationale rouw afgekondigd en zijn kist stond enkele dagen onder de Arc de Triomphe. Hij is in het Panthéon bijgezet.

Hij heeft heel veel geschreven, zag als dichter zijn rol om het volk te leiden naar de toekomst, de kunst is ter ondersteuning en te gebruiken ‘au service de l’humanité’. Zijn romans zijn (geschiedenis)studies vol met vraagstukken en problemen uit zijn tijd. Victor Hugo wordt in de loop der jaren ook een realist.

Waar VH de taak als schrijver ziet als ‘voorganger’ voor de mensheid, ziet Alfred de Musset de dichter alleen als dichter met een diepe persoonlijke inspiratie en eeuwige romantiek.

Lecture dirigée : Notre Dame de Paris

Zie lessonup NDDP (au choix V6)

opdracht Victor Hugo

 Demain, dès l’aube 

1.  De dichter gaat te voet op pad. In regel 2, 

Je sais que tu m’attends, lijkt het erop dat hij blij op weg

is naar een geliefde. Pas uit de laatste twee versregels blijkt dat hij onderweg is naar een graf.   Toch zijn er al eerder in het gedicht tekenen die wijzen op een niet zo’n blije tocht. Citeer vier van deze tekenen en schrijf de vertaling erachter.

2.  In de laatste versregel legt de dichter hulst en dopheide op het graf. Dit zijn planten die in de winter hun bladeren niet verliezen. Ze blijven dus altijd groen. Waarvan kunnen deze planten voor een gelovig iemand het symbool zijn?

3.  Welk kenmerk van de romantiek komt in dit gedicht goed tot uiting? Onderstreep in de tekst een aantal woorden waaruit dit blijkt.

:

Quelques thèmes du Romantisme sont: 

Il y a plusieurs réponses possibles

1. l'harmonie
2. les sciences
3. le culte du moi
4. la nostalgie

Le sentiment du Mal du Siècle vient de la désillusion

Il y a plusieurs réponses possibles

1. du règne de Napoléon
2. de La Révolution Française
3. de l'absolutisme
4. des valeurs imposées par la bourgeoisie

Victor Hugo

Alfred de Musset

René de Chateaubriand

Alphonse de Lamartine

Charles Baudelaire

Alexandre Dumas

Madame de Staël

Le lac

Les trois Mousquetaires

Notre Dame de Paris

Les Fleurs du Mal

Corinne

Les confessions d'un

enfant du siècle

Atala

Hernani