§2.6: De Republiek ontstaat

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Wat? Opdracht 69 t/m 74 + 76 + 77. 

Huiswerk van §2.5! 

§2.6: De Republiek ontstaat

De Opstand

Vorige leerdoel

Waardoor werd de breuk tussen de opstandige gewesten en Filips II definitief?

Maak de tekst compleet. Gebruik in je antwoord de volgende begrippen:

Furie - Opstand - Antwerpen - Utrecht - Atrecht - Plakkaat van Verlatinghe.

De Nederlandse (1) was een strijd tegen de Spaanse overheersing. De Spaanse (2), met geweld in (3), gaf veel mensen moed om te vechten. In 1579 kwamen de noordelijke steden samen in de Unie van (4). Ze spraken af om samen te strijden. De Unie van (5) was van de zuidelijke steden die de Spanjaarden steunden. In 1581 werd het (6) ondertekend, wat de onafhankelijkheid betekende.

Maak de tekst compleet. Gebruik in je antwoord de volgende begrippen:

Furie - Opstand - Antwerpen - Utrecht - Atrecht - Plakkaat van Verlatinghe.

De Nederlandse Opstand was een strijd tegen de Spaanse overheersing. De Spaanse Furie, met geweld in Antwerpen, gaf veel mensen moed om te vechten. In 1579 kwamen de noordelijke steden samen in de Unie van Utrecht. Ze spraken af om samen te strijden. De Unie van Atrecht was van de zuidelijke steden die de Spanjaarden steunden. In 1581 werd het Plakkaat van Verlatinghe ondertekend, wat de onafhankelijkheid betekende.

Leerdoel

Hoe kwam uit de Opstand de Republiek voort?

Schrijf ALTIJD het leerdoel in je schrift op!

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

Andere republieken van vandaag de dag.

Wat is een republiek?

Onzekere toekomst

Oorzaak: Plakkaat van Verlatinghe (1581).

Gevolg: Wie leidt de Nederlanden?

- Hertog van Anjou

- Koning van Frankrijk

- Willem van Oranje

- Koning Elizabeth

NEE! Deze mensen zijn bang voor oorlog met Spanje, zijn dood of er was een slechte samenwerking.

Normaal gesproken zou Willem van Oranje in Breda begraven zijn, ware het niet dat deze stad was bezet door de Spanjaarden. Zodoende werd Van Oranje begraven in de Nieuwe Kerk in Delft. Sindsdien vinden alle leden van het Nederlandse Koninklijk Huis hier hun laatste rustplaats.

Onzekere toekomst

Oorzaak: Plakkaat van Verlatinghe (1581).

Gevolg: Wie leidt de Nederlanden?

- Hertog van Anjou -> NEE! Geen goede samenwerking.

- Koning van Frankrijk -> NEE! Geen oorlog met Spanje.

- Willem van Oranje -> NEE! Is vermoord.

- Koning Elizabeth -> NEE! Geen oorlog met Spanje.

Normaal gesproken zou Willem van Oranje in Breda begraven zijn, ware het niet dat deze stad was bezet door de Spanjaarden. Zodoende werd Van Oranje begraven in de Nieuwe Kerk in Delft. Sindsdien vinden alle leden van het Nederlandse Koninklijk Huis hier hun laatste rustplaats.

Geboorte van de republiek

• De samenwerking tussen Anjou en de opstandige gewesten werkt niet goed.
• Hertog van Anjou overleed vrij snel, 1584.
• Voordat Willem zijn grafelijke titel kon aanvaarden in 1584... schoot Balthazar Gerards hem dood, in Delft.
• De Staten-Generaal -> koningin Elizabeth van Engeland.
  

1. Die wilt geen oorlog met Spanje
2. Maar steunt de gewesten met geld en soldaten
   

Een onzekere toekomst

Karel V 

Karel V

-Zoektocht naar vervanger van Filips II

-1584 moord op Willem van Oranje

- Val van Antwerpen (1585)

- Geschikte vervanger wordt niet gevonden

Normaal gesproken zou Willem van Oranje in Breda begraven zijn, ware het niet dat deze stad was bezet door de Spanjaarden. Zodoende werd Van Oranje begraven in de Nieuwe Kerk in Delft. Sindsdien vinden alle leden van het Nederlandse Koninklijk Huis hier hun laatste rustplaats.

Het bestuur van de Republiek

Pak bladzijde 46 voor je in het leerboek.

Ga aan de slag met opdracht 87 + 88 in je werkboek op bladzijde 69. 📖🖊️

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

Zeer uitzonderlijk!

Meevallers:
- De Spaanse Armada wordt verslagen (1588).💥☠️ 

- Amsterdam -> wereldstad (oorzaak: val van Antwerpen)💰

Prins Maurits van Oranje, Hoogste Legeraanvoerder

Johan van Oldenbarnevelt,

Raadspensionaris (hoogste politicus)

Raadspensionaris

• De raadspensionaris was de woordvoerder van het gewest Holland in de Staten- Generaal.
• Holland was veruit het rijkste gewest, dus de raadspensionaris was een hele machtige politcus.
• De raadspensionaris bereidde de besluiten van de vergadering van de Staten- Generaal voor.
• Eigenlijk was de raadspensionaris de hoogste politicus van de Republiek.

Oorlog, Bestand, weer oorlog en eindelijk vrede

• 1588 De Spaanse Armada is verslagen
• Stadhouder Maurits heroverde veel land terug
• 1598: Filips II  overleed, Spanje bankroet
• 1609-1621: Twaalfjarig bestand
• Halfbroer van Maurits (Frederik Henkderik) veroverde gebieden na het bestand (in het Noorden van Brabant)

Oorlog, Bestand, weer oorlog en eindelijk vrede

De nieuwe veroverde gebieden waren grotendeels katholiek gebleven. Ze werden daarom geen zelfstandige gewesten, maar werden als genaraliteitslanden  door de Staten-Generaal bestuurd

• Na jarenlang oorlog -> 1648 - Spanje erkent de Republiek als onafhankelijke staat

Ruzie: Slag bij Nieuwpoort (1600)

Ruzie tussen 

Van Oldenbarnevelt & Maurits:

1) Slag bij Nieuwpoort   (1600)

2) Twaalfjarig Bestand  (1609-1621)

3) Bestandstwisten        (1618-1619)

Verder vechten!

Generaliteitslanden: Katholiek gebleven delen die waren heroverd door de Republiek op Spanje.  

 

Twaalfjarig Bestand (1609-1621) 

= wapenstilstand

Vrede van Münster (1648): Einde van de Tachtigjarige Oorlog.

Wat? Opdracht 87+ 88+ 99 + 95. 

Hoe? Individueel of in tweetallen.

Duur? 5 minuten daarna bespreken.

Eerder klaar? Maak opdracht 96 + 97.

Huiswerk van §2.6!